'Taaie dijk innovatieve oplossing voor stijgende kosten waterveiligheid'

Waterveiligheid is een essentieel onderdeel van de Nederlandse infrastructuur. Echter, de stijgende kosten voor het versterken van dijken vragen om innovatieve en duurzame oplossingen. Gelukkig biedt de nieuwste ontwikkeling op dit gebied, de zogenaamde 'taaie dijk', een veelbelovend antwoord.

Op dit moment wordt jaarlijks ongeveer één miljard euro besteed aan waterveiligheid in Nederland. Hoewel dit een aanzienlijk bedrag lijkt, is het in verhouding tot ons bruto nationaal product relatief bescheiden. Toch is het de uitdaging om deze kosten beheersbaar te houden, willen we veilig blijven wonen en werken achter onze dijken terwijl het klimaat verandert en de zeespiegel stijgt. Daarnaast is ongeveer iedere vijftig jaar een versterking nodig en dat kan als gevolg van klimaatverandering al veel eerder zijn. Hier komen de taaie dijken in beeld, een innovatieve aanpak die niet alleen de kosten kan drukken maar ook de veiligheid op lange termijn aanzienlijk kan verbeteren en een volgende dijkversterking kan uitstellen.

Traditionele dijken zijn ontworpen om water te keren tot een hoog veiligheidsniveau. Bij het ontstaan van ernstige schade aan de dijk (bij hoge waterstanden) zal een bres ontstaan in de dijk, wat kan leiden tot catastrofale overstromingen. Taaie dijken daarentegen zijn zo ontworpen dat ze gecontroleerd bezwijken, wat de tijd voor evacuatie en schadebeperking vergroot. Dit concept maakt gebruik van erosiebestendige materialen zoals klei en/of strategisch geplaatste damwanden, die zorgen dat de dijk slechts langzaam ‘doorbreekt’.

De voordelen van taaie dijken zijn voor de dijkontwerpen die Fugro maakt duidelijk: ze vereisen wellicht een wat hogere initiële investering, maar gaan langer mee (omdat de totale veiligheid vergroot wordt) en verlagen de onderhoudskosten op de lange termijn. Bovendien kunnen ze beter omgaan met onvoorziene veranderingen in waterstanden en klimaat, waardoor ze een toekomstbestendige oplossing bieden. Door dijken taaier te maken, kunnen we de levensduur van deze cruciale infrastructuur verlengen en de frequentie van dure versterkingsprojecten verminderen.

Het realiseren van taaie dijken vraagt om een nauwe samenwerking tussen waterbouwkundigen en beleidsmakers. De overheid speelt hierin een cruciale rol door te investeren in onderzoek en innovatie en door regelgeving te creëren die innovatieve dijkontwerpen stimuleert. Daarnaast is een integrale benadering nodig waarbij dijken worden gecombineerd met natuurzones, wat niet alleen de waterveiligheid ten goede komt, maar ook bijdraagt aan de biodiversiteit en het landschap verrijkt. Een taaie dijk kan daarmee ook ecologische kansen bieden.