TomTom voor toekomstig waterbeheer

Waterbeheer moet duurzame oplossingen brengen. Door veranderingen van het klimaat, bijvoorbeeld zeespiegelstijging, en bevolkingsgroei is dat echter erg lastig. De wetenschap erkent de onzekerheid en wil helpen met besluiten die robuust of flexibel zijn. Door het verkennen van duurzame oplossingsrichtingen kan een adaptatiekaart worden gemaakt. Die kaart, een soort TomTom voor het toekomstig waterbeheer, maakt het nemen van een optimale beslissing makkelijker. “Daar valt nog veel winst te behalen”, zegt promovenda Marjolijn Haasnoot.
Haasnoot, werkzaam bij kennisinstituut Deltares, voerde haar onderzoek uit binnen de Universiteit Twente (instituut IGS) en Universiteit Utrecht. Ze verdedigde haar proefschrift donderdag 20 juni op het symposium Adaptive Delta Management; How can science support decision making under uncertainty?, waar ook een aantal prominente sprekers zal zijn.
Na de watersnoodramp van 1953 handelden we reactief wanneer het ging om oplossingen om Nederland te behoeden voor overstromingen. Het realiseren van de Deltawerken is daar een goed voorbeeld van. Vandaag de dag kijken we vooruit, op de middellange termijn tot 2050 en op lange termijn tot 2100. In het onderzoek van Haasnoot wordt niet alleen gekeken naar de verre horizon, maar ligt de nadruk juist op de paden die naar die toekomst leiden. Op weg naar die toekomst kan van alles gebeuren. Denk daarbij aan hoog water, langdurige droogte, meer kennis over klimaatverandering of een veranderende maatschappelijke waardering voor natuur of veiligheid. Het zijn allemaal onzekere factoren, maar ze bepalen mede welke maatregelen we in de loop van de tijd nemen.
Haasnoot: “Door het verkennen van toekomstpaden stel je vast of een gekozen oplossingsrichting duurzaam of doodlopend is. Zo kun je oplossingen nemen die robuust of juist flexibel zijn. Bij flexibele oplossingen denken we aan het nemen van kleine stapjes die uiteindelijk bijdragen aan een grote stap. Er zijn er ook oplossingen die minder duurzaam zijn. Bouwen in de uiterwaarden beperkt bijvoorbeeld de mogelijke maatregelen. Als je kiest voor een oplossing die toekomstbestendig moet zijn, dan is een robuuste oplossing gewenst. Denk aan klimaatdijken. Een goed voorbeeld van een flexibele oplossing voor kustverdediging is zandsuppletie. Dat is redelijk gemakkelijk en relatief goedkoop aan te passen aan onvoorziene omstandigheden.”
Het denken in flexibiliteit, robuustheid en adaptiepaden staat centraal in de strategie van het Deltaprogramma.
Haasnoot adviseert beleidsmakers te accepteren dat er onzekerheden zijn en het daarom te zoeken in het verkennen van alle mogelijke oplossingsrichtingen. Vanuit de watersector in binnen- en buitenland is veel belangstelling voor het onderwerp. Ook de transportsector en verschillende ruimtelijke disciplines hebben al belangstelling getoond.