Autonoom varen mogelijk antwoord op dreigend personeelstekort in de scheepvaart
De kapitein zit aan de wal in plaats van op zijn schip. Vanuit zijn uit de kluiten gewassen stuurhut, die vergelijkbaar is met de inrichting van een luchtverkeerstoren, kan hij alle schepen bekijken die de haven van Rotterdam willen binnenvaren. Met de logistiek hoeft hij zich niet meer te bemoeien, want de schepen stemmen zelf hun planning af met containerterminals, sluizen en bruggen. Aan het roer hoeft een kapitein dus niet meer te staan, net zo min als er matrozen aan boord nodig zijn. Wel leggen de vaartuigen contact met hun gezagvoerder aan wal als er bijvoorbeeld een onderdeel stuk is.
Dit is het vergezicht dat autonoom varen biedt. Het zou een antwoord kunnen zijn op het dreigende personeelstekort in de scheepvaart, dat mede ontstaat doordat de hoeveelheid vervoerde vracht op het water wereldwijd op termijn enorm sterk stijgt.
‘Een groot voordeel van onbemand varen is verder dat het goederenvervoer aanzienlijk goedkoper kan. Daardoor zal vracht vaker over het water dan over land vervoerd gaan worden’, zegt universitair hoofddocent Rudy Negenborn. ‘De kosten worden ook nog op een andere manier verlaagd: doordat schepen, containerterminals, bruggen, sluizen en andere partijen in de haven automatisch informatie met elkaar uitwisselen, kunnen ze optimaal met elkaar afstemmen hoe snel ze waar naartoe op welke manier varen om hun cargo op te halen en af te leveren.’
Autonoom varen is ook nog eens veiliger, denken de wetenschappers van de TU Delft. ‘Op dit moment wordt 75 tot 95 procent van alle ongevallen op zee mede veroorzaakt door de mens’, zegt Robert Hekkenberg, onderzoeker bij Maritieme Techniek.
Natuurlijk is het allemaal nog lang niet zo ver en zijn er talrijke obstakels, technisch maar ook bijvoorbeeld juridisch. Hekkenberg denkt dat het juridische kader rond 2030 wel aangepast zal zijn. ‘Op technisch gebied is er nog heel veel te doen maar het onderwerp heeft nu wel echt de wind mee. Een belangrijke speler in de scheepvaart als Rolls-Royce, heeft bijvoorbeeld rotsvast vertrouwen uitgesproken in de toekomst van autonoom varen. We verwachten binnenkort de eerste pilot-projecten.’
‘Belangrijk is daarbij dat het niet een kwestie van alles-of-niets is’, zegt Hekkenberg. ‘We kunnen namelijk stapsgewijs, net als bij auto’s, delen van het proces automatiseren. Een belangrijke tussenstap naar werkelijk autonoom varen is bijvoorbeeld onbemand varen; dus geen bemanning meer aan boord maar nog wel met menselijke besturing, vanaf de wal.’
Hekkenberg vindt het een grote uitdaging om schepen volledig te herontwerpen, omdat bestaande schepen nu eenmaal zijn bedacht om te functioneren met behulp van bemanning. ‘’Aan boord kunnen mensen tussen de complexe machine-installatie door lopen, hun hand er tegenaan leggen, luisteren wat er gebeurt, een filter vervangen of andere kleine dingen bijstellen. Als er geen mensen meer meevaren, dan zullen de huidige schepen al vrij snel stilvallen. We hebben over schepen niet meer zo fundamenteel hoeven nadenken sinds we overgingen van houten zeilschepen naar stalen stoomschepen. Door autonoom varen valt ons hele ontwerpkader weg. We zijn feitelijk bezig met een grote systeemverandering.’
De TU Delft is op het gebied van autonoom varen de onderzoeks-koploper in Nederland. De universiteit werkt daarbij nauw samen met de scheepvaartwereld. Van 12 t/m 14 december is er in Delft een aantal activiteiten op dit terrein. Zo promoveert Huarong Zheng op 12 december op de mogelijkheden van een nieuw type container-transporteur die autonoom kan varen tussen de verschillende terminals in een haven.
Geen opmerkingen: