Lokale afvalwaterbehandeling buitengebied Blankenham dichtbij

In Blankenham wordt het afvalwater onder vrijverval ingezameld en vervolgens met een drukrioolstelsel getransporteerd. Dit drukrioolstelsel is aan vervanging toe. De gemeente Steenwijkerland vraagt zich af of er ook goedkopere én duurzamere oplossingen zijn en heeft Tauw ingeschakeld. 

Tauw is gevraagd om een technische en financieel voorontwerp te maken voor mogelijke lokale oplossingen. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de oplossing ook voldoende draagvlak heeft van de burgers en de agrariërs in het gebied.

Voor dit onderzoek is de projectgroep ‘Duurzame Sanitatie Blankenham’ opgericht, bestaande uit de gemeente Steenwijkerland, waterschap Reest & Wieden, Stowa, Stichting Rioned, LTO-Noord en Dorpsbelang. Ten behoeve van een goede vergelijking is zowel de vernieuwde aanleg van een drukrioolstelsel als de aanleg van lokale oplossing tot voorontwerpniveau uitgewerkt.

Om draagvlak te verkrijgen is per buurtschap met de bewoners een ‘ronde tafelgesprek’ gehouden. Bij deze sessie zijn de mogelijke oplossingen gepresenteerd en konden bewoners met vragen en aandachtspunten komen en hun voorkeursoplossing aangeven. Per buurtschap is ook apart gesproken met de melkveehouder(s). Zij kunnen namelijk een belangrijke rol vervullen in het beheer en onderhoud van een lokale oplossing.

Daarnaast is specifiek gekeken naar mogelijke win-win situaties (synergievoordelen) in relatie tot de bedrijfsvoering van de melkveehouders (denk aan medebehandeling van melkspoelwater op het lokaal zuiveringssysteem). Het resultaat was dat bij Dorpsbelang en de agrariërs voldoende draagvlak is verkregen voor een lokale oplossing. De voorkeursoplossing is de toepassing van een helofytenfilter (rietveld). Dorpsbelang is dusdanig enthousiast dat zij feitelijk een ‘ambassadeur’ zijn geworden van de lokale oplossing!

Voor de buurtschappen is een voorontwerp opgesteld met daarin de technische en financiële uitwerking en het voorstel voor het beheer van de riolering en het lokaal zuiveringssysteem. Voor een duurzame financiële vergelijking is een ‘Life Cycle Cost’ raming (LCC) uitgevoerd waarin alle kosten zijn meegenomen over een periode van 60 jaar. Parallel aan opstellen van het voorontwerp is door de projectgroep een duurzaamheidsscan uitgevoerd waarin de lokale oplossing kwalitatief is afgewogen tegen het aanleggen van drukriolering en centraal zuiveren.

Op basis van de LCC-raming blijken de kosten over een periode van 60 jaar niet onderscheidend te zijn. Doordat in het gebied sprake is van hoge grondwaterstanden én de afstanden tussen de woningen in de buurtschappen relatief groot zijn, is ook bij de toepassing van een lokaal zuiveringssysteem nog een aanzienlijk aandeel drukriolering nodig om het afvalwater naar het lokaal zuiveringssysteem te transporteren. Dit betekent specifiek voor de situatie in Blankenham dat er geen sprake is van een goedkopere oplossing. Op basis van de duurzaamheidsscan (waarin bijvoorbeeld het energiegebruik en chemicaliëngebruik in opgenomen) scoort de lokale oplossing echter aanzienlijk beter.

Momenteel ligt de afweging om wel of geen lokaal zuiveringssysteem in Blankenham toe te passen op bestuurlijk niveau. Het definitieve besluit zal begin september worden genomen. Indien wordt gekozen voor een lokale oplossing dan is er sprake van een trendbreuk (van centraal naar lokaal).