Nieuwe sonaroplossing voor de beveiliging van de cruisehaven van Aruba

De beveiliging van het waterdomein in commerciële havens is vaak onvoldoende. Indringers aan de waterzijde, zoals duikers en snelle boten, kunnen zo een bedreiging vormen. Ook smokkel en diefstal vormen een probleem. De haven van Aruba werkt daarom samen met TNO aan een nieuwe, milieuvriendelijke oplossing voor de beveiliging van cruiseschepen.
Ondanks nieuwe wetgeving en beveiligingseisen voor havens als gevolg van de aanslagen van 11 september 2001 is wereldwijd nauwelijks beveiliging ingevoerd tegen dreiging vanuit het water. Waterside security is nog steeds de achilleshiel van havenbeveiliging. De belangrijkste dreiging komt van kleine snelle boten en duikers. Zo vindt drugssmokkel plaats doordat duikers drugs aan de onderzijde van schepen bevestigen. Op een dag kunnen dat ook explosieven zijn.
Het onderwerp heeft ook de volle aandacht van Aruba Ports Authority. Commerciële havenactiviteiten – en met name de cruisesector – zijn immers van vitaal belang voor de economie van het eiland. Er zijn uitdagingen: bestaande oplossingen voor bijvoorbeeld de detectie van duikers werken niet altijd goed in havens. Ze zijn ook erg duur. Doordat ze geluid uitzenden vormen ze bovendien een belasting voor het onderwaterleven. De aanwezigheid van koraalriffen rond de haven is daarmee een serieuze belemmering voor toepassing. In haar zoektocht naar een alternatieve oplossing is Aruba Ports Authority in contact gekomen met TNO.
TNO werkt sinds 2010, ondersteund door het ministerie van Defensie, aan nieuwe milieuvriendelijke en goedkopere oplossingen voor de detectie van duikers en boten in havens, onder de noemer SOBEK. Deze innovatie berust op het slim luisteren naar soms nauwelijks hoorbare geluiden, zonder zelf geluid uit te zenden. Zo kunnen duikers tot op honderden meters afstand worden gedetecteerd aan de hand van hun ademhaling. Ook boten zijn te volgen op basis van het geluid dat zij uitzenden. Deze passieve sonartechnologie verstoort het onderwaterleven niet. Aruba Ports Authority en TNO hebben besloten tot samenwerking om de technologie geschikt te maken voor toepassing in de cruisehaven van Aruba.
Een prototypesysteem voor detectie van duikers en boten is in 2012 in Rotterdam gedemonstreerd. Dit systeem was het resultaat van een samenwerking tussen TNO, AVIC (MKB) en de douane, ondersteund door Havenbedrijf Rotterdam en Zeehavenpolitie Rotterdam.
Maar in de exotische wateren van Aruba zijn de akoestische omstandigheden onvergelijkbaar. Watertemperatuur, zoutgehalte en verschillende soorten onderwaterfauna, die zelf ook geluid uitzenden, kunnen allemaal een invloed hebben op de prestaties van deze nieuwe technologie. Om SOBEK robuust te maken tegen al deze invloeden is het allereerst nodig om het natuurlijke onderwatergeluid in de haven van Aruba goed in kaart te brengen. TNO en Aruba Ports Authority gaan dit samen doen in de periode 10 t/m 13 december 2013. Ze zetten hiermee een belangrijke eerste stap richting toepassing van een milieuvriendelijke bescherming voor de cruisehaven van Aruba.