Woekerende waterplanten en het warmende klimaat

Waterhyacinten komen uit het Amazonegebied. Als exoot zorgen de snelgroeiende waterplanten voor flinke problemen elders op de wereld, bijvoorbeeld in de Nijldelta. Nu door de aanleg van watercentrales en het verdiepen van rivieren de waterlopen in de Pantanal in Brazilië veranderen, is de plant ook in zijn oorspronkelijke leefgebied een plaag geworden. Slecht nieuws, wellicht ook voor het klimaat.

Plantenresten op de bodem van een rivier breken normaal gesproken af onder invloed van zuurstof. Hierbij komt CO2 vrij. Nu de waterhyacinten steeds meer wateroppervlakte bedekken, ontstaat er zuurstofgebrek in het water. Hierdoor vormen de rottende planten methaan (CH4), dat een veel schadelijker broeikasgas is dan CO2.

Ecoloog Ernandes Sobreira onderzoekt de invloed van de plaag en de bijdrage van het gevormde methaan aan de klimaatverandering. Hij is promovendus van prof. Jan Roelofs en dr. Sarian Kosten, aquatisch biologen van de Radboud Universiteit. Sobreiro krijgt bij zijn veldwerk logistieke ondersteuning van de Braziliaanse natuurbehoudorganisatie Bichos do Pantanal.
 ‘De waterhyacint is de grootste waterplantplaag ter wereld', vertelt Sobreira, geboren en getogen in Cáceres, een stad aan de rand van de Pantanal. 'Er is nooit eerder onderzoek gedaan naar hun invloed op klimaatverandering.'



De onderzoekers willen weten of de Pantanal netto broeikasgassen opneemt of uitstoot. 'Als blijkt dat het gebied meer gassen uitstoot, dan is het belangrijk de woekering van waterhyacinten tegen te gaan', zegt Jan Roelofs in een uitgebreide reportage die de Volkskrant op 2 september 2015 publiceerde (inloggen). 'Dat kan door de natuurlijke vloed te herstellen. Het beste is dan om de stuwdammen te verwijderen. Doe je dan niet, dan moet op een andere manier worden ingegrepen.'