Gedrag van vissen in beeld gebracht bij vispassage Den Oever

Voor het eerst is een onderwatercamera gebruikt in de vispassage bij Den Oever. Vis kan via een buis door de Afsluitdijk naar het IJsselmeer zwemmen. Maar hoe doen zij dat en wanneer? Kroes Brugman Technical Solutions (KBTS) testte op verzoek van Rijkswaterstaat de cameraopstelling bij de vispassage. Dit leverde verrassende beelden op.

Martin Kroes en Jeffrey Brugman, eigenaren van KBTS, brachten optrekkende glasalen vanuit de Waddenzee in beeld. Ze ontwierpen een cameraopstelling met bewegingsdetector. Hiermee is het mogelijk vissen te filmen als ze tussen de camera en de achterwand zwemmen. Marianne Greijdanus (Rijkswaterstaat) wilde deze camera ook testen in de vispassage bij Den Oever.

De vispassage is een verbinding tussen de Waddenzee en het IJsselmeer, speciaal ontworpen om kleine vissoorten de Afsluitdijk te laten passeren. In 2016 is de passage voor het eerst gemonitord. Hiervoor werd de binnentrekkende vis met netten gevangen. In de drukste nacht zwommen zo’n 50.000 glasalen door de vispassage naar het IJsselmeer.

Om de vispassage optimaal in te zetten, is meer informatie nodig over het gedrag van de vissen. Hoe gebruiken ze de vispassage? Wanneer zwemmen ze naar binnen en naar buiten? Met deze informatie kunnen bijvoorbeeld de pompinstellingen worden geoptimaliseerd. Eerder werd al geprobeerd camera’s in te zetten om de moeilijk zichtbare glasalen in beeld te brengen. Die werkten prima in het laboratorium, maar niet in het veld. Zou de cameraopstelling van KBTS wel werken? Bij deze pilot lagen verschillende uitdagingen op de loer: algengroei in de camerabox, stroming en een internetverbinding behouden in een stalen bak.

Het lukte om de vissen goed in beeld te brengen. Ook na twee weken blijft het beeld van voldoende kwaliteit. Dit levert interessante beelden op. Niet alleen van de glasaal, stekelbaars en botlarve, maar ook van de spiering, pos en de baars. Greijdanus is enthousiast: 'Met dit soort beelden kan het gedrag van de vissen worden geanalyseerd. Zo blijkt bijvoorbeeld meer vis door de passage te gaan als het water rustig is en het donker is.' De wolhandkrab is de hele dag door te zien. Ook grote vissen als baars en volwassen aal maken dankbaar gebruik van de passage.