Financiering voor vermindering effecten psychofarmaca op waterkringloop

Ruim een miljoen mensen in Nederland gebruikt psychofarmaca, zoals antidepressiva en antipsychotica. Na gebruik komen residuen van deze middelen via de riolering terecht in het oppervlaktewater, waar ze een bewezen negatief effect hebben op in het water levende organismen. Een onderzoeksteam onder leiding van UvA-hoogleraar Annemarie van Wezel ontving financiering van NWO voor onderzoek naar mogelijkheden om emissies en effecten van psychofarmaca te beperken.

Psychofarmaca vormen een aanzienlijk deel van het totale medicijngebruik. Desondanks is er slechts zeer beperkt informatie beschikbaar over de milieurisico’s van deze middelen. Aangezien psychofarmaca zijn ontworpen om aan te grijpen op het zenuwstelsel, zijn ze ook bij zeer lage, milieurelevante concentraties schadelijk voor in het water levende organismen. Doordat ze zogenaamde infochemicaliën nabootsen, beïnvloeden ze de natuurlijke communicatie en hebben ze ongewenste effecten op het gedrag van organismen. Als zodanig kunnen ze de structuur en het functioneren van ecosystemen verstoren.

De voorziene aanhoudende groei in het gebruik van psychofarmaca stelt waterkwaliteitsbeheerders en drinkwaterbedrijven voor een uitdaging als het gaat om waterkwaliteitsbeheer en verder gebruik van water. De noodzaak om de waterkwaliteit verder te verbeteren, wordt breed erkend. Er moeten beslissingen worden genomen over investeringen in waterbehandelingstechnieken om het ecosysteem te beschermen en schoon drinkwater te waarborgen.

Het onderzoeksproject Psychopharmac’eau ontving van de NWO-topsector Water & Maritiem: Blauwe route een financiering van in totaal € 800.000 voor onderzoek naar de mogelijkheden om emissies en effecten van psychofarmaca te beperken, aangevuld met een bedrag van € 205.000 van partners uit hoofdzakelijk de watersector. Prof. Annemarie van Wezel, hoogleraar milieu-ecologie aan het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica van de UvA: ‘We richten ons op mogelijkheden voor verbetering van regelgeving en beleid, de ontwikkeling van milieuvriendelijker alternatieven, een beter begrip van ecosysteemeffecten en mitigatie via waterbehandeling via technologie of natuur.’

Aan het onderzoek wordt meegewerkt door onderzoekers van de UvA, het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Wageningen University & Research. Het onderzoek loopt parallel met nationale activiteiten in het kader van de Delta-aanpak Waterkwaliteit en de Ketenaanpak medicijnresten uit water, om valorisatie van kennis en mitigatieopties te bevorderen. Van Wezel: ‘Met dit onderzoek hopen we een bijdrage te leveren aan bestaande inspanningen voor een
gezondere, veiligere oppervlaktewaterkwaliteit, door een beter inzicht te verwerven in mogelijkheden voor mitigatie binnen de keten van ontwikkeling, autorisatie, gebruik en afval van psychofarmaca.’