Tauw bouwt visvriendelijk gemaal in Groningen
Nederland telt ruim 3000 gemalen. Deze gemalen vormen vaak een grote barrière voor vissen en vismigratie; stroomopwaarts lukt het vissen niet om een gemaal te passeren, stroomafwaarts lopen vissen grote risico’s op sterfte of beschadiging. Jaarlijks sterven miljoenen vissen in Nederland doordat ze vermalen worden in de pompen van gemalen. Tauw bedacht een totaaloplossing: het visvriendelijke gemaal Fishtrack. Fishtrack is een slim systeem dat vissen ongedeerd door gemalen loodst. De vissen komen niet meer in aanraking met de draaiende pomponderdelen. Het systeem kan in bestaande gemalen worden ingebouwd en garandeert de veiligheid en ongehinderde migratie van vissen, zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts. In 2013 was Tauw met het visvriendelijke gemaal Fishtrack genomineerd voor De Vernufteling, de prijs voor het meest vindingrijke en innovatieve project.
In opdracht van Wetterskip Fryslân heeft Tauw in 2011 het eerste gemaal met Fishtrack gerealiseerd: het poldergemaal Offerhaus bij Earnewâld (Eernewoude). Monitoring heeft hier uitgewezen dat de vissen zonder problemen het gemaal passeren, niet alleen stroomafwaarts, maar ook stroomopwaarts. Dit succes was aanleiding voor verdere verfijning van het concept. Fishtrack 2.0 is geschikt voor nieuw te bouwen poldergemalen, met een capaciteit van 30 tot 100 m³ per minuut. Hiermee biedt Tauw een gedegen alternatief voor de gangbare combinatie van een gemaal met een aparte vispassage: Fishtrack 2.0 is immers geschikt voor tweezijdige vismigratie.
Er is ook een kleinere versie van Fishtrack 2.0 beschikbaar. Dit model kent een capaciteit van 6 tot 10 m3 per minuut en is daarmee geschikt als vispassage, bijvoorbeeld naast een bestaand of nieuw gemaal.
Fishtrack 2.0 heeft een aantal grote voordelen. Zo is de visveiligheid gegarandeerd; vissen komen niet in aanraking met draaiende pomponderdelen of met abrupte drukveranderingen. Het systeem is geschikt voor vissen van alle soorten en maten. Fishtrack 2.0 vraagt ook minder ruimtebeslag dan bij externe maatregelen, zoals een gemaal met vistrappen. Het systeem is geschikt voor de reguliere in Nederland optredende peilverschillen. Ook bestaande gemalen kunnen uitgerust worden met Fishtrack. Verder vereist Fishtrack geen specifieke visvriendelijke pompen.
Tauw heeft inmiddels het eerste Fishtrack 2.0 gemaal in opdracht via Waterschap Noorderzijlvest. Dit gemaal wordt als vispassage geplaatst naast het nieuw te bouwen vijzelgemaal en de sluis in Usquert, gemeente Eemsmond in de provincie Groningen. Met de bouw van het complex, uitgevoerd door aannemer J.J. de Vries, Landustrie en Tauw, kan het waterschap straks de waterstand in het gebied rond Usquert beter beheersen. Dit is noodzakelijk vanwege de bodemdaling in het gebied als gevolg van de aardgaswinning, terwijl de waterstand niet mee daalt. Fishtrack 2.0 is toegevoegd om de trek van vissen te bevorderen. Naar verwachting zullen gemaal en Fishtrack eind 2014 operationeel zijn.
Geen opmerkingen: