VEH: Huishoudens betalen onredelijk veel aan waterschappen

Maar liefst 80 procent van de watersysteemheffing van waterschappen wordt betaald door huishoudens. Door de noodzakelijke investeringen om ons land klimaatbestendig in te richten en schade en overlast door te veel of te weinig water te beperken, zal de rekening in de toekomst alleen maar verder oplopen. Huishoudens betalen bovendien al jarenlang een steeds groter deel van de heffing in de categorie Gebouwd.

De hoogte van de heffing voor huishoudens wordt bepaald door de WOZ-waarde van een woning. Omdat de WOZ-waarde van woningen al jaren veel sneller stijgt dan die van bedrijfspanden valt de lastenverdeling steeds meer in het nadeel van huishoudens uit. Vereniging Eigen Huis dringt in een brief aan de Unie van Waterschappen aan op een eerlijker, duidelijker en duurzamer belastingstelsel.

Tussen 2017 en 2019 steeg de gemiddelde WOZ-waarde van woningen met 17,5 % terwijl bedrijfspanden in die periode gemiddeld 1% meer waard werden.* Volgend jaar loopt dat verschil alleen maar verder op. Voor woningen wordt een verdere waardestijging verwacht van 8% terwijl dat voor bedrijfspanden slechts 1% is. Omdat waterschappen voor hun heffing hetzelfde tarief hanteren voor woningen als voor bedrijfspanden wordt een steeds groter deel van hun opbrengsten betaald door huishoudens.

“Die lastenverdeling moet eerlijker, vindt Nico Stolwijk van Vereniging Eigen Huis. Kijk naar gemeenten; ook die hebben te maken met WOZ-waardeverschillen, maar hanteren voor de onroerende zaakbelasting juist verschillende tarieven voor woningen en bedrijfspanden”.

De balans tussen belang, betaling en zeggenschap in het bestuur van waterschappen is zoek. “Huishoudens hebben, in tegenstelling tot bedrijven, agrariërs en natuurbeheerders, geen geborgde zetels in het bestuur van waterschappen. In de praktijk stellen de laatsten zich ook verkiesbaar voor de categorie ingezetenen, waardoor de belangen van huishoudens vaak het onderspit delven. Van een evenwichtige afweging van hun belangen is daardoor nauwelijks sprake en dat moet veranderen”, zegt Stolwijk.

In 2018 werd volgens het CBS ruim € 1,5 miljard aan watersysteemheffing in rekening gebracht. Bijna 88% daarvan (1,3 miljard) is afkomstig van de categorie ‘gebouwd en ingezetenen’. Van dit enorme bedrag wordt het overgrote deel opgebracht door huishoudens (ingezetenen). Slechts 10 procentpunt is afkomstig van eigenaren van bedrijfspanden. Onlangs liet de Unie van Waterschappen al weten dat de totale waterschapslasten in 2020 met 3,6% zullen stijgen.