Waterschappen publiceren hun prestaties in ‘Waterschapspeil’

Zeespiegelstijging, een verslechtering van de waterkwaliteit, grote vraagstukken voor de ruimtelijke ordening. Het waterbeheer staat de afgelopen jaren onder steeds grotere druk. Hoe de waterschappen in deze veranderende omstandigheden hun waterbeheertaken uitvoeren, laat de Unie van Waterschappen zien in ‘Waterschapspeil 2024’.

Waterschapspeil is één van de producten die de Unie van Waterschappen samenstelt op basis van de bedrijfsvergelijkingen onder de waterschappen. In de publicatie staan de resultaten van het werk van de 21 waterschappen over ruwweg de periode 2022-2023. In deze tweejaarlijkse uitgave staan ook de trends en ontwikkelingen in de waterschapssector. De prestaties en kosten van de waterschappen staan beschreven in de Waterschapspiegel. Daarnaast zijn er nog bedrijfsvergelijkingen met een specifiek onderwerp, zoals de bedrijfsvergelijking waterzuivering.

60 procent van de primaire waterkeringen moet worden versterkt. Tussen 2017 en 2023 hebben de waterschappen alle primaire waterkeringen beoordeeld volgens de veiligheidsnormen uit 2017. Omdat sommige normen strenger zijn geworden – met name in het rivierengebied – is de versterkingsopgave aanzienlijk. Eind 2023 voldeed 1.263 kilometer (39%) aan de meest recente veiligheidsnormen, voor 1.984 kilometer waterkeringen (61%) was dat niet het geval of was nader onderzoek nodig. Keringen die nog niet voldoen, zijn op dit moment veilig door goed beheer. De versterkingen zijn nodig om dat in de toekomst te blijven.

De helft van de waterschappen geeft aan dat ze eind 2023 (grotendeels) op het juiste moment zijn betrokken bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen. Een meerderheid geeft aan in voldoende mate betrokken te zijn. Het op tijd betrekken van waterschappen gebeurt vooral bij structuurvisies, bij andere planvormen zoals bestemmingsplannen, omgevingsplannen en verordeningen gebeurt dit in mindere mate. De betrokkenheid bij exploitatieovereenkomsten neemt langzaam toe. Deze overeenkomsten zijn van belang voor het klimaatbestendig bouw- en woonrijp maken van terreinen. In sommige gevallen worden de actuele opgaven – bijvoorbeeld als het gaat om klimaatbestendig bouwen – in de adviezen meegenomen. Daarbij is vooral aandacht voor de gevolgen van extreme neerslag.

De onderliggende data, die zijn aangeleverd door de waterschappen, zijn ontsloten via het Waves-dashboard. Hierin staan de financiën en je vindt er gegevens over bijvoorbeeld werkzaamheden op het gebied van waterveiligheid, schoon en voldoende water en het zuiveren van rioolwater. Via Waves kunnen waterschappen gemakkelijk met elkaar worden vergeleken op verschillende thema’s. Zo zijn de waterschappen transparant over hun kosten en baten én kunnen zij van elkaar leren om zo gezamenlijk te verbeteren.