Aangelegde ecosystemen verminderen kans op overstromingen

Bescherming tegen als maar zwaardere overstromingsrampen kan wereldwijd op vele locaties verbeterd worden door de aanleg van grote ecosystemen zoals schorren en mangroves. In vergelijking met klassieke methodes voor overstromingspreventie is dit nieuwe concept beter bestand tegen de klimaatverandering, is het kostenefficiënter en heeft het tal van bijkomende maatschappelijke voordelen.
Dat blijkt uit de publicatie in Nature Ecosystem-based coastal defence in the face of global change van de Universiteit van Antwerpen (UAntwerpen) in samenwerking met het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), IMARES Wageningen UR, TU Delft en Ecoshape.
Het Vlaams-Nederlandse onderzoeksteam baseert hun pleidooi voor meer wereldwijde toepassingen op onderzoek in Vlaanderen en Nederland. Een van de onderzochte methodes zijn schorren. Deze ecosystemen komen van nature voor langs kusten en riviermondingen, maar kunnen ook worden aangelegd door dijken landinwaarts te verplaatsen of door via sluizen een gereduceerde getijdenwerking in de polders binnen te laten.
Bij stormvloeden worden grote watervolumes geborgen in deze nieuwe schorren, waardoor het risico op overstromingen in het dichtbevolkte binnenland afneemt. Schorren zijn ook efficiënte golfbrekers, waardoor kusterosie en onderhoudskosten van achterliggende dijken worden verminderd.
De onderzoekers hebben daarnaast aangetoond dat schorren zich mee ophogen met de stijgende zeespiegel door geologische en biologische processen. Deze ecosystemen fungeren dus als natuurlijke waterkeringen die zichzelf onderhouden en aanpassen aan de klimaatverandering.
Bovendien leveren ze bijkomende maatschappelijke voordelen. Zo zijn ze essentiële groeiplaatsen voor commercieel interessante vis-, schaal- en schelpdiersoorten, dragen ze bij tot de natuurlijke waterzuivering van rivieren en kustgebieden, kunnen ze de concentratie aan schadelijke broeikasgassen compenseren, en bieden ze mogelijkheden voor recreatie en natuurbeleving.
Voor tropische en meer zandige kusten spelen mangrovebossen, koraalriffen, duinen en oesterbanken een gelijkaardige beschermende rol.
Ondanks de vele voordelen en gunstige toepassingsmogelijkheden in vele kritieke regio’s in de wereld zijn er ook beperkingen. De aanleg van grote ecosystemen vraagt meer ruimte dan klassieke waterkeringen. Voorlopig is er ook veel minder ervaring mee en duurt het enkele jaren voor een ecosysteem zich goed heeft ontwikkeld.