Kleine organismen hebben grote invloed op dynamiek zeebodem

Naast fysische krachten als getij en zandtransport, hebben ook kleine organismen zoals schelpen, kokerwormen of zee-egels, een grote invloed op de vorming van de zeebodem. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Biogeomorphology of coastal seas’ waarop Deltares medewerker Bas Borsje op 26 oktober cum laude promoveerde aan de Universiteit van Twente. Borsje is werkzaam als biogeomorfoloog, het onderzoeksveld dat zich bezig houdt met de interactie tussen organismen, water en zand.
Het onderzoek van Borsje richtte zich op ondiepe zandige zeeën, zoals de Noordzee. Op de bodem van deze zeeën zijn veel organismen actief. Door het creëren, aanpassen en in stand houden van hun habitat beïnvloeden ze hun omgeving. Ze worden daarom ook wel ecosysteem ingenieurs genoemd. Het besef dat de interactie tussen de ecosysteem ingenieurs en het fysisch systeem bepalend is voor de vorming van de zeebodem, was er al. Het is voor het eerst dat dit nu voor een ondiepe zee daadwerkelijk is onderzocht en vastgesteld.
Hiervoor is diepgaande kennis van het fysisch en ecologisch systeem van de zeebodem nodig. Voor het berekenen van de invloed van kleine organismes op de zeebodem, gebruikte Borsje diverse rekenmodellen. De resultaten controleerde hij met laboratoriumexperimenten en veldonderzoek, waardoor een betrouwbaar model is ontstaan.
Borsje: ‘De kennis die tijdens het onderzoek is opgedaan is praktisch zeer goed toepasbaar. De mens grijpt op diverse manieren in op de zeebodem. Denk bijvoorbeeld aan het leggen van kabels of het installeren van windmolens. Wat de gevolgen daarvan zijn voor het fysische systeem is bekend, maar tot nu toe konden de ecologische gevolgen nog niet goed worden vastgesteld. Door deze studie is dat mogelijk geworden. Dat is bijvoorbeeld van belang bij de vergunningverlening van projecten.’
Het onderzoek was een samenwerking van Deltares, de Universiteit Twente en het NIOZ in Yerseke.