Gft-compost zorgt voor vruchtbare bodem en schoon water

Om de meerwaarde van gft-compost aan het verhogen van de bodemvruchtbaarheid van landbouwgronden aan te tonen, heeft de Vereniging Afvalbedrijven laten onderzoeken hoe fosfaat uit de organische bodemverbeteraar gft-compost zich gedraagt in vergelijking met organische meststoffen zoals dierlijke mest. Uit onderzoek, uitgevoerd door het Nutriënten Management Instituut (NMI), blijkt dat gft-compost een goede bodemverbeteraar is die veel organische stof aanvoert met een lage afwenteling op de uitspoeling van fosfaat uit de bodem naar het watersysteem.

Het NMI heeft de effecten van gft-compost, runderdrijfmest, vaste mest en bermmaaisel onderzocht op uitspoelingsgevoelige zandgronden. De mate van fosfaatuitspoeling bij het toedienen van organische meststoffen en organische bodemverbeteraars wordt bepaald door:
De samenstelling en fosfaattoestand van de bodem zelf
De fosfaatbeschikbaarheid in het organische product
De interactie tussen het organische product en de bodem

Gebleken is dat gft-compost een lage fosfaatbeschikbaarheid heeft en daarnaast een positieve invloed lijkt te hebben op de mate waarin de bodem fosfaat kan binden. Dat is goed voor de bodemvruchtbaarheid en houdt het oppervlaktewater schoon. Het hoge gehalte bodembestanddelen in gft-compost, met name mineralen waaronder calcium, speelt hierbij een rol. Het onderzoek heeft aangetoond dat de fosfaatuitspoeling naar het watersysteem significant lager is bij het gebruik van gft-compost dan bij het gebruik van dierlijke mest.

De voordelen van gft-compost hebben vooral een positief effect op gronden die gevoelig zijn voor uitspoeling en veel fosfaat bevatten. Hiervan is sprake bij meer dan de helft van de Nederlandse landbouwgronden. Het betreft met name Drentse, Gelderse en Brabantse zandgronden. Binnen de landbouw is het op peil houden van het organisch stofgehalte van de bodem belangrijk voor het waarborgen van de bodemkwaliteit en de landbouwkundige functie van de bodem. Gft-compost kan hier aantoonbaar een goede bijdrage aan leveren. De overheid stimuleert de toepassing van organische bodemverbeteraars op gronden die veel fosfaat bevatten (zie het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn). Het NMI-onderzoek toont aan dat dit beleid bijdraagt aan het beperken van fosfaatuitspoeling op uitspoelingsgevoelige zandgronden.

De composteersector maakt van ingezameld gft-afval kwalitatief hoogwaardige producten als gft-compost. Gft-compost is een belangrijke bodemverbeteraar. Door organische reststromen terug te brengen in de samenleving, draagt de sector bij aan het sluiten van de biologische kringloop en de transitie naar de circulaire economie. Compost is in staat om CO₂ op te slaan in de bodem en draagt op die manier bij aan klimaatbescherming. Om de waarde van gft-compost bij het verhogen van de bodemvruchtbaarheid van landbouwgronden en CO₂-vastlegging te laten zien, zijn de composteerbedrijven verenigd in de Vereniging Afvalbedrijven een onderzoeksprogramma gestart.

Met het programma ‘Compost 2017 – 2020’ investeert de sector fors om de belangrijke producteigenschappen van gft-compost wetenschappelijke te onderbouwen. Het rapport van het NMI komt voort uit dit onderzoeksprogramma.