Microplastics ruim aanwezig in zoet water, maar meeste onderzoeken blijken niet betrouwbaar

Microplastics worden vaak aangetroffen in onderzoeken naar zoet water, afvalwater en drinkwater. Het overgrote deel van deze onderzoeken (92%) blijkt echter niet compleet of betrouwbaar: het voldoet op minstens één cruciaal aspect niet aan de kwaliteitsborging. Dit blijkt uit de kritische beoordeling van bestaande onderzoeken, uitgevoerd door het Wageningen Microplastic Onderzoeksteam onder leiding van Prof. Bart Koelmans (Wageningen University & Research). De resultaten worden gepubliceerd in aanloop naar een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over mogelijke gezondheidsrisico's voor mensen van microplastics in drinkwater. Het WHO rapport verschijnt in mei dit jaar.

De kritische analyse gaat over de kwaliteit van onderzoeken naar de aanwezigheid van microplastics in zoet water, afvalwater en drinkwater. Het geeft ook een opsomming van de gegevens die bekend zijn over concentraties van microplastics, de soorten polymeer en de vorm van microplastics per soort water. De Wageningse onderzoekers doen een voorstel om te komen tot 'best practices' voor onderzoek naar de aanwezigheid van microplastics. Daarbovenop doen de onderzoekers een voorstel voor een systeem om de kwaliteit en betrouwbaarheid van data uit de literatuur op waarde te schatten.

De auteurs baseren zich op een uitgebreide literatuurstudie naar onderzoek waarin microplastic in drinkwater en de bronnen daarvan wordt aangetoond. Microplastics - deeltjes met een lengte minder dan 5mm – zijn gevonden in alle bestudeerde watertypes. De deeltjes zijn van zeer verschillende herkomst, zoals plastic spullen, textiel, visserij, landbouw, industrie en uit onbestemd afval. Hoge concentraties microplastics kunnen fysieke schadelijk zijn voor het milieu en levende organismen, en kunnen leiden tot ontstekingen en stress. Tot op heden zijn er geen schadelijke effecten bij mensen aangetoond.

Professor Bart Koelmans: “De feiten rond microplastics in ons drinkwater zijn onzeker. We zien nu in dat dit voornamelijk komt door het gebruik van onbetrouwbare methoden. Hierdoor is het moeilijk om de risico’s van microplastics voor de gezondheid van mens en milieu goed te kunnen beoordelen. We kunnen niet aannemen dat er geen risico bestaat, alleen omdat de gegevens hierover tekort schieten. Er is zeker een behoefte aan het verbeteren van methoden om de aanwezigheid van microplastics te kunnen meten en deze langdurig te kunnen monitoren op veel plaatsen. Behalve voor drinkwater, gaat deze noodzaak ook op voor voedingsmiddelen.”