Ministeries gaan wereldwijde waterproblemen samen aanpakken

De ministeries van Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu gaan intensief samenwerken en financiering en expertise bundelen om de wereldwijde waterproblemen aan te pakken. Vóór 2019 moeten de waterproblemen in minstens 8 stedelijke delta’s meetbaar zijn verminderd. Het internationale draagvlak voor een preventieve aanpak moet zijn vergroot en de toegevoegde waarde van de Topsector Water moet in 2020 zijn verdubbeld.

Dat staat in de Internationale Waterambitie ‘Convergerende Stromen’, die de ministers Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), Kamp (Economische Zaken) en Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. Juist Nederland kan – en moet – meer doen om de internationale waterproblemen het hoofd te bieden.

“We mogen niet toekijken hoe de gevolgen van overstromingen, droogte, orkanen en tsunami’s steeds groter worden. Net als in Nederland gaat het vaak om dichtbevolkte vlakke kustgebieden, met grote economische waarde. Nederlandse vindingen als ‘building with nature’ en Ruimte voor de Rivier zijn voor veel landen bruikbare en aansprekende oplossingen”, verklaart minister Schultz.

Minister Ploumen: “Droogte en overstromingen zullen de komende jaren steeds vaker voorkomen en vooral de armste landen en de meest kwetsbare mensen treffen. Nederland is het waterexpertland bij uitstek; onze bedrijven en waterschappen behoren tot de wereldtop. Logisch dus dat wij deze landen gaan helpen om zich beter te weren tegen waterproblemen om hun watervoorziening duurzamer te maken.”

“Nederlandse bedrijven staan wereldwijd bekend om hun expertise op watergebied. Bijvoorbeeld met landaanwinning, de aanleg van dijken en havens of het zuiveren en optimaal benutten van schaars water. Samen met kennisinstellingen en overheden werken meer dan 3000 bedrijven zoals ingenieursbureaus, baggeraars en scheepsbouwers, samen om de Nederlandse expertise steeds weer te vernieuwen en te verbeteren. En zo op vele plekken in de wereld bij te dragen aan het oplossen van waterproblemen als overstromingen, bodemdaling, verzilting en waterschaarste”, aldus minister Kamp.

Het World Economic Forum riep watercrises in 2015 uit tot grootste wereldwijde dreiging. Die dreiging biedt Nederland een taak en een kans. De Internationale Waterambitie kan niet zorgen voor minder stormen of regenval, maar kan de gevolgen van klimaatverandering wel helpen beperken. Het gaat om een totaalpakket van preventie tegen overstromingen, waterschaarste en watervervuiling, vooral in stedelijke delta’s en hun stroomgebieden. Voorbeelden zijn Jakarta, de delta van Bangladesh en de Mekong Delta in Myanmar en Vietnam. De schaal, urgentie en complexiteit van de wereldwijde wateruitdagingen vragen om een internationale en integrale aanpak.

Door bevolkingsgroei, economische groei, verstedelijking en veranderende leefpatronen neemt wereldwijd de vraag naar water en de vervuiling ervan snel toe. Tegelijkertijd heeft ook klimaatverandering een grote invloed op de overstromingsrisico’s en de waterbeschikbaarheid. De zeespiegel stijgt en het weer wordt extremer. Vooral in stedelijke deltagebieden zorgt dit voor grote uitdagingen. In 2050 wonen 7 van de 10 wereldbewoners in steden, waarvan ruim driekwart in stedelijke delta’s.

Met de Internationale Waterambitie wil Nederland bijdragen aan het verminderen van de overstromingsrisico’s, het verbeteren van de waterkwaliteit en waterbeschikbaarheid in stedelijke delta’s en het handelspotentieel en verdienvermogen van de Nederlandse watersector vergroten. Nederland streeft daarbij geen 'quick fix' oplossingen na. Klimaatverandering, bevolkingsgroei, verstedelijking, vervuiling en overexploitatie vragen om duurzame totaaloplossingen. Dat vraagt ook verbinding met beleid op het gebied van landbouw/voedsel, energie en klimaat.

De Internationale Waterambitie heeft een looptijd tot 2019 en bouwt voort op de jarenlange samenwerking met een aantal deltalanden en bestaande programma’s. De ministeries willen vóór 2019 de waterzekerheid in minstens 8 stedelijke delta’s meetbaar verbeteren. Ook moet het internationale draagvlak voor een preventieve aanpak zijn vergroot en moet de toegevoegde waarde van de Topsector Water in 2020 zijn verdubbeld (t.o.v. 2010).

Daartoe moet Nederland worden versterkt als ‘Centre of Excellence’: niets is overtuigender dan de Nederlandse aanpak en ons kennisniveau in de vorm van icoonprojecten aan de wereld te tonen. Zoals de nieuwe Afsluitdijk en de Marker Wadden. De Internationale Waterambitie bevordert innovatie en kennisuitwisseling met buitenlandse partijen, aanwas van jonge waterdeskundigen, vestiging van internationale waterorganisaties in Nederland en ruimte voor ondernemerschap. De drie ministeries zetten in op een integrale aanpak, slimme coalities van lokale en internationale partijen, politiek en maatschappelijk draagvlak en publiekprivate financiering.

De interdepartementale en interbestuurlijke samenwerking is een pilot in de vernieuwing van het functioneren van het Rijk. In maart vorig jaar werd Henk Ovink namens de drie ministeries aangesteld als Nederlands eerste Watergezant. In 2018 vindt een eerste evaluatie van de samenwerking plaats. De conclusies zullen begin 2019 aan de Kamer worden aangeboden.