Sluis Borgharen testcentrum voor innovatie

Rijkswaterstaat stelt de ongebruikte sluis bij Borgharen ter beschikking om onderzoek te doen naar het verwijderen van plastic uit de rivier. Ook wordt een drijvende waterkrachtcentrale getest.

Rijkswaterstaat geeft ruimte aan innovatie, ook op het water. Daarnaast willen we als beheerder van de Maas deze rivier graag schoonhouden. We werken hierbij nauw samen met andere partijen, zoals start-ups. In de sluis kan gecontroleerd het effect van een stroming worden onderzocht. Dit maakt deze sluis een geschikte locatie voor divers onderzoek.

Deze eerste pilot is een samenwerking met Noria, een organisatie die zich richt op de ontwikkeling van innovatieve methodes en technieken om het plasticafvalprobleem aan te pakken. In dit geval gaat het om het verwijderen van plastic uit de Maas. Plasticafval verdwijnt nooit uit het milieu. Het breekt af in hele kleine stukjes, maar vergaat niet. Rijkswaterstaat en Noria testen systemen waarmee plastic uit het water kan worden gehaald. Dit gebeurt met een prototype ‘plasticafvalscheprad’.
In de sluis is het mogelijk om een representatieve stroming te creëren. Vervolgens laten we plastic, afkomstig uit de rivier, hierin mee stromen, en wordt gekeken hoe de schep dit plastic kan verwijderen. Een net aan het einde van het sluisje zorgt ervoor dat er geen afval de Grensmaas op kan.

Het bedrijf EQA is woensdag 30 oktober 2019 aanwezig met zijn prototype: een drijvende waterkrachtcentrale. Ze onderzoeken of zo’n centrale voldoende energie kan opwekken om een bouwplaats van duurzame energie te voorzien. Als dat lukt, kunnen aannemers bij een bouwplaats gelegen naast een rivier een mobiele, drijvende centrale neerleggen en zo de bouwwerkzaamheden emissieloos uitvoeren. Dit prototype waterkrachtcentrale is gemaakt van gerecycled plastic en is ook visvriendelijk. Bij veel bestaande waterkrachtcentrales sterven vissen die in de turbines terecht komen.

Het beleidsprogramma microplastics van het ministerie van Infrastructuur en Waterschap besteedt onder meer aandacht aan zwerfafval in het water. Hier vallen pilots met opvangsystemen onder, maar bijvoorbeeld ook de aanpak van oeverafval. De test met de plastic schep valt onder dit beleidsprogramma.

De Maas stroomt door meerdere landen. Naast bovenstaand initiatief is Rijkswaterstaat ook betrokken bij het Interreg V-A-project LIVES, waarin vanuit Euregionale samenwerking wordt gekeken naar oplossingen om het afval in de Maas terug te dringen. Het doel is om de Maas in 3 jaar 50% schoner te hebben. Partners uit Wallonië en Vlaanderen zullen bij het testen bij sluis Borgharen aanwezig zijn om ook te leren van dit initiatief.