Zandstranden begrijpen en voorspellen

Zand is wereldwijd de op één na meest gebruikte grondstof na water. We kunnen niet zonder. Zandduinen houden ons land veilig voor overstromingen. Ten tijde van klimaatverandering groeit de behoefte aan maatregelen om de kust te beschermen. Zandspecialist Arjen Luijendijk ontwikkelt nieuwe technieken om het gedrag van zandige stranden nauwkeuriger en sneller te voorspellen. Op woensdag 4 december promoveert hij aan de TU Delft op dit onderwerp.

Van oudsher is de Nederlandse kust een erosieve kust. Al honderden jaren trekt de kust zich steeds verder terug. Inmiddels hebben we woningen, havens en infrastructuur aangelegd maar zijn er tegelijkertijd ook allerlei zeespiegelstijging scenario’s. Promovendus Arjen Luijendijk: “Het zou kunnen dat Nederland in de loop der jaren een veel hogere waterstand voor haar kiezen krijgt. Alle Nederlandse stranden en duinen moeten dan óók een stuk hoger zijn om het huidige veiligheidsniveau te waarborgen.” 

In de meest ideale en natuurlijke situatie blaast de wind het zand uit zee vanzelf van het strand naar de duinen. Luijendijk: “Het mooie van zand is dat het kan meegroeien met veranderende waterstanden en golven. De wind brengt het zand omhoog naar de duinen, zodat de kust beschermt blijft. Als we eerder beginnen met het aanleggen van meer zand, krijgt de natuur de tijd om mee te groeien met de zeespiegelstijging.”

De overgang van land en water verandert elk uur, omdat het getij op en neer gaat. Juist die dynamiek van eb en vloed is volgens Luijendijk van belang om inzicht in te verkrijgen. “Wij hebben een nieuw landschapsmodel ontwikkeld, waarmee we kennis krijgen van de zandverspreiding. Hiermee kunnen we voorspellingen doen over het kustlandschap voor de komende 20 jaar. Het stelt ons in staat om uit te rekenen hoeveel zand er nodig is aan de kust, zodat het veilig blijft.”