Buienradar voor water professionals

Het KNMI gaf 9 juni nog een weeralarm af vanwege heftige neerslag, windvlagen en onweer. En de nieuwe klimaatscenario's voorspellen ook niet veel goeds. Particulieren kunnen terecht bij buienradar of vergelijkbare app's voor informatie over de neerslag. Voor water professionals schieten de bestaande 'buienradars' tekort, want zij willen precies weten hoeveel neerslag er gevallen is of nog gaat vallen. De Nationale Regenradar is een initiatief van waterbeheerders voor de best mogelijke neerslagdata. Op 24 juni is in samenwerking met het KNMI een Symposium georganiseerd voor de waterprofessional "samen sterk voor de beste data".

De scheidslijn tussen waterhinder en wateroverlast met schade is dun. Is er sprake van nalatigheid of overmacht? Deze vraag is in toenemende mate een onderwerp van discussie tussen overheden, burgers en verzekeraars. Om hierover te oordelen is nauwkeurige informatie over neerslaghoeveelheden en herhalingstijden essentieel.

Tot voor kort liet de neerslaginformatie voor de waterbeheerders nog te wensen over. Waterschappen en gemeenten hebben weliswaar neerslagmeters, maar deze zijn lang niet altijd even betrouwbaar en kunnen soms wel 30% afwijking geven. Het KNMI heeft ook neerslagmeters, maar het aantal meters is niet voldoende voor een nauwkeurig ruimtelijk beeld. Dan zijn er ook nog twee neerslagradarstations in Den Helder en de Bilt. De radarbeelden geven een goed ruimtelijk beeld, maar hoe verder weg van het radarstation hoe minder nauwkeurig ze worden. Bovendien zijn grondstations noodzakelijk voor een goede kalibratie van de radarbeelden. Kortom er zijn veel soorten neerslagmetingen, maar elke bron kent zijn beperkingen.

De waterbeheerders hebben daarom het initiatief genomen voor de Nationale Regenradar, waarbij alle beschikbare neerslagbronnen worden gecombineerd tot een zo goed mogelijk totaal beeld van de neerslag. Bijzonder aan dit initiatief is dat niet alleen de Nederlandse bronnen, maar die van onze buurlanden (België en Duitsland) worden meegenomen. Elke 5 minuten worden de nieuwste radarbeelden van Nederlandse, Duitse en Belgische radarstations ingelezen, samen met de informatie van honderden grondstations. Deze informatie wordt "gemixed" tot een zo nauwkeurig mogelijk neerslagbeeld. Elke 5 minuten ontvangen de waterbeheerders real time updates. De intelligentie achter "het mixen van alle neerslaginformatie" is afkomstig van een team van deskundigen van het KNMI, de universiteit van Utrecht, de universiteit van Wageningen, Deltares, Royal HaskoningDHV en Nelen & Schuurmans.

Wat heeft de waterbeheerder aan betere neerslag informatie? Met betere neerslaginformatie krijgt de waterbeheerder veel beter en nauwkeuriger inzicht in het functioneren van het watersysteem. Zo kan men veel nauwkeuriger berekenen of en hoeveel een rioolbuis of een gemaal vergroot moet worden. Betere neerslaginformatie scheelt ook in de portemonnee. Zowel gemeenten als waterschappen werken bijvoorbeeld aan energiezuinig waterbeheer. In toenemende mate worden gemalen en pompen aangestuurd op nachtstroom of op de flexibele energiemarkt. Hiermee drukken ze de pompkosten en stimuleren ook het gebruik van duurzame energie. Met betere neerslaginformatie kan nog beter worden geanticipeerd op de fluctuaties in aanbod en afname van energie.