Op naar klimaatbestendige wijken met corporaties en waterschappen

Klimaatbestendig bouwen, het kan écht. Samen met woningbouwcorporaties en waterschappen werkte de provincie Zuid Holland aan praktijkvoorbeelden voor woningen en steden.

In de toekomst verwachten we meer weersextremen: het kan zowel warmer, droger als natter worden. Voor onze woningen en steden betekent dat dat we oplossingen moeten bedenken om het water goed af te voeren, onze huizen en steden koel te houden en om water vast te houden. Deze maand presenteerden zowel corporaties als waterschappen mogelijke oplossingen met steun van de provincie.

Met hun grote woningvoorraad zijn woningcorporaties een belangrijke katalysator voor verduurzaming. Deze week ontving Jeroen Pepers, directeur van de vereniging van woningcorporaties Aedes, het eerste exemplaar van het boekje
‘Samen werken aan goed wonen, corporaties en klimaatadaptatie’ uit handen van Dirk Jan van der Zeep, bestuurder van woningcorporatie Portaal. Het is een inspiratieboekje tjokvol met best practices, uitvoeringsmaatregelen, het belang van betrokken huurders en veel duurzaamheidsmedewerkers van corporaties aan het woord.

Het boekje is geschreven door Anneke van Veen, adviseur kwaliteit leefomgeving, in samenwerking met Marlou Boerbooms, energieambassadeur. De provincie Zuid-Holland ondersteunde de totstandkoming van het boekje, samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het platform ‘Samen Klimaatbestendig’.

Het huidige watersysteem in steden is nog niet ingericht op zwaardere weesrextremen en droogte. Vooral in dichtbebouwd stedelijk gebied kan dat tot wateroverlast en schade aan en in gebouwen leiden, omdat water niet in de grond kan wegzakken. Bovendien leidt verstening tot extra hitte. Het nemen van maatregelen om dat te voorkomen, kost geld én ruimte. De provincie en waterschappen hebben nu gezamenlijk onderzocht of deze ruimte in alle situaties kan worden gevonden en of de kosten ook daadwerkelijk opwegen tegen de schade die mogelijk wordt voorkomen. Ook de positieve neveneffecten op leefbaarheid en gezondheid zijn in het onderzoek meegewogen.
Verschillende typen verstedelijking vragen verschillende oplossingen

In het onderzoek zijn voor vijf verschillende typen bouwlocaties verschillende oplossingsmogelijkheden doorgerekend. Er is gekeken naar herstructurering van een naoorlogse wijk in Ridderkerk, voormalig bedrijfsgebied de Binckhorst in Den Haag, het dichtbebouwde stationsgebied van Dordrecht en naar een nieuwbouwwijk in het groen bij Gouda. Als voorbeeld voor verdichting op pand/blokniveau is gekeken naar Stadsdriehoek in Rotterdam. In elke situatie zijn andere soorten maatregelen nodig. Vooral in complexe stationsgebieden, met weinig beschikbare ruimte, zijn maatregelen vaak kostbaar.

Voor het voorkomen van wateroverlast zijn zowel grotere maatregelen in de openbare ruimte nodig als veelal kleinere privé-maatregelen in bijvoorbeeld tuinen van huizen (Steenbreek, slimme regentonnen en afkoppelen van de regenpijp). Duurdere maatregelen op privéterrein, zoals slimme waterbergende daken of waterkelders, lonen vooral daar waar onvoldoende ruimte is voor publieke maatregelen (stationsgebieden).