Delft en Brazilië werken samen tegen stijgend water

Met alle wereldleiders samen in Brazilië voor COP30 staat klimaatadaptatie hoog op de mondiale agenda. Hoewel veel aandacht uitgaat naar het terugdringen van emissies, laat het werk van onderzoekers en studenten van de TU Delft, samen met hun Braziliaanse partners, zien dat ook het ontwerpen van klimaatbestendige oplossingen zeer urgent is. Dat doen we door te leren van en samen te werken met gemeenschappen die nu al te maken hebben met klimaatextremen.

“Het aanpassen aan een veranderend klimaat en extreme overstromingen is geen uitdaging voor morgen, maar voor vandaag,” zegt universitair hoofddocent Taneha Kuzniecow Bacchin. “Brazilië, maar ook Nederland en andere delta’s en kustgebieden wereldwijd moeten opnieuw nadenken over hoe we samenleven met water. Succesvolle klimaatadaptatie vraagt om samenwerking tussen overheden, bedrijven en burgers. Daarnaast moeten ontwerpers, ingenieurs en sociale wetenschappers de krachten bundelen om te werken aan overstromingsbestendigheid en het aanpassen van onze gebouwde omgeving aan nieuwe extremen.”

Taneha vervolgt: “COP30 in Belém biedt een kans om de inzet van mondiale actoren te versterken, samen te werken met lokale partners en ervoor te zorgen dat de gemeenschappen die het meest kwetsbaar zijn voor overstromingen de middelen en kennis krijgen om zich aan te passen aan het stijgende water.”

De klimaatuitdaging van Brazilië gaat veel verder dan ontbossing. De rivierdelta’s en kuststeden van het land worden geconfronteerd met toenemende overstromingsrisico’s doordat regenval grilliger wordt en extreme gebeurtenissen zoals overstromingen vaker voorkomen. In de Jacuí-delta, rond Porto Alegre, werken Nederlandse en Braziliaanse partners nauw samen met lokale gemeenschappen, overheden en kennisinstellingen om adaptatiestrategieën te ontwikkelen die passen bij de lokale context.

In mei 2024 veroorzaakten ongekende stormen en zware regenval catastrofale overstromingen in Rio Grande do Sul, waarbij wijken onder water kwamen te staan, levensonderhoud werd verstoord en de kwetsbaarheid van stedelijke systemen zichtbaar werd. De ramp toonde de dringende noodzaak van adaptatiestrategieën die verder gaan dan noodhulp en gericht zijn op langetermijn, gemeenschapsgerichte veerkracht. Via het door de VN gefinancierde Archipelago Project ontwikkelen TU Delft, experts in planning en ontwerp in Nederland en lokale instellingen strategieën voor overstromingsadaptatie en inclusief herstel na natuurrampen. Het project richt zich op klimaatbestendigheid op de eilanden van Porto Alegre in de Jacuí-delta, waarbij klimaatrisicoanalyse, ruimtelijke planning en ontwerp worden gecombineerd met lokale kennis en het versterken van instituties.

In oktober 2025 reisden 21 masterstudenten van TU Delft van de EXTREME Architecture Studio, onder leiding van Job Schroën, naar Porto Alegre om samen te werken met 21 studenten van de Federale Universiteit van Rio Grande do Sul (UFRGS) tijdens een weeklange, intensieve workshop. Samen onderzochten ze de uitdagingen van overstromingsbestendige architectuur, leerden ze hoe ze diepgaande interviews konden afnemen met bewoners en verkenden ze hoe technische maatregelen kunnen aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van de gemeenschap.