Koopmanspolder tijdelijk onder water gezet

De komende dagen loopt de Koopmanspolder bij Andijk en Wervershoof geleidelijk vol met water uit het aangrenzende IJsselmeer. Plaatselijke scholieren gaven daarvoor donderdag 4 februari het startsein. Voor het zover was, kregen zij een les over waterbeheer en waterveiligheid van gedeputeerde Cees Loggen en hoogheemraad Siem Jan Schenk.

Cees Loggen, gedeputeerde Water van de provincie Noord-Holland, en hoogheemraad Siem Jan Schenk, van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, waren donderdag naar Andijk gekomen voor het openen van de waterinlaat tussen Koopmanspolder en IJsselmeer. Voor het zover was, gaven beide bestuurders zo’n 50 leerlingen van groep 7 en 8 van de plaatselijke Dr. A. Kuyperschool een uurtje les over wat er allemaal bij komt kijken om als Noord-Hollanders droge voeten te houden. Tijdens de les werd onder meer stilgestaan bij de overstromingsramp die Noord-Holland in de nacht van 13 op 14 januari 1916 trof, waarbij tientallen slachtoffers te betreuren waren. Een afvalquiz bepaalde welke leerlingen later die middag de openingshandeling mochten verrichten. Daarna ging het per fiets naar de polder.


Gedeputeerde Loggen en hoogheemraad Schenk benadrukten ter plaatse nog eens het bijzondere karakter van de gebeurtenis: na jarenlange inspanningen om het water uit de polder te houden, zou die de komende dagen juist langzaam vollopen. Vijf leerlingen openden hierna met een symbolische druk op de knop de schuif tussen Koopmanspolder en IJsselmeer. De ‘koek-en-zopie’ die voor deze gelegenheid speciaal was opgebouwd, had niet te klagen over belangstelling van scholieren en de nieuwsgierig toegestroomde omwonenden.

Binnen enkele dagen zal het waterpeil in de polder het niveau van het IJsselmeer hebben bereikt, van 0.4 meter beneden NAP, en komt het water tot aan de voet van de dijk. De dijk zelf steekt dan nog ruim 4 meter boven het water uit, zodat het achterland geen moment in gevaar komt.

De Koopmanspolder, gelegen naast het IJsselmeer bij Andijk en Wervershoof, maakt als natuur- en recreatiegebied onderdeel uit van het Natuurnetwerk Nederland, voorheen bekend als Ecologische Hoofdstructuur. Het heeft sinds enkele jaren ook de functie van openwaterlaboratorium. Een proeftuin voor experimenten met hoog en laag water, om na te gaan wat daarvan de effecten zijn voor waterkwaliteit, natuur en leefomgeving. De provincie, het hoogheemraadschap, Rijkswaterstaat en waterinstituut Deltares zetten zich daarvoor in.

\
In 2014 onderging de polder een ware metamorfose toen het waterpeil met 20 centimeter werd verhoogd. De ondergelopen weilanden lokten veel vogels, waaronder soorten als kemphaan, grutto, slobeend en pijlstaart. De in- en uitlaatconstructie voor het water trok ook de nodige vis aan: van de 23 soorten die zijn aangetroffen kan ruim de helft trekken tussen IJsselmeer en polder.

Vorig jaar werd de waterstand met ruim een meter verlaagd om de effecten van droogte na te bootsen. Met de proef die donderdag in werking is gezet, kunnen de effecten op de natuur van de Koopmanspolder als binnendijkse waterberging worden bestudeerd. In het oostelijke deel van de polder stijgt het waterniveau met een meter, het westelijke blijft deels boven water. De functie van waterberging is van belang bij het voorkomen van wateroverlast.

Zodra het hoogste niveau is bereikt, wordt het water weer teruggepompt naar het IJsselmeer. Na afloop van deze proef krijgt de Koopmanspolder een hoog winterpeil en een lager zomerpeil, wat ideaal is voor de natuurontwikkeling.