Adviescommissie Water: waterkwaliteit moet beter

De kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Nederland is niet op orde. Er is een aantal hardnekkige problemen zoals te veel meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Een ingebrekestelling door de Europese Commissie op dit terrein kan worden verwacht. Daarnaast is aandacht nodig voor opkomende problemen zoals resten van geneesmiddelen en microplastics in het water. De Adviescommissie Water (AcW) vindt dat Nederland de ambitie moet hebben om een mondiaal voorbeeld te zijn op watergebied, door te laten zien dat een goede waterkwaliteit in een dichtbevolkte delta met intensieve landbouw mogelijk is.

De AcW adviseert daarom aan minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu om in een Nationaal Programma Waterkwaliteit vergaande afspraken te maken over doelen, maatregelen en verantwoordelijkheden. De minister van IenM moet de regie hebben over dat programma.

De commissie adviseert zo snel mogelijk te starten met de voorbereiding van de volgende generatie stroomgebiedbeheersplannen. Uitgangspunt van het huidige beleid is dat waterkwaliteitsmaatregelen niet ten koste van de landbouw mogen gaan en dat functies op dezelfde locatie kunnen blijven. De AcW adviseert dit uitgangspunt los te laten en de landbouw niet langer te ontzien ten koste van de waterkwaliteit. Ruimte is nodig voor een gebiedsgerichte aanpak. De waterschappen moeten maatregelen nemen om meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen in het water te verminderen. De commissie adviseert met deze maatregelen zo mogelijk aan te sluiten bij belangen van agrariërs, zoals het streven naar een vruchtbare bodem die meststoffen en water beter vasthoudt.

Om medicijnresten in het water te verminderen, moet worden ingezet op verbeterde zuivering van afvalwater door de waterschappen. Dat is nodig omdat geneesmiddelen veelal thuis worden gebruikt en dus wijd verspreid in huishoudelijk afvalwater voorkomen.
De AcW adviseert ten slotte een 'early warning and response' systeem op te zetten, zodat signalen over het voorkomen van (nieuwe) stoffen in het water en de effecten daarvan tijdig worden opgepikt.