Juni warmste maand Waddenzeewater ooit

In de afgelopen zes zomers, zaten er maar liefst vijf met veel sterfte onder de kokkels in de Waddenzee. Die sterfte trad steeds enkele weken op nadat er bovengemiddeld hoge watertemperaturen werden geregistreerd.

Het NIOZ meet al sinds 1861 de temperatuur van het waddenwater. Sinds 2001 gebeurt dat zelfs om de tien minuten, waardoor een heel betrouwbaar daggemiddelde kan worden bepaald, ongeacht hoog- of laagwater. Nadat dit jaar een relatief warme winter en een aanvankelijk fris voorjaar kende, schoot de watertemperatuur in de Waddenzee halverwege juni ineens omhoog. Uiteindelijk werd juni de warmste Waddenzeewatermaand ooit gemeten in ruim 160 jaar. En er was ook een recordtemperatuur voor de week van 19 juni: meer dan 21 graden!

In de jaren met verhoogde sterfte van kokkels lagen de zomerse temperaturen van het waddenwater bij de steiger van het NIOZ ruim boven het langjarige gemiddelde. Ook dit jaar (de rode lijn) laat nu hoge gemiddelden zien. In juni 2023 was het water gemiddeld 18,501 graden Celsius.

Tussen 2018 en 2023 was alleen 2020 een gemiddeld jaar voor de kokkels. Alle andere zomers trad met name in de tweede helft van augustus veel sterfte op.

Zhengquan Zhou, promovendus aan het NIOZ en de Universiteit Utrecht, publiceerde onlangs de resultaten van experimenten met kokkels die hij in gevangenschap aan hoge temperaturen blootstelde. Daaruit bleek dat de schelpdieren pas vanaf vier weken na een experimentele verhoging van de temperatuur verhoogde sterfte lieten zien.

De onderzoekers houden de kokkels de komende weken nauwlettend in de gaten, na de record hoge temperaturen van juni.