Amazonebossen stabiliseren elkaar tijdens droogte

Het Amazone-regenwoud stabiliseert zichzelf, met name in droge periodes, rapporteert een nieuwe studie van de Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research, in samenwerking met de Universiteit van Göttingen in Duitsland en de Open Universiteit, in Nature Climate Change.
Het was bekend dat de bossen in het Amazoneregenwoud zorgen voor een van de hoogste verdampingsstromen op aarde en dat een deel van deze verdamping bijdraagt aan regenval in het stroomgebied. “Nieuw in dit onderzoek is dat we op een niet eerder vertoond detailniveau deze vochtstromen in de atmosfeer boven de Amazone konden analyseren. Op deze manier konden wij precies in kaart brengen waar en wanneer bossen in de Amazone regen genereren,” vertelt Obbe Tuinenburg, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en expert in atmosferische vochttransporten.

Hierbij kwamen verschillende belangrijke resultaten aan het licht. Zo kwam duidelijk naar voren dat de bijdrage van het Amazonewoud aan regenval toeneemt naarmate het droger wordt. “Gedurende droge periodes blijven bomen toegang hebben tot het diepe grondwater, waardoor de verdamping op gang gehouden wordt,” aldus Stefan Dekker, universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht en hoogleraar aan de Open Universiteit.

De studie werpt nieuw licht op het belang van het Amazonewoud in het klimaatsysteem. “We zien de laatste jaren toenemende droogtes in de Amazone, met grote bosbranden tot gevolg. Nu begrijpen we beter hoe belangrijk het bos is in het verlichten van deze droogtes,” stelt onderzoeker Arie Staal, die 22 juni aan Wageningen University & Research op dit werk promoveert.

“Er wordt al een tijd gevreesd dat er in de Amazone onherstelbare veranderingen plaats kunnen vinden van een bos- naar een savanne-ecosysteem. Onze analyses laten zien dat het Amazonewoud met name het zuidwestelijke deel van het stroomgebied, zulke kantelpunten afhoudt,” aldus Staal.
Zuidelijk deel Amazonewoud essentieel voor stabiliteit

“Veel recent werk over de effecten van ontbossing in de Amazone richt zich op lokale effecten, maar wij laten ook de regionale effecten van ontbossing zien,” verklaart Tuinenburg. “Wij hebben gevonden dat juist het gedeelte van de Amazone waar het meest wordt ontbost –het zuidelijke gedeelte– essentieel is voor het in stand houden van de regenval in de gevoeligste bossen in de regio,” voegt Staal toe.