Minister Schultz: elkaar scherp houden in het waterbeleid

Waterschappen, gemeenten, provincies en drinkwaterbedrijven werken beter samen en realiseren op die manier een efficiencyslag, een trendbreuk, in de kosten van het Nederlandse waterbeheer. Niettemin is het te vroeg te concluderen dat die lijn zich als vanzelf doorzet. Dat staat in de Voortgangsrapportage Water in Beeld 2013, die minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) vandaag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

“Er gebeurt veel en het niveau van ons werk is hoog. Dit mag echter nooit omslaan in vanzelfsprekendheid of blind vertrouwen. We moeten elkaar scherp houden”, stelt de minister. In Water in Beeld 2013 wordt in het bijzonder stilgestaan bij de tussentijdse evaluatie van het Bestuursakkoord Water die om de drie jaar wordt uitgevoerd, en de resultaten op het gebied van doelmatigheid (riolering, afvalwaterzuivering en drinkwater). Het Bestuursakkoord Water werd in 2011 gesloten om het waterbeheer in Nederland efficiënter te maken en betaalbaar te houden. Afgesproken is om vanaf 2020 structureel 750 miljoen euro per jaar te bezuinigen.

De partijen in de watersector weten elkaar op allerlei fronten gemakkelijker te vinden. De Visitatiecommissie Waterketen, onder leiding van oud-minister Karla Peijs, heeft het kostenbewustzijn nieuw leven ingeblazen. Dat kostenbewustzijn is nodig om de doelstellingen uit het Bestuursakkoord Water te halen: een gematigde lastenontwikkeling en grotere efficiëntie. Twintig procent van de 50 samenwerkingsregio’s blijft echter nog achter, volgens de commissie wordt de gezamenlijke besparingsambitie daarmee nog niet gehaald. De commissie houdt daarom regiobijeenkomsten, legt visitatiebezoeken af en stimuleert achterblijvende regio’s op basis van best practices. Minister Schultz is positief over het werk van de Visitatiecommissie. “Ik heb er vertrouwen in dat met deze aanpak de doelen uit het Bestuursakkoord worden gehaald.”

In het jaarverslag Water in Beeld wordt daarnaast stilgestaan bij de in 2013 aangekondigde maatregelen uit het Deltaprogramma: de nieuwe aanpak voor een betere bescherming tegen overstromingen en voldoende zoetwater. Van het programma Ruimte voor de Rivier (34 maatregelen) zaten in 2013 32 maatregelen in de realisatiefase. De meeste maatregelen (25) zijn naar verwachting in of voor 2015 gereed. Van de 88 projecten uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma zijn er nu 59 gereed. Zeventien projecten zijn in de fase van realisatie. Van de 56 projecten van de Maaswerken (Zandmaas en Grensmaas) zijn er inmiddels 20 gereed.

De Nederlandse wateren worden daarnaast gestaag schoner. Eind 2013 was meer dan 75 procent van de gebiedsgerichte maatregelen uit de stroomgebiedbeheerplannen voor de Europese Kaderrichtlijn Water gereed of in uitvoering. Het gaat dan om schoon en ecologisch gezond oppervlakte- en grondwater voor duurzaam gebruik.

Nederland geniet internationaal een grote reputatie op het gebied van delta- en watertechnologie. Er bestaan langjarige samenwerkingsverbanden met andere deltagebieden op het terrein van onder meer waterveiligheid en -infrastructuur, klimaatadaptatie, maritieme zaken en rampenpreventie. In 2013 waren in ruim 70 landen Nederlandse waterbedrijven actief. Vanuit de Topsector Water is er contact met 15 tot 20 landen. De exportwaarde van de Nederlandse watersector bedraagt 18 miljard euro per jaar. In 2013 lanceerde Nederland onder meer het Mekong Deltaplan in Vietnam, en werden samenwerkingsovereenkomsten getekend met Myanmar (Birma) en India. Daarnaast werken het Rijk en de waterschappen intensief samen met Colombia, China, Zuid-Afrika, Roemenië en de Verenigde Staten. Nieuwszender CNN plaatste de aanpak van Nederland om New York en New Jersey tegen hoogwater te beschermen in de top tien van beste ideeën in 2013. De ministeries van Infrastructuur en Milieu en Buitenlandse Zaken stellen samen met het bedrijfsleven de komende twee jaar 2,4 miljoen euro per jaar beschikbaar om landen te helpen om de gevolgen van waterrampen te beperken. Om snel in te kunnen spelen op verzoeken om hulp richtten de ministeries het Disaster Risk Reduction team op.

Uitgaven

De totale uitgaven van de overheid en drinkwaterbedrijven aan watertaken bedroegen in 2013 6,9 miljard euro. In 2012 was dit 6,7 miljard euro (prijspeil 2013). Een huishouden van drie personen met een eigen woning betaalde in 2013 gemiddeld 696 euro voor drinkwater, rioolheffing en de heffingen van waterschappen (o.a. zuivering). In 2012 was dat 2 euro minder (gecorrigeerd voor inflatie). Dat is een veel kleinere stijging dan in prognoses werd voorzien. De doelen uit het Bestuursakkoord Water voor een gematigde lastenontwikkeling en grotere efficiency liggen daarmee op koers.