Water en vrede: uitdagingen voor de 21e eeuw

Op 14 en 15 november wordt er een internationale conferentie over waterveiligheid en vrede gehouden in het Vredespaleis in Den Haag. De beschikbaarheid van waterbronnen is bepalend voor het welzijn, de welvaart en de stabiliteit van maatschappijen over de wereld. De toenemende schaarste en vaak onevenredige verdeling van zoet water gaan gepaard met een toename van spanningen in het dagelijkse leven.
Als het gaat om water hebben stakeholders verschillende, en soms tegenstrijdige, behoeften. Door mogelijkheden voor samenwerking te creëren kunnen tegenstrijdige aanspraken van boven- en benedenstroomse gebruikers adequaat worden aangepakt. Dit vergt een beter begrip van het onderliggende proces van watersamenwerking, zoals daar zijn: gezamenlijk feitenonderzoek, het creëren van vertrouwen, het voorkomen en oplossen van conflicten en het najagen van sociale gerechtigheid.
Deze conferentie schept de mogelijkheid voor dialoog, kennisuitwisseling en het aangaan van samenwerkingsverbanden. Deelnemers zullen de rol van onderhandelen en bemiddelen in waterconflicten bespreken aan de hand van concrete voorbeelden in o.a. het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Azië. Deze conferentie besteedt ook aandacht aan de noodzaak om de huidige regelingen te optimaliseren en in het bijzonder om de behoefte aan extra tools voor waterdiplomatie om politieke knelpunten op te lossen en terugkerende conflicten aan te pakken.
De conferentie is georganiseerd door het Water Diplomacy Consortium, een kennishub voor waterdiplomatie, bestuur en recht dat bijdraagt aan het voorkomen en oplossen van conflicten in binnenlands en grensoverschrijdend waterbeheer. Sponsoren zijn het ministerie van Buitenlandse Zaken en de gemeente Den Haag.

De conferentie is georganiseerd in drie werkgroepen:

Werkgroep 1 inventariseert de wettige, institutionele en diplomatieke middelen die beschikbaar zijn om waterconflicten te voorkomen en op te lossen, en gedeelde watervoorraden vreedzaam te beheren; hoe worden deze middelen ingezet en hoe kunnen en moeten deze verbeterd worden, als blijkt dat de huidige toepassing niet effectief is? Voorbeeldcasussen zijn o.a. de Mekong-regio en de multilaterale onderhandelingen omtrent waterbronnen in het Midden-Oosten.

Werkgroep 2 behandelt oplossingen gericht op effectieve afstemming van stakeholders, met name beleidsmakers en politici, onderhandelaars en systeemdeskundigen. Voorbeeldcasussen zijn o.a. de voedsel- en energieketen in de Aralmeer-regio en in de Oostelijke Nijl in Afrika.

Werkgroep 3 bespreekt het belang van het verbinden van de burgermaatschappij met beleidsmakers door middel van diplomatie op meerdere niveaus. Daarbij gaat het vooral om de vragen welke middelen en instrumenten effectieve verbanden creëren. De nadruk ligt op de ervaringen van overheden, internationale ngo's, diplomaten en internationale financieringsorganisaties in diverse gebieden.