Project Gerrit Krolbrug gaat nieuwe fase in

Demissionair minister van Infrastructuur & Waterstaat, Robert Tieman, heeft voor het project nieuwe Gerrit Krolbrug een projectbesluit genomen. Daarmee geeft de minister goedkeuring aan de plannen voor de nieuwe brug die de afgelopen tijd zijn gemaakt. Het project gaat nu over naar de realisatiefase.

Rijkswaterstaat start met de aanbesteding om een aannemer te vinden die de nieuwe brug gaat bouwen. Naar verwachting gaat eind 2026 de eerste schop de grond in.

De afgelopen periode zijn de planologische procedures doorlopen, is het ontwerp verder uitgewerkt en zijn alle contractstukken opgesteld. De volgende stap is het zoeken van een aannemer die de nieuwe brug gaat bouwen. De aanbesteding voor een aannemer start eind september 2025.

Omdat aanbestedingen verbonden zijn aan wettelijk vastgestelde termijnen, neemt dit proces enige tijd in beslag. Tijdens de aanbesteding overlegt Rijkswaterstaat continu met geïnteresseerde aannemers, zodat de aannemers zich goed kunnen inlezen en hun voorstellen af kunnen stemmen op de wensen.

In het najaar van 2026 gaat naar verwachting de eerste schop de grond in. Dan start het archeologisch onderzoek. Uit eerder onderzoek is vast komen te staan dat op de plek van de Gerrit Krolbrug, ongeveer 2000 jaar geleden, een bewoonde terp lag aan de oude rivier de Hunze.

Na het archeologisch onderzoek begint de daadwerkelijke bouw van de nieuwe brug. De bouw duurt twee tot drie jaar. Gedurende deze periode vervalt de verbinding Gerrit Krolbrug. Fietsers en voetgangers kunnen gebruikmaken van de nabijgelegen Noordzeebrug en de Oostersluis. Naar verwachting kan het verkeer eind 2029 gebruik maken van de nieuwe Gerrit Krolbrug.

De Gerrit Krolbrug is een belangrijke verbinding in Groningen. De brug wordt vervangen, omdat deze ruim 80 jaar oud is en veel last van storingen had. De oude brug voldeed daarbij niet aan de eisen van een Klasse Va-hoofdvaarweg. Het beweegbare deel van de brug werd in 2021 aangevaren en raakte beschadigd, waardoor dat deel verwijderd moest worden. De nieuwe Gerrit Krolbrug moet zorgen voor een veilige en vlotte verbinding voor alle gebruikers van de brug.

Vervanging radarsensor Noordertoren Schiermonnikoog gestart

Rijkswaterstaat is eind september 2025 begonnen met het vervangen van de radarsensor op de Noordertoren van Schiermonnikoog. De huidige installatie was aan het einde van haar levensduur. Met de nieuwe sensor blijft de radardekking in de Waddenzee betrouwbaar en kan de Kustwacht de veiligheid op zee goed blijven bewaken. 

Dit is de eerste stap in het vervangen van alle radarsensoren op de vuurtorens van de Waddeneilanden.

De radarsensoren op de Waddeneilanden zijn onmisbaar voor de scheepvaartveiligheid. Ze maken het voor de verkeersposten mogelijk om het scheepvaartverkeer op de drukbevaren routes op de Noordzee en Waddengebied veilig te begeleiden. Omdat de bestaande installaties verouderen, plaatsen we de komende jaren nieuwe, moderne sensoren op de vuurtorens van de Waddeneilanden.

De oude radarinstallatie op de Noordertoren van Schiermonnikoog is verwijderd en vervangen door een nieuwe sensor. De werkzaamheden worden uitgevoerd door Equans Infra & Energie, die namens Rijkswaterstaat het project uitvoert. Tijdens het hijsen van de installatie was het Vuurtorenpad korte tijd afgesloten en waren enkele woningen tijdelijk niet per auto bereikbaar.

Ook bezoekers van het strand zijn tijdens de werkzaamheden kort omgeleid. De werkzaamheden hebben geen invloed gehad op het werk van onze verkeersleiders, aangezien de veiligheid op zee gewaarborgd bleef. Een schip met radar zorgde voor tijdelijke dekking tijdens de vervanging.

De komende dagen worden de afrondende werkzaamheden verricht. Maandag 29 en dinsdag 30 september werden de steigers afgebroken. Vanaf de week erna verzorgt de nieuwe sensor het radarbeeld voor de verkeersposten.

Met Schiermonnikoog is de aftrap gegeven van het project ‘Vervangen radarsensoren vuurtorens Waddenzee’. In de komende jaren worden ook de sensoren op Ameland, Texel en Terschelling vernieuwd. Omdat dit maatwerk is en er meerdere partijen betrokken zijn, kan niet alles tegelijk worden uitgevoerd.

Jeroen Haan herbenoemd als dijkgraaf voor Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Maandagavond 1 september is Jeroen Haan opnieuw beëdigd als dijkgraaf van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Hans Oosters, commissaris van de koning in de provincie Utrecht, sprak bij de beëdiging lovende woorden over de dijkgraaf als verbinder, iemand die de betrokkenen betrekt en het contact opzoekt. 

De dijkgraaf zelf benadrukte dat waterschapswerk mensenwerk is, dat je doet voor de samenleving: ”Je werkt voor het waterschap, maar je bent in dienst van de samenleving. Dat betekent dat je moet weten voor wie je het doet, werkt met het oog op de bal, belangen hoort en afweegt”.

Het waterschapsbestuur besloot december 2024 om Jeroen voor deze tweede ambtstermijn voor te dragen.

Jeroen Haan kijkt uit naar zijn tweede periode als dijkgraaf. “Het mooie aan het waterschapswerk is dat het EN-EN werk is. Het gaat over én lokaal de goede dingen doen én werken aan een toekomstvisie. Over participatie én het goede gesprek van volksvertegenwoordigers. Van plannen én uitvoering. Van centimeters peilverhoging en verlaging én van meters zeespiegelstijging. Maar alles wat we doen, de inhoud van het waterschapswerk, de manier waarop we met anderen samenwerken en de verbinding met de maatschappelijke opgaven (ook nationaal en internationaal) maakt ons werk zo mooi. Ik ben trots en blij dat ik daar komende periode weer met alle mensen aan mag werken.“

Dijkschouw langs Nederrijn en Lek start 6 oktober

Vanaf maandag 6 oktober controleren medewerkers van het waterschap of de dijk langs de Nederrijn en Lek goed is onderhouden. Dit noemen we de dijkschouw. Zo houden we onze dijk in goede staat en bestand tegen hoog water en sterke stroming.

De dijkschouw in het najaar is een controle op de staat van het onderhoud na de zomerperiode. We kijken of de dijk het hoge water van het storm- en hoogwaterseizoen in de winter kan doorstaan. Het schouwteam kijkt of:

schade aan de grasmat is hersteld en kale plekken zijn ingezaaid;
gras niet te lang is (ook onder hekwerken) en eventueel maaisel is opgeruimd;
afval en drijfvuil is verwijderd;
ongewenst gewas (distels, brandnetels, e.d.) en nieuwe opgaande begroeiingen van struiken en jonge bomen zijn verwijderd;
oneffenheden, zoals molshopen en looppaden, zijn geëgaliseerd.
Daarnaast wordt gecontroleerd of de algemene regels uit de onderhoudsverordening worden nageleefd.

Als een perceel grenst aan onze primaire waterkering, de Lekdijk, is de eigenaar onderhoudsplichtig en dus verantwoordelijk voor het onderhoud. Gezien het belang van het onderhoud aan de dijk zal het waterschap in geval van een overtreding direct handhavend optreden.

De dijk langs de Nederrijn en Lek beschermt een groot deel van de Randstad tegen overstromingen. Om die bescherming te blijven garanderen, moet de dijk in goede staat zijn. Het onderhoud is erop gericht om zwakke plekken in de dijk te voorkomen, zodat bij hoog water en sterke stroming grond van de dijk niet weg kan spoelen. Een dichte grasmat met een goede beworteling is belangrijk voor de stevigheid en waterkerende functie van de dijk.

Rijkswaterstaat draagt bij aan vispassages Rijnland

Rijkswaterstaat en Hoogheemraadschap van Rijnland slaan de handen ineen bij de aanleg van nieuwe vispassages. Deze verbinden de Zuidspaarndammerpolder en Polder Velserbroek met het Noordzeekanaal. Hiermee voeren beide organisaties de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) uit.

Rijnland vervangt het gemaal Zuidspaarndammer langs Zijkanaal C in Velsen-Zuid en renoveert poldergemaal De Dammers in Velserbroek. Deze werkzaamheden bieden een goede kans om maatregelen te nemen die bijdragen aan de ecologische waterkwaliteit. Denk daarbij aan het verbeteren van vismigratie door het aanbrengen van visveilige pompen en het realiseren van vispassages.

De werkzaamheden bij gemaal De Dammers zijn inmiddels afgerond, waardoor vissen nu makkelijker van de polder naar het Noordzeekanaal en terug kunnen zwemmen. Het vervangen van het gemaal Zuidspaarndammer is eind augustus 2025 gestart. De oplevering is voorzien voor juli 2026. Net als bij gemaal De Dammers worden ook daar visveilige pompen geïnstalleerd en wordt een vispassage aangelegd, die de polder verbindt met het Noordzeekanaal - via Zijkanaal C.

Project Gerrit Krolbrug gaat nieuwe fase in

Demissionair minister van Infrastructuur & Waterstaat, Robert Tieman, heeft voor het project nieuwe Gerrit Krolbrug een projectbesluit genomen. Daarmee geeft de minister goedkeuring aan de plannen voor de nieuwe brug die de afgelopen tijd zijn gemaakt. Het project gaat nu over naar de realisatiefase.

Rijkswaterstaat start met de aanbesteding om een aannemer te vinden die de nieuwe brug gaat bouwen. Naar verwachting gaat eind 2026 de eerste schop de grond in.

De afgelopen periode zijn de planologische procedures doorlopen, is het ontwerp verder uitgewerkt en zijn alle contractstukken opgesteld. De volgende stap is het zoeken van een aannemer die de nieuwe brug gaat bouwen. De aanbesteding voor een aannemer start eind september 2025.

Omdat aanbestedingen verbonden zijn aan wettelijk vastgestelde termijnen, neemt dit proces enige tijd in beslag. Tijdens de aanbesteding overlegt Rijkswaterstaat continu met geïnteresseerde aannemers, zodat de aannemers zich goed kunnen inlezen en hun voorstellen af kunnen stemmen op de wensen.

In het najaar van 2026 gaat naar verwachting de eerste schop de grond in. Dan start het archeologisch onderzoek. Uit eerder onderzoek is vast komen te staan dat op de plek van de Gerrit Krolbrug, ongeveer 2000 jaar geleden, een bewoonde terp lag aan de oude rivier de Hunze.

Na het archeologisch onderzoek begint de daadwerkelijke bouw van de nieuwe brug. De bouw duurt twee tot drie jaar. Gedurende deze periode vervalt de verbinding Gerrit Krolbrug. Fietsers en voetgangers kunnen gebruikmaken van de nabijgelegen Noordzeebrug en de Oostersluis. Naar verwachting kan het verkeer eind 2029 gebruik maken van de nieuwe Gerrit Krolbrug.

De Gerrit Krolbrug is een belangrijke verbinding in Groningen. De brug wordt vervangen, omdat deze ruim 80 jaar oud is en veel last van storingen had. De oude brug voldeed daarbij niet aan de eisen van een Klasse Va-hoofdvaarweg. Het beweegbare deel van de brug werd in 2021 aangevaren en raakte beschadigd, waardoor dat deel verwijderd moest worden. De nieuwe Gerrit Krolbrug moet zorgen voor een veilige en vlotte verbinding voor alle gebruikers van de brug.

Nieuwe aanpak tegen watercrassula op Texel

De provincie Noord-Holland en haar partners op Texel pakken de bestrijding van de watercrassula voortaan anders aan. Deze woekerende waterplant hoort hier niet thuis en bedreigt de natuur op het eiland.

Tot nu toe is geprobeerd de plant helemaal te verwijderen. Dat lukt helaas niet. Daarom is gekozen voor een nieuwe aanpak. Ingrijpen gebeurt alleen nog als de plant zich snel uitbreidt op plekken met kwetsbare natuur.

De watercrassula komt uit Australië en wordt in Nederland verkocht als aquariumplant. Als watercrassula in sloten, plassen of moerassen terechtkomt, groeit deze razendsnel. Daardoor verdringt de plant andere planten en dieren. Op Texel, dat deel uitmaakt van beschermde Natura 2000-gebieden, kan dat veel schade aanrichten. Helemaal verwijderen lukt niet, omdat de plant zich makkelijk verspreidt en moeilijk te bestrijden is. Daarom treden de provincie en haar partners nu alleen nog op in kwetsbare natuurgebieden op Texel.

Ook op het vasteland van Noord-Holland komt de watercrassula voor. Vooral in en rond duinpoelen, polders en sloten, bijvoorbeeld in het Gooi, de Zaanstreek, West-Friesland en gebieden rond het Noordzeekanaal. Net als op Texel wordt ingegrepen waar de natuur extra kwetsbaar is. In andere gebieden probeert de provincie de verspreiding zo veel mogelijk te beperken. Bekijk de video Opent een externe link over de bestrijding van watercrassula op Texel.

Verspreiding gaat vaak ongemerkt. Kleine stukjes van de plant blijven bijvoorbeeld zitten aan schoenen, laarzen, schepnetten of aan de wielen van een fiets. Zo kan de watercrassula op nieuwe plekken terechtkomen. Om dat te voorkomen, vraagt de provincie inwoners en bezoekers om altijd hun spullen schoon en droog te maken na gebruik in of bij het water. Ook is het belangrijk om op de paden te blijven in natuurgebieden. Wilt u de watercrassula weggooien? Doe dit dan in het restafval dat verbrand wordt en niet in het GFT(e)-afval.

Subsidie voor kennisdeling over water en bodem in de Friese landbouw

Provincie Fryslân wil kennisverspreiding op het gebied van water en bodem in de Friese landbouw zoveel mogelijk stimuleren. Op 15 september is de openstelling van de nieuwe subsidieregeling ‘Kennisverspreiding en informatie water en bodem Fryslân 2025’. Hier is een bedrag van €2 miljoen voor beschikbaar. Deze subsidie is onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en helpt boeren om duurzamer en toekomstbestendig te werken. 

De subsidie biedt kansen voor kennisaanbieders om ondernemers te ondersteunen op hun ontwikkelpad. Denk aan een adviesorganisatie, onderzoeksinstelling, onderwijsinstelling of praktijkcentrum. Ook een samenwerkingsverband van kennisaanbieders kan de subsidie aanvragen. Voorwaarde is dat het onderwerp raakt aan de thema’s water en bodem. Aanvragen is mogelijk tot en met 28 november 2025 via SNN (Samenwerkingsverband Noord-Nederland). De subsidie bedraagt maximaal €500.000,- per project.

Er kan subsidie worden aangevraagd voor activiteiten zoals trainingen, workshops, (individuele) coaching, voorlichting en demonstraties. Deze activiteiten moeten boeren ondersteunen bij de water- en bodemopgaven in Fryslân. Het kan ook gaan om thema’s die raken aan water en bodem, zoals weidevogelbeheer waarbij de bodemgesteldheid en waterhuishouding cruciaal zijn en daardoor ook (in)directe verbetering voor water en/of bodem optreedt.

Van versterken concurrentiekracht tot aanpassen aan klimaatverandering 
De activiteiten moeten bijdragen aan één of meer van de volgende doelen in relatie tot water en/of bodem:

ontwikkelen van nieuwe duurzame verdienmodellen in de landbouw;
versterken van marktgerichtheid en concurrentiekracht van landbouwbedrijven,
werken aan duurzame waardeketens waarin de positie van de boer wordt verbeterd;
verminderen en aanpassen aan klimaatverandering
duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen zoals water, bodem en lucht, met minder afhankelijkheid van chemische middelen;
versterken van biodiversiteit, ecosysteemdiensten en behoud van landschappen.
Meer informatie over het aanvragen van deze subsidie en de voorwaarden vindt u op de subsidiepagina Kennisverspreiding en informatie water en bodem Fryslân 2025 | SNN. 

De subsidie is onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2023-2027 (GLB 23-27). Dit beleid, gefinancierd door de Europese Unie (EU) in samenwerking met de provincies, heeft tot doel de landbouw te moderniseren en duurzamer te maken, waarbij tegelijkertijd de voedselzekerheid wordt beschermd.

Nieuw getijdengebied in De Marnewaard geopend

Op donderdag 25 september 2025 is de dijkdoorgang in de Lauwersmeerdijk feestelijk geopend. Daarmee is een nieuw binnendijks getijdengebied van 70 ha in De Marnewaard ontstaan. Dit versterkt de leefomgeving voor planten en dieren. Rijkswaterstaat werkte hiervoor samen met Provincie Groningen, Waterschap Noorderzijlvest, het Waddenfonds en verschillende natuurorganisaties.

De Lauwersmeerdijk wordt tot en met 2026 versterkt als onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Zo is de dijk ook de komende 50 jaar beschermd tegen een hogere zeespiegel en extreem weer. Tegelijkertijd maken we de overgang van wad naar dijk natuurlijker. Dat doen we met drie ecologische projecten. Naast de getijdenduiker en het getijdengebied Marnewaard werken we nog aan: 

Deze natuurmaatregelen zijn onderdeel van het Rijksprogramma Programmatische Aanpak Grote Wateren  (PAGW). Door harde grenzen te verzachten ontstaat een rijker leefgebied. ‘Met de komst van de getijdenduiker, kunstmatige riffen, getijdenpoelen en kwelderuitbreiding maken we de overgang tussen wad en dijk natuurlijker,’ zegt Mieke Langedijk, directeur Netwerkontwikkeling Rijkswaterstaat Noord-Nederland. 'Dit is goed voor vogels, vissen en onderwaternatuur.’

De nieuwe getijdenduiker verbindt de Waddenzee met het binnendijkse gebied in De Marnewaard. Via de 80 m lange constructie stroomt gecontroleerd zeewater in en uit, met een getijverschil van ongeveer 20 cm. Zo ontstaan omstandigheden waarin soorten als zeekraal, stekelbaarsjes, spiering, kluten en lepelaars goed kunnen leven.

Voor de waterveiligheid kan de doorgang met schuiven worden afgesloten, zodat we het waterpeil in het gebied kunnen bepalen. Het nieuwe getijdengebied ligt op een deel van het militair oefenterrein Marnewaard. Defensie heeft dit terrein beschikbaar gesteld; het wordt op dit moment niet gebruikt voor militaire activiteiten.

Foto Binnair

Coca-Cola en de Efteling gaan water teruggeven waar ze het oppompen

Coca-cola en de Efteling willen de hoeveelheid water die ze gebruiken weer teruggeven aan de natuur. Dat doen ze door te zorgen dat de bodem van het Eftelingterrein veel meer water kan opvangen, vasthouden en opnemen.

Daarvoor maken ze een ven bij het golfparkterrein drie keer zo groot en verhogen ze het waterpeil in twee andere vennen. Het water in de drie vennen sijpelt langzaam in de grond. De twee bedrijven hebben hydrologen laten uitrekenen dat met dit systeem 500 tot 600 miljoen liter water per jaar in de bodem kan infiltreren. Het project moet in 2027 klaar zijn.

“Dit is hoe wij het graag zien”, reageert gedeputeerde Saskia Boelema. Met hun waterproject dragen de Efteling en Coca-Cola bij aan het herstel van de grondwaterstand, en dat is hard nodig omdat Noord-Brabant steeds vaker kampt met droogte, en soms met extreme overlast."

“We moeten minder grondwater onttrekken en meer aanvullen”, zo vat Boelema het adviesrapport 'Zonder water geen later' samen. Om de balans te herstellen moet Brabant volgens dat advies elk jaar 100 miljard liter grondwater minder onttrekken en 100 tot 150 miljard liter extra aanvullen. Het waterproject in de Efteling voorziet dus in een half procent daarvan. De provincie hoopt dat meer initiatieven zullen volgen.

Zelf kan de provincie niet ingrijpen, legt Boelema uit. Ze gaat wel over de vergunningen voor grote industriële onttrekkingen, maar kan het oppompen van grondwater niet zomaar verbieden omdat de regels landelijk worden bepaald. “Wij stimuleren bedrijven, boeren en consumenten om waterbewust te zijn”, zegt Boelema. “Wat helpt is dat bedrijven tegenwoordig in hun jaarverslag ook moeten rapporteren over groene doelen.”

Het water in de vennen van de Efteling komt van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Kaatsheuvel. Het is afvalwater van het attractiepark, de verblijfsparken en huishoudens, aangevuld met neerslag. Een RWZI loost zulk gezuiverd water meestal op rivieren die het afvoeren naar zee, maar in dit geval gaat een deel via een 4 kilometer lange pijpleiding naar de Efteling. Daar gaat het door een rietveld dat het nogmaals filtert voordat het in de vennen stroomt.

Dit systeem, door de Efteling Klaterwater genoemd, bestaat al sinds eind vorige eeuw. Het pretpark legde toen de golfbaan aan en kreeg van de provincie Noord-Brabant geen toestemming om meer grondwater op te pompen.

Met de uitbreiding van het systeem helpt de Efteling Coca-Cola. “Water heeft grond nodig om te infiltreren in de bodem. Stichting Natuurpark de Efteling heeft die grond”, zegt Jurgens. “Onze bedrijven zijn al meer dan 30 jaar partners, we delen de passie voor water en de zorg over de verdroging van Brabant.”

Starthandeling Buitendijkse slibsedimentatie Eems-Dollard

Vrijdag 12 september 2025 is het pilotproject Buitendijkse slibsedimentatie officieel van start gegaan in de Eems-Dollard. Aan de rand van het estuarium verzamelden zich belangstellenden en medewerkers van de betrokken organisaties.

Ruim veertig genodigden werden verwelkomd in Bezoekerscentrum Dollard van Het Groninger Landschap. Tijdens de opening onthulde de Groningse Gedeputeerde, Leo Wenneger, samen met Mieke Langedijk, directeur Rijkswaterstaat, de fotopanelen. Deze panelen geven uitleg over het pilotproject, het slibprobleem in de Eems-Dollard en de manier waarop de dammen bijdragen aan natuurherstel en waterkwaliteit.

Na de opening namen de projectleider en aannemer Van Aalsburg de bezoekers mee de dijk op. In de verte is de kraan van aannemer Van Aalsburg te zien. Langs een strook van 2,5 km worden op verschillende plekken houten palen met gevlochten wilgentakken in halve maanvormen geplaatst. Deze dammen zorgen ervoor dat het slib zinkt en het water helderder wordt. Door de ophoping van slib ontstaan nieuwe leefgebieden voor planten en vogels. Op de lange termijn kan dit uitgroeien tot een jonge, levendige kwelder.
De genodigden verzamelen zich op de dijk om het project van dichtbij te bekijken en meer te leren over dit project Foto: © Geert Job Sevink
Samenwerking centraal

‘Het pilotproject Buitendijkse slibsedimentatie laat zien hoe we mens en natuur samen een plek kunnen geven,’ zegt Mieke Langedijk van Rijkswaterstaat. ‘Met deze eenvoudige, maar slimme ingreep onderzoeken we hoe we slib op een natuurlijke manier kunnen laten bezinken. Op deze manier kunnen we de ecologische kwaliteit van de Eems-Dollard versterken. Samenwerking en leren staan hierin centraal.’

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met Johannes Kerkhovenpolder BV en Het Groninger Landschap, en maakt onderdeel uit van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) en programma Eems-Dollard 2050. De werkzaamheden duren tot halverwege oktober 2025.

In de komende jaren wordt onderzocht hoe het slib zich ontwikkelt en welke effecten dit heeft op natuur en waterkwaliteit. De ervaringen die tijdens dit project worden opgedaan, zullen worden meegenomen in toekomstige PAGW-projecten.

Vissers helpen duizenden palingen over dijken

Op 1 september is het project Paling Over De Dijk (PODD) van start gegaan. In dit project worden volwassen palingen – ofwel schieralen – die onderweg naar zee belemmerd of zelfs gedood worden door gemalen en andere obstakels, door beroepsvissers opgevangen en daarna op een veilige plek weer uitgezet. Zo kunnen ze hun weg vervolgen naar de Sargassozee in het Noorden van de Atlantische Oceaan, waar zij zich voortplanten.

Het project is een uitbreiding van de bestaande Paling-Over-De-Dijk (PODD)-aanpak, die sinds 2011 een vast onderdeel vormt van de bijdrage die de palingsector levert aan het Nederlands Aalherstelplan. Door het Ministerie van LVVN en de Europese Unie is er een budget van €700.000 beschikbaar gesteld om de komende vier jaar jaarlijks op elf extra locaties PODD-projecten uit te voeren.

Halverwege september zijn al tien van de elf geplande locaties operationeel. In Friesland, Flevoland, Noord-Holland en Groningen zijn inmiddels honderden schieralen succesvol overgezet. Twee locaties – in Rotterdam en IJmuiden – zijn dit jaar vervallen vanwege onderzoekswerkzaamheden.

De verwachting is dat er de komende periode vele duizenden schieralen over de dijken worden gezet, vooral bij nieuwe maan in de herfst, wanneer de schieraaltrek echt op gang komt. Met PODD wordt opnieuw een belangrijke stap gezet om de palingstand in Nederland te verder te verbeteren en deze iconische vis een goede toekomst te geven.

Op 1 september is het project Paling Over De Dijk (PODD) van start gegaan. In dit project worden volwassen palingen – ofwel schieralen – die onderweg naar zee belemmerd of zelfs gedood worden door gemalen en andere obstakels, door beroepsvissers opgevangen en daarna op een veilige plek weer uitgezet. Zo kunnen ze hun weg vervolgen naar de Sargassozee in het Noorden van de Atlantische Oceaan, waar zij zich voortplanten.

Het project is een uitbreiding van de bestaande Paling-Over-De-Dijk (PODD)-aanpak, die sinds 2011 een vast onderdeel vormt van de bijdrage die de palingsector levert aan het Nederlands Aalherstelplan. Door het Ministerie van LVVN en de Europese Unie is er een budget van €700.000 beschikbaar gesteld om de komende vier jaar jaarlijks op elf extra locaties PODD-projecten uit te voeren.

Halverwege september zijn al tien van de elf geplande locaties operationeel. In Friesland, Flevoland, Noord-Holland en Groningen zijn inmiddels honderden schieralen succesvol overgezet. Twee locaties – in Rotterdam en IJmuiden – zijn dit jaar vervallen vanwege onderzoekswerkzaamheden.

De verwachting is dat er de komende periode vele duizenden schieralen over de dijken worden gezet, vooral bij nieuwe maan in de herfst, wanneer de schieraaltrek echt op gang komt. Met PODD wordt opnieuw een belangrijke stap gezet om de palingstand in Nederland te verder te verbeteren en deze iconische vis een goede toekomst te geven.

Contour Vismigratierivier gereed: project gaat laatste grote fase in

Het werk aan de buitenste dam in het IJsselmeer zit erop. Daarmee is de hele contour van de Vismigratierivier gereed. Een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van dit unieke natuurherstelproject, dat miljoenen trekvissen vrije doorgang geeft tussen de Waddenzee en het IJsselmeer. Met de nieuwste dam rondt aannemer Van Oord zijn laatste werkzaamheden aan het project af. Er volgt nog één stap in de bouw: de aanleg van de slingerende rivier. Hier start aannemer Boskalis Nederland in 2026 mee. 

Gedeputeerde Matthijs de Vries: “Provincie en Van Oord werkten in de afgelopen jaren intensief samen, van ontwerp tot uitvoering, met deze contour als prachtig resultaat. Voor ons ligt nog de laatste en grootste stap: de aanleg van de slingerende rivier in het IJsselmeer. Ik kijk uit naar de voltooiing van dit unieke project.” 

Ronald de Geus, Director Dredging & Infra bij Van Oord: “Het succesvol afronden van onze bijdrage aan dit project is een belangrijke mijlpaal voor Van Oord. In nauwe samenwerking met provincie Fryslân en vele andere betrokken partijen hebben we jarenlang gewerkt aan een duurzame realisatie van de Vismigratierivier. Dit project laat zien hoe innovatieve waterbouw en ecologisch herstel elkaar kunnen versterken, en zet Nederland echt op de kaart. We zijn trots op de gezamenlijke inzet en op onze bijdrage aan dit bijzondere initiatief.” 

Van Oord is sinds de start van de bouw van de Vismigratierivier in 2020 betrokken bij meerdere gebieden. De nieuwste dam in het IJsselmeer omringt de toekomstige rivier en beschermt deze tegen wind, golven en stroming. Eerder bouwde Van Oord de riviermonding aan de Waddenzeezijde – de plek waar vissen de rivier inzwemmen – een natuureiland en de westelijke flank in het IJsselmeer. Daarnaast droeg Van Oord, als onderdeel van bouwcombinatie Levvel (bestaande uit BAM Infra, Van Oord, Rebel en Invesis), in opdracht van Rijkswaterstaat bij aan de versterking van de Afsluitdijk. Binnen dat project bouwde Levvel de doorgang in de Afsluitdijk. Deze passage vormt de verbinding voor vissen tussen de Waddenzee en de rivier in het IJsselmeer. 

Bij de aanleg maakte provincie Fryslân zoveel mogelijk gebruik van grondstoffen uit de directe omgeving. Met snijkopzuiger Biesbosch, een speciaal baggerschip van Van Oord, is 400.000 kubieke meter zand gewonnen uit de bodem van het IJsselmeer. Hierdoor hoefden er geen grondstoffen te worden aangevoerd. Dit voorkwam circa 400 scheepvaartbewegingen of 18.500 vrachtwagenritten. Ook is 20.000 ton breuksteen hergebruikt uit de versterking van de Afsluitdijk. Het gebruik van gebiedseigen materialen draagt bovendien bij aan het succes van de vismigratie: zand en stenen met dezelfde geur en smaak helpt vissen bij hun oriëntatie.  

Opening laadstation Alblasserdam versterkt duurzame logistiek over water

Vorige week opende Irma Kenter, directeur Bereikbaarheid Wonen, namens gedeputeerde Arne Weverling het nieuwe laadstation van Zero Emission Services (ZES) bij de Inland Terminals Group in Alblasserdam.

Ze deed dat samen met Brigit Gijsbers (plv Directeur-Generaal Luchtvaart en Maritieme Zaken, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), Berte Simons (COO, Havenbedrijf Rotterdam) en Marc Bekkers (Directeur Logistiek, Heineken).

Met dit laadstation zet de provincie Zuid-Holland een belangrijke stap richting een schonere en toekomstbestendige binnenvaart. Door elektrisch varen mogelijk te maken, verminderen we uitstoot en houden we de binnenvaart concurrerend ten opzichte van het wegvervoer. Dit is niet alleen goed voor de leefomgeving, maar ook cruciaal om onze provincie bereikbaar te houden.

De provincie Zuid-Holland heeft samen met het Rijk en private partijen geïnvesteerd in deze ontwikkeling. Iedere euro publieke steun levert veelvoudige waarde op: innovatie, schoner vervoer en een sterkere economie.

Door deze samenwerking wordt het aantrekkelijker om goederen over water te vervoeren. Zo verlagen we de druk op de wegen en werken we aan een schonere en beter bereikbare regio, waar inwoners en bedrijven direct van profiteren.

'De Maas dringend beschermen tegen lozingen van afvalwater'

Het wil maar niet lukken om meer grip te krijgen op afvalwaterlozingen. Dit blijkt uit het jaarrapport 2024 van RIWA-Maas. De waterkwaliteit van de Maas voldoende beschermen tegen schadelijke stoffen is een basisvoorwaarde voor de productie van drinkwater. Ondanks diverse initiatieven om meer grip op afvalwater te krijgen, moeten drinkwaterbedrijven nog te vaak de inname van Maaswater staken vanwege verontreiniging.

De Maas is een cruciale bron van drinkwater voor ruim 7 miljoen inwoners in Nederland en België. Lozingen van stoffen die niet afbreken, moeilijk te zuiveren zijn en schadelijk zijn voor mens en milieu, zetten de drinkwatervoorziening onder druk. Maarten van der Ploeg, directeur van RIWA-Maas: “Vooral als de rivier weinig water afvoert is de Maas extra kwetsbaar voor lozingen van schadelijke stoffen. Lage rivierafvoeren zullen door het veranderende klimaat naar verwachting vaker en langduriger voorkomen. Juist dan is extra bescherming nodig.” Of deze bescherming adequaat in lozingsvergunningen is opgenomen heeft RIWA-Maas recent laten onderzoeken.

Uit dit onderzoek blijkt dat de methode die Nederland gebruikt om rivierwater tegen lozingen te beschermen in de praktijk niet toereikend is. De methode gaat ervan uit dat een lozing 90% van het jaar aan de milieukwaliteitseisen voor oppervlaktewater voldoet; tijdens lage rivierafvoeren - gedurende 10% van het jaar - hoeft dit dus niet. In de praktijk blijkt echter dat tijdens droge zomers deze lage afvoeren gedurende veel langere perioden optreden. Lozingen kunnen zo een grotere en langdurigere negatieve invloed op de waterkwaliteit hebben dan in de vergunning is voorzien. Vanuit het drinkwater-perspectief is dat absoluut onwenselijk. RIWA roept op tot herziening van deze methode en een gedegen aanscherping van de methode ten aanzien van schadelijke stoffen.

Slootwater mag weer worden gebruikt bij Wijchen

De onttrekkingsverboden van oppervlaktewater in het gebied tussen Wijchen en de Maas eindigen vandaag, woensdag 17 september. Neerslag en koeler weer maakten een eind aan de droogte. Sloten zijn weer op peil.

Verboden breidden zich sinds eind juni uit van Lienden tot snelweg A73. Zo wilde het waterschap schade aan de natuur en waterkwaliteit vermijden bij extreme droogte. De gebieden die afwateren op de gemalen Van Citters I en II aan de Maas zijn afhankelijk van neerslag en kwel. Water is vanaf de Maas niet aan te voeren, daarvoor ligt dit gebied te hoog.

In de afgelopen periode verbeterde de situatie: er viel neerslag, de hitte verdween en met de fruitoogst viel de vraag naar water weg. Inmiddels zijn de waterstanden in sloten weer op of boven het streefpeil. Handhavers van het waterschap constateren dat de verboden goed zijn nageleefd.

Ook in het rivierengebied kan het in de zomer droog zijn. Geen neerslag, hoge temperaturen, laagstaande rivieren - als dat een tijdje aanhoudt, kan er een tekort aan water ontstaan. Droogte is een vorm van extreem weer, net als wateroverlast bij hoosbuien of hoogwater. En extremen zien we steeds vaker in het veranderende klimaat.

Pauzeknop Rijksbeleid funest voor waterkwaliteit

In reactie op de Miljoenennota roept de Unie van Waterschappen het demissionaire kabinet Schoof en de Tweede Kamer op niet de pauzeknop te hanteren bij urgente maatschappelijke opgaven. Voorzitter Jeroen Haan: “Het kabinet is weliswaar demissionair, het stikstof- en mestbeleid zijn dat niet. We hebben nu maatregelen nodig om Nederland veilig, schoon en gezond te houden. Maatregelen die niet nog een jaar kunnen wachten.”

Jeroen Haan: “De impasse rond het stikstofbeleid moet worden doorbroken met een toekomstbestendig en geborgd pakket aan maatregelen. Niet alleen voor stikstofreductie, maar ook voor natuurherstel. Alleen op die manier krijgen we Nederland van het stikstofslot en kunnen woningbouwplannen, maar bijvoorbeeld ook de dijkversterkingen van de waterschappen doorgaan. Én wordt er tegelijkertijd perspectief geboden voor het landelijk gebied, de verbetering van de waterkwaliteit en werk gemaakt van natuurherstel.”

Voor natuurherstel en toekomstperspectief voor de landbouw is volgens de Unie van Waterschappen een langetermijnvisie nodig, waarbij water, bodem, natuur en landbouw integraal worden benaderd. Samen met partners als IPO, LTO, NAJK en VNG werkt de Unie aan een aanbod met een geborgde aanpak die perspectief biedt voor het landelijk gebied. Waterschappen investeren de komende jaren 1,4 miljard euro in maatregelen die bijdragen aan natuurherstel, klimaatadaptatie en een veerkrachtige leefomgeving. De Unie roept het kabinet en de Tweede Kamer op deze inzet te ondersteunen met passend beleid en financiering. Jeroen Haan: “Ophouden met polariseren is op deze dossiers echt nodig. Alleen maar samen met alle partijen kunnen we het tot een succes maken.”

In dit kader moet volgens de waterschappen mestbeleid ook beter worden ingepast. Bij de huidige plannen wordt het achteruitgaan van de waterkwaliteit niet getoetst, terwijl er belangrijke Europese doelen te behalen zijn. “De samenhang in beleid ontbreekt en die is heel hard nodig om urgente problemen aan te kunnen pakken. De waterschappen hebben kennis en investeren zelf flink. Wij vragen het kabinet en de Tweede Kamer nu gebruik te maken van die kennis en daar zelf ook capaciteit en middelen tegenover te zetten,” aldus Jeroen Haan.

Naast deze urgente dossiers is er versnelling nodig op meer onderwerpen, zoals de woningbouw en de energietransitie. De Unie van Waterschappen richt zich hiervoor op een nieuw kabinet en roept op de stem van water mee te nemen in nieuwe plannen. Zo is het voor de woningbouwopgave nodig om duidelijke kaders aan de voorkant te stellen, zodat water en bodem sturend zijn bij de inrichting van Nederland. Dit versnelt procedures, geeft projectontwikkelaars houvast en voorkomt schade in de toekomst. 

Nederlandse drinkwaterbedrijven: ontwikkel milieunormen voor lithium in oppervlaktewater

De Nederlandse drinkwaterbedrijven die afhankelijk zijn van water uit de Rijn om drinkwater te maken sturen de Europese Commissie een brief waarin zij vragen om een milieukwaliteitsnorm voor lithium in oppervlaktewater. Op steeds meer plaatsen in Europa en ook langs de Rijn wordt lithium gewonnen en verwerkt ten behoeve van de batterijproductie. Dit levert risico’s op voor de waterkwaliteit en daarmee ook voor ons drinkwater.

Het lithium dat in ons Rijnwater wordt aangetroffen komt voornamelijk van bovenstrooms. Zoals de grafiek uit ons jaarrapport 2024 laat zien, is er al enkele jaren sprake van een dalende trend in de hoeveelheid lithium in ons oppervlaktewater. Die daling komt door afnemende mijnbouwactiviteiten in het Rijnstroomgebied. Maar de winning en verwerking van lithium zal de komende jaren flink toenemen voor de productie van batterijen. RIWA-Rijn verwacht dat daardoor de hoeveelheid lithium in ons oppervlaktewater flink zal stijgen en wijst preventief op het belang van het begrenzen van industriële lithiumlozingen in het Rijnwater op basis van een Europese milieukwaliteitsnorm voor lithium in oppervlaktewater.

Volgens het RIVM is er nog geen wetenschappelijk onderbouwde, officiële norm (zoals die bij veel andere metalen zoals zink, koper en chroom bestaan) voor lithiumconcentraties in oppervlaktewater. Het RIVM heeft al wel een indicatieve milieurisicogrens bepaald om een indruk te krijgen op mogelijke gevaren voor het milieu en om regelgeving in ontwikkeling te ondersteunen.

Voor zoet oppervlaktewater heeft het RIVM in 2023 een veilige concentratie van 11 µg/L vastgesteld voor langdurige blootstelling voor planten en dieren. Dit wordt gezien als indicatieve risicogrens. Daarnaast merkt het RIVM op dat, op basis van de beperkte gegevens, de waarde van 11 µg/L ook als veilig voor mensen kan worden beschouwd — bijvoorbeeld bij het eten van vis uit dergelijke wateren — maar dat hiervoor wel aanvullend onderzoek nodig is. Zoals blijkt uit ons jaarrapport 2024 bedraagt de hoeveelheid lithium in de Rijn bij Lobith momenteel al ca. 13 µg/L .

De komende jaren (tot aan 2028) verwacht men in het Rijnstroomgebied 200.000 ton lithiumzouten te winnen, te verwerken en te recyclen. Zo heeft men plannen voor een lithium recycling fabriek in Dormagen die vanaf 2026 30.000 ton lithiumafval zal gaan verwerken, met een verwachte verwerkingsefficiency van 90%. Omdat deze lithiumrecycling een water-gebaseerd proces is, is het te verwachten dat de resterende 10% op het oppervlaktewater zal worden geloosd. Zo kan alleen al de fabriek in Dormagen de lithiumconcentratie in het Rijnwater bij Lobith verhogen met 8 µg/L .

Nederlandse burgers en bedrijven hebben de komende jaren een groeiende behoefte aan drinkwater, dat schoon en betrouwbaar is, maar het produceren daarvan wordt steeds kostbaarder door industriële lozingen in Duitsland. Vorig jaar wees RIWA-Rijn al op het belang van handhaving van industriële PFAS-lozingen in het Rijnwater.

Maeslantkering weer open na geslaagde functioneringssluiting

Eén keer per jaar, voor het begin van het stormseizoen, sluit Rijkswaterstaat de Maeslantkering en de Hartelkering om deze stormvloedkeringen te testen.

Zaterdagmiddag 13 september rond 17.50 uur zagen naar schatting ruim duizend toeschouwers hoe de armen van de Maeslantkering langzaam over het water naar elkaar toe bewogen om de Nieuwe Waterweg af te sluiten. Het uitvaren, sluiten en afzinken van de armen duurde ruim twee uur.

Sinds zondagochtend 06.45 uur staat het sein op de stormvloedkering weer op groen: de kering is open en schepen kunnen de waterweg weer gebruiken. De 28e functioneringssluiting van de Maeslantkering en Hartelkering is voorspoedig verlopen.

Robert Tieman, minister van Infrastructuur en Waterstaat, was bij de functioneringssluiting aanwezig en onderstreept het belang van de stormvloedkering: ‘Indrukwekkend om vandaag te zien hoe die enorme kering zich sluit. Ons land heeft 3500 km aan dijken, duinen en keringen, waaraan we nu hard werken om te zorgen dat Nederlanders ook in de toekomst beschermd blijven tegen hoogwater.’

Het informatiecentrum bij de Maeslantkering, het Keringhuis, is het hele jaar door elke dag van de week open. Ook nu werd het Keringhuis druk bezocht en leidden de rondleiders zowel binnen het centrum als buiten bij de kering veel groepen rond. Hoofdthema van het Keringhuis is waterveiligheid in Nederland.

Rijkswaterstaat voert elk jaar een sluiting uit ter voorbereiding op het stormseizoen. Dan worden zowel de techniek van de kering als de organisatie getest. Na het grote onderhoud in de zomermaanden is dit de bevestiging dat de keringen kunnen sluiten als dat nodig is.

'Geef water een vaste plek in verkiezingsprogramma's'

Het waterschap Amstel Gooi stuurde een brief naar alle programmacommissies van lokale politieke partijen. In de brief vraagt men aandacht voor de belangrijke rol die water heeft in het inrichten van onze leefomgeving.

Het waterschap vraagt politieke partijen in gemeenten om de belangrijke rol van water op te nemen in de programma's voor de verkiezingen van gemeenteraden op 18 maart 2026. Politieke partijen kiezen in dat programma wat ze de komende 4 jaar willen doen. Want keuzes die nu worden gemaakt, bepalen hoe gemeenten de volgende 4 jaar omgaan met onderwerpen zoals waterveiligheid, klimaat, groen en gezondheid.

Het klimaat verandert. Daardoor hebben we steeds vaker last van hevige regen, droogte en hitte. Ook is de kwaliteit van het water in gevaar. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de aanpak van deze problemen. Zij nemen besluiten over hoe de ruimte wordt ingericht, waar gebouwd wordt, en hoe omgegaan wordt met groen en de inrichting van de openbare ruimte.

Juist daarom is het belangrijk dat politieke partijen hierover in hun verkiezingsprogramma al duidelijke keuzes maken. Dan kunnen ze straks in de gemeentes beleid maken dat echt helpt.

Men vraagt het volgende mee te nemen in de programma's:

Laat water en bodem een belangrijke rol spelen bij het maken van plannen voor de ruimte. Dat betekent dat gemeenten eerst kijken naar wat kan op het gebied van water.
Denk vooruit bij waterveiligheid, sterkere dijken en noodsituaties.
Help actief mee aan schoon water. Denk bijvoorbeeld aan meer groene oevers en gebieden waar groen en water meer ruimte krijgen. Of het herstellen van aansluitingen waar vies water per ongeluk is aangesloten op een leiding voor regenwater, zoals in Hilversum.

Evides ageert tegen lozingsvergunning van 5 kg PFAS door CFS

De provincie Limburg heeft een ontwerpbeschikking ter inzage gelegd die o.a. voorziet in een vergunning voor het jaarlijks lozen van maximaal 5 kg PFAS door CFS B.V., een verwerkingsbedrijf van afvalwater. 

De door CFS aangevraagde PFAS-lozing komt via het riool, de afvalwaterzuivering in Weert en vervolgens via de Zuid-Willemsvaart in de Maas terecht, waaruit o.a. Evides haar drinkwater produceert. De vergunning biedt ruimte om maximaal 5 kg PFAS per jaar te lozen. Dit is meer dan Chemours op jaarbasis loost en het levert daarmee een aanzienlijke bijdrage aan de PFAS-vervuiling in de Maas. Negatieve effecten voor de openbare drinkwatervoorziening zijn niet uit te sluiten, en zijn ook onvoldoende getoetst.

Evides heeft naar aanleiding van dit ontwerpbesluit dan ook haar bezwaren, in de vorm van een zienswijze, ingediend bij de Provincie Limburg. We vinden dat het belang van de duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening – een dwingende reden van groot openbaar belang (art. 2, tweede lid Drinkwaterwet) – onvoldoende is geborgd in de ontwerpbeschikking en dat het belang van de drinkwatervoorziening onvoldoende meegenomen is in de vergunning en de daaraan verbonden voorschriften. Over 12 weken zal Provincie Limburg de uiteindelijke vergunning publiceren.

Helaas staat de lozing van CFS niet op zichzelf. Vooral via de afvalwaterzuivering belanden vele kilo’s PFAS en andere Zeer Zorgwekkende Stoffen – vaak zonder specifiek vergund te zijn, dus illegaal – in het oppervlaktewater. Het wordt hoog tijd dat de overheid haar zorgplicht serieus neemt en de bronnen beter beschermt. Als direct bij de vervuilingsbron voorkomen wordt dat een lozing plaatsvindt, wordt de hele waterketen ontlast, betaalt de vervuiler, en dienen we tegelijk ook de volksgezondheid, het milieu, de landbouw en de natuur.

Tijdelijke vaste brug Uitwellingerga succesvol geplaatst: opening op 18 september 2025

Op 4 september 2025 is de tijdelijke brug Uitwellingerga geplaatst voor het wegverkeer. De brug gaat op 18 september open.

Rijkswaterstaat heeft 660 ankers geplaatst om de leuning van de brug stevig te bevestigen, de wegmarkering aangebracht en de verkeersregelinstallatie aangesloten.

Ook worden de lichtmasten geplaatst en aangesloten. 

Na de afronding van deze werkzaamheden, wordt de tijdelijke bru  op 18 september 2025 om 17.00 uur geopend voor al het verkeer. Tot die tijd kan gewoon gebruik worden gemaakt van de fietsbrug en van de weg onder de brug bij de Brêgefinne.

Robert Macfarlane opent Europese waterconferentie: ‘Water is geen bezit, maar een entiteit’

Als twee of meerdere rivieren elkaar in een landschap ontmoeten, stromen zij samen en gaan verder als één waterlichaam. In het Engels wordt dat ook wel ‘confluencing’ genoemd. Van 21 — 24 september 2025 stromen de menselijke vertegenwoordigers van ruim 30 Europese zeeën, meren, rivieren, wetlands, lagunes en gletsjers bijeen in Bergen aan Zee en Amsterdam. 

De Confluence 2025 bestaat uit een groeiende en interdisciplinaire gemeenschap van watervertegenwoordigers die streeft naar nieuwe dialogen en relaties met de waterlichamen van Europa. Het netwerk is opgericht door de Ambassade van de Noordzee, TBA21-Academy en ILP Mar Menor. De eerste editie van de Confluence vond in 2023 plaats bij de Mar Menor in Spanje – het eerste Europese ecosysteem dat, net als mensen en bedrijven, de juridische status van een rechtspersoon heeft. In 2024 stroomden de vertegenwoordigers van de Europese waterlichamen samen bij de lagune van Venetië. 

De Confluence of European Water Bodies 2025 wordt op 21 september 2025 in Amsterdam geopend door de Britse schrijver Robert MacFarlane waarna een driedaags programma volgt, samengesteld door de Ambassade van de Noordzee. 

Programma: 21 - 24 september 2025

Tijdens de Confluence of European Water Bodies worden nieuwe manieren verkend om waterlichamen te representeren in cultuur, politiek en recht. Op het programma staan onder meer workshops, lezingen, films, kunstinstallaties, performances, concerten en toekomstsessies. Publiek is van harte welkom in onder meer De Balie, Mediamatic, de Amstelkerk en Filmtheater Cinebergen. Lees verder voor het programma. 

Publieksprogramma's

— 21 september @ De Balie, 15.00 - 17.00 uur
Robert Macfarlane opent de Confluence
Of het nu gaat om de Amazone of de Amstel, onze taal, wetten en economieën behandelen rivieren nog steeds als hulpbronnen – kanalen die moeten worden uitgebaggerd, omgeleid en gecontroleerd. In zijn nieuwste boek, Is a River Alive?, vraagt Robert Macfarlane zich af of rivieren wezens zijn met handelingsvermogen, leven en rechten. Hoe zou het ons veranderen als we niet boven de rivier zouden leven, maar ernáast? Moderator Kees Foekema gaat in De Balie over deze vragen in gesprek met zowel Robert Macfarlane als verschillende vertegenwoordigers uit het Confluence netwerk. Met een performance getiteld Drop, Ripple, Puddle, O van vertegenwoordigers van de IJslandse gletsjer Snæfellsjökull. 

— 23 september @ Filmtheater Cinebergen, 20.00 uur
Screening the Coriolis Effect                                                                      
De nieuwste documentaire van Petr Lom (I am the River, the River is me) over de vulkanische eilanden van Kaapverdië, waar wind en oceaan het leven van dier en mens bepalen. Met aansluitend een Q&A met de makers.

—  24 september @ Amstelkerk, 17.30 - 20.00 uur
Water Bodies Orchestra & Oprichtingsvergadering Doggersbank Coalitie
De Confluence sluit in de Amstelkerk af met de oprichtingsvergadering van de Doggersbank Coalitie. De Doggersbank Coalitie, bestaande uit natuurorganisaties uit de vier Doggersbanklanden: Blue Marine Foundation(UK), BUND(D), WWF(DK), ARK Rewilding, de Ambassade van de Noordzee, Stichting Doggerland(NL) en ATU (IRL), werkt de komende jaren aan het herstel van riffen en aan betere juridische, culturele en politieke vertegenwoordiging van de Doggersbank, een unieke, maar ernstig aangetaste onderzeese zandbank. De avond start met een optreden van het Water Bodies Orchestra, een interactieve performance onder leiding van kunstenaars Harpo ’t Hart en Steye Hallema.

— 19 september t/m 10 oktober @ Mediamatic
Tentoonstelling Diplomatic Suitcase
Na Murcia, Venetië, Italië, Berlijn en Lissabon reist de Diplomatic Suitcase nu naar kunstcentrum Mediamatic in Amsterdam. De Diplomatic Suitcase is de reizende tentoonstelling van de Confluence of European Water Bodies. In een multimediale installatie worden verhalen verteld over de vele problemen van Europese wateren, maar wordt ook duidelijk hoe waterdiplomatie en -activisme kan leiden tot sterke allianties. De Diplomatic Suitcase is samengesteld en vormgeven door Jakob Kukula en Leon Lapa Pareira.

Besloten programma's

—  22 september @ Bergen aan Zee
Interne workshopdag 
Deze dag is alleen voor Confluence leden en is gericht op ontmoeting en uitwisseling.

— 23 september @ Museum Kranenburgh in Bergen
Water Bodies Future Thinking Session
Tijdens deze sessie zet de Confluence een volgende stap naar een collectieve visie voor de toekomst van het netwerk. Externe gasten en sprekers zijn: Klaas Kuitenbrouwer / ZOOP; Claudia Fernandez de Cordoba Farini / Living Imaginaries;  Li An Phoa / Drinkable Rivers; Arne Hendriks, Emma Critchley & Mekhala Dave

— 24 september @ Universiteit van Amsterdam
Rights of Nature Beyond the Looking Glass
Onderzoekers van de UvA, onder leiding van Laura Burgers, expert op het gebied van de rechten van de natuur, zijn een onderzoeksproject gestart met de titel Rights of Nature beyond the Looking Glass. Doel is het potentieel en de implicaties van de rechten van natuur in Europa te onderzoeken, specifiek vanuit het perspectief van het mondiale zuiden. Op 24 september 2025 nodigt het team alle deelnemers van de Confluence uit voor een serie world café's waarin vragen aan bod komen als: wat betekenen de rechten van de natuur voor jou, wat zijn uitdagingen en successtrategieën? Hoe zie je je eigen 'inheemsheid' en hoe word je geïnspireerd door inheemse perspectieven? 

Bever in Groningen gedood om risico’s te voorkomen

De provincie Groningen heeft een ontheffing verleend aan waterschap Hunze en Aa’s voor het doden van een bever in de stad Groningen. Bevers zijn een waardevolle aanvulling op de natuur in onze provincies, maar de groeiende populatie zorgt helaas ook voor problemen bij water- en verkeersveiligheid. Tot nu toe was het vangen en verplaatsen van deze bevers hiervoor de oplossing.

Bevers zijn in Nederland een beschermde diersoort, wat inhoudt dat ze niet zomaar mogen worden gevangen of gedood. Bevers worden alleen gevangen en gedood als bijvoorbeeld de waterveiligheid in het geding is en er geen andere opties zijn om de bever te verplaatsen. Bij het besluit om de bever te verplaatsen wordt er ook gekeken naar de ruimte die overblijft voor natuurlijke groei van bevers in een gebied. Deze ruimte was er in dit geval niet meer, daarom hebben we nu helaas een bever moeten doden om risico’s op overlast te beperken.   

De terugkeer van de bever en een groeiende populatie laten zien dat de bever het goed doet. In sommige gevallen zorgen bevers echter voor overlast, omdat ze grote en diepe gaten en gangen in dijken graven en stevige dammen bouwen. Met de kans op het verzakken van fietspaden, wegen en het spoor, op overstroming van laaggelegen gebieden en landbouwgebieden. De schatting is dat er in Groningen en Drenthe in totaal 520 bevers leven.

De provincies Groningen en Drenthe werken sinds 2021 met het beverbeheerplan. De waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s doen de uitvoering hiervan. Met dit plan willen we een goede leefomgeving voor de bever aan de ene kant en de bescherming van dijken en kades (water- en verkeersveiligheid) en voldoende water (waterhuishouding) aan de andere kant. 

Blauwalg: pas op met recreatie op en aan het water

Door de warme, droge en zonnige dagen van de afgelopen tijd ontstond er op steeds meer plekken blauwalg. Blauwalgen kunnen giftige stoffen afscheiden waar je ziek van kunt worden. Dit geldt zowel voor mensen als voor dieren. Opletten dus! Niet alleen als je gaat zwemmen, ook als je gaat kanoën of bij andere vormen van recreatie op of bij het water.

Onder andere bij de Lage en Graafsche Raam en in de Aa tussen Veghel en Den Bosch (op deze plekken wordt veel op het water gerecreëerd) zijn hoge concentraties blauwalg gevonden. 

De naam blauwalg is eigenlijk een beetje misleidend, want de blauwalg is geen alg maar een bacterie. Als het warm en zonnig is, groeit deze bacterie snel. In het water kan dat tot een ‘blauwalgenbloei’ leiden. Ze worden vooral zichtbaar als ze een ‘drijflaag’ vormen, een blauwgroen verfachtig laagje dat je in de zomer soms op het wateroppervlak kan zien liggen.

Bij aanraking of inname van blauwalgen bestaat kans op huidirritatie, duizeligheid, ademhalingsproblemen en ernstige maag- en darmklachten. Deze klachten kunnen zowel bij mensen als bij dieren optreden.

Wees terughoudend met suppen of kanoën(verwijst naar een andere website) (opent in nieuw venster) in water met blauwalg. En let vanwege de droogte ook op of het water nog diep genoeg is voor dit soort activiteiten.

Wil je zwemmen, pootje baden en spelen in schoon en gecontroleerd natuurwater? Kijk dan op www.zwemwater.nl(verwijst naar een andere website) (opent in nieuw venster) of download de app om te zien waar dat veilig en schoon kan.

‘Een breed, compleet verbod voor PFAS en andere ZZS-stoffen is nu snel nodig’

Nederland beschikt over een beperkt aantal bronnen voor de productie van drinkwater; grondwater (goed voor ruwweg 60% van ons drinkwater), oppervlaktewater (39%) en duinwater (1%). De waterkwaliteit van deze bronnen is belangrijk voor ons drinkwater en bepaalt welke zuiveringsinspanning een drinkwaterbedrijf moet leveren. Waar lopen de drinkwaterbedrijven tegenaan op het gebied van bronkwaliteit en hoe gaan zij hiermee om?

Zo’n 15% van het drinkwater dat Waterbedrijf Groningen produceert, wordt gemaakt van oppervlaktewater uit de Drentsche Aa; de overige 85% is afkomstig van grondwater. ‘Van onze vijf grondwaterwinningen zijn er twee goed beschermd door een niet-doorlatende kleilaag in de bodem’, aldus manager Technologie Mark Schaap. ‘Bij drie winningen ontbreekt zo’n natuurlijke barrière en kan oppervlaktewater – met de daarin voorkomende verontreinigingen – het grondwater bereiken. In de putten van deze winningen komen wij steeds meer bestrijdingsmiddelen uit de landbouw, chemicaliën, medicijnresten, PFAS en zoetstoffen tegen.’

De waterkwaliteit is de afgelopen jaren flink achteruitgegaan, zegt Schaap: ‘We monitoren onze bronnen intensief en we zien het aantal en de concentratie van ongewenste stoffen in het gronden oppervlaktewater gestaag toenemen. Deels zijn wij in staat om de verontreinigingen in onze zuivering te verwijderen, waardoor de niveaus van deze stoffen nu nog binnen de normen van de Drinkwaterwet blijven. Wel zijn wij steeds meer geld kwijt aan het frequenter regenereren van onze actiefkoolfilters en aan monitoring. Naast een brede screening controleren wij inmiddels specifiek op zo’n 800 verschillende organische microverontreinigingen.’

‘Het stroomgebied van de Drentsche Aa is een nationaal park met natuur, bewoning en landbouw. Wij besteden veel tijd aan gebiedsmanagement met stakeholders. Het gaat daarbij om overleg met landbouwers over bijvoorbeeld spuitvrije zones langs de oevers, het tegengaan van erfafspoeling, het juiste gebruik van bestrijdingsmiddelen of alternatieven daarvoor. Soms weten boeren niet eens dat hun land naast een waterwingebied ligt, of dat er PFAS in hun bestrijdingsmiddelen zit.’

Schaap: ‘Het belangrijkste is een snel en breed verbod op de productie en het gebruik van PFAS. Daarnaast moet er landelijk bij de toelating en het gebruik van chemische stoffen strenger worden gekeken naar de invloed ervan op de waterkwaliteit en de gevolgen voor de drinkwatervoorziening. Met name voor Zeer Zorgwekkende Stoffen pleiten wij voor een strenge bronaanpak, met strikte normen en toelatingseisen. Uitgangspunt moet zijn het voorzorgsprincipe: wat er niet in komt, hoef je er ook niet uit te halen. De verschillende overheden moeten hun wettelijke zorgplicht voor de drinkwatervoorziening echt serieus gaan invullen. We zien in de provinciale omgevingsverordeningen wel regels over het wel of niet toestaan van bepaalde bestrijdingsmiddelen. Maar als er dan vervolgens nauwelijks of geen sprake is van toezicht en handhaving is, blijft dat een dode letter.’

Een relatief nieuw probleem is de verontreiniging van het grondwater door gebiedsvreemd oppervlaktewater dat infiltreert in noodbergingsgebieden, bij natuurvernatting of om veenoxidatie tegen te gaan. Schaap: ‘Wij merken dat bijvoorbeeld bij de rivier de Hunze en rondom het Zuidlaardermeer, waar het waterschap en de provincie natte natuurgebieden creëren. Omdat er op dat oppervlaktewater ook effluent van rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) wordt geloosd, komen stoffen zoals PFAS, medicijnresten en zoetstoffen alsnog bij het grondwater. De normen van de nieuwe Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater gelden niet voor de kleinere rwzi’s’. Wij pleiten dus voor een Nederlandse kop op de regelgeving: een verplichte aanvullende zuiveringstrap voor rwzi’s die impact hebben op bronnen voor de drinkwaterproductie. Dit betekent ook directe winst voor het milieu als geheel.’

Waternet is een echt oppervlaktewaterbedrijf, aldus senior adviseur Drinkwater Job Rook: ‘Ongeveer twee derde van ons drinkwater produceren wij uit oppervlaktewater uit het Lekkanaal bij Nieuwegein, dat na een voorzuivering wordt geïnfiltreerd in de duinen. Daarnaast gebruiken wij kwelwater uit de Bethunepolder bij Maarssen, en een klein beetje natuurlijk duinwater uit de Amsterdamse Waterleidingduinen. Het relatief schone water uit deze laatste twee bronnen gebruiken we om via opmenging met het minder schone Lekwater toch goed drinkwater te kunnen maken.’

‘Over het algemeen zien wij de afgelopen jaren dat de kwaliteit van onze bronnen terugloopt. Het meest evident is dat in het Lekkanaal, dat Rijnwater aanvoert. We zien daar een toename van bestrijdingsmiddelen, medicijnresten en veel Zeer Zorgwekkende Stoffen, waaronder PFAS. In droge perioden worden de concentraties van deze stoffen in de Rijn door de lagere waterafvoer onaanvaardbaar hoog. PFAS komen wij inmiddels overal tegen, zelfs in de duinen, als gevolg van sea spray en atmosferische depositie. Ons mooie, schone duinwater wordt in de ondergrond opeens bedreigd vanuit de lucht. Dat baart ons grote zorgen, want de duinen spelen al ruim 150 jaar een belangrijke rol in ons zuiveringssysteem en dat komt hierdoor nu onder druk te staan.’

‘Deze ontwikkelingen hebben tot gevolg dat we ons in een situatie bevinden die diametraal staat tegenover wat wij eigenlijk willen en wat wordt beschreven in de Kaderrichtlijn Water. In plaats van schoner worden de bronnen vuiler en in plaats van een eenvoudige zuivering moeten wij steeds geavanceerdere en duurdere zuiveringstechnieken inzetten om drinkwater te maken. Vanwege de toename van PFAS vervangen we sinds 2022 onze actiefkoolfilters met een hogere frequentie dan voorheen. De gebruikte kool wordt afgevoerd naar een verwerkingsbedrijf, daar gereinigd door verhitting en teruggebracht voor hergebruik. Behalve een grotere CO2-footprint leidt dit jaarlijks nu al tot ruim 1 miljoen euro extra kosten. Dat is niet wat we willen: drinkwater moet betaalbaar en bereikbaar blijven voor iedereen.’

‘Op de langere termijn is dit geen duurzame oplossing. Daarom willen we Zeer Zorgwekkende Stoffen zoals PFAS voor 100% uit het water halen. Je komt dan vanzelf terecht bij een zuiveringsmethode met RO of membraanfiltratie, waarmee alle stoffen uit het water worden verwijderd. Dat levert wel een sterk vervuilde reststroom op, waar je iets mee moet. Eigenlijk wil je stoffen zoals PFAS volledig uit de kringloop verwijderen, dus echt vernietigen. We moeten opeenstapeling in de natuur voorkomen, anders is het dweilen met de kraan open. In dat kader nemen wij ook deel aan een initiatief van de waterschappen, het project Winnovatie. Hierin wordt onderzoek gedaan naar technologie voor het compleet en definitief verwijderen van PFAS. Daarnaast onderzoeken wij alternatieve bronnen voor de productie van drinkwater in ons gebied, zoals brak kwelwater.’

Nieuw waterpeil op de Heksenlaak

De Heksenlaak is een beek die ten oosten van de Lochemse Berg bij Zwiep stroomt. Men heeft deze beek de afgelopen jaren in natuurlijke staat hersteld. De werkzaamheden zijn nu afgerond. De komende jaren wordt onderzocht of de effecten die we hier willen bereiken ook daadwerkelijk optreden. 

In het Rammelgoor, het brongebied van de beek, hebben we voedselrijke bovengrond verwijderd. Dit hebben we ook bij de Lindeboomsweg gedaan.

Nu kan het kalkrijke kwelwater van de Lochemse Berg weer bij de wortels van de planten komen. Hierdoor is er meer kans voor planten zoals de dotterbloem.

De oevers zijn flauwer gemaakt. Hierdoor verbetert de kwaliteit van het water en is er meer variatie aan dieren en planten (biodiversiteit).

Het project is voorbereid en begeleid door adviesbureau Eelerwoude en uitgevoerd door aannemersbedrijf Hobelman-Halle B.V.

Maatregelen tegen verdroging in Wijboschbroek van start

In de week van 18 augustus is men begonnen de herstelmaatregelen in natte natuurparel Wijboschbroek, aan de oostkant van Schijndel. Samen met Staatsbosbeheer en provincie Noord-Brabant pakt men hier de verdroging aan. 

Het Wijboschbroek is een oud leembos met een natte, kalkrijke bodem. Door deze unieke omstandigheden groeien hier zeldzame plantsoorten zoals zwartblauwe rapunzel, knikkend nagelkruid en éénbes. Ook leven er beschermde diersoorten zoals de kamsalamander en de heikikker. Toch staat het gebied onder druk.

Regenwater stroomt te snel weg en de bodem verzuurt door de aanwezigheid van naaldbomen en eiken. “Met gerichte maatregelen zorgen we voor duurzaam waterbeheer en herstellen we de natuurwaarden van dit leembos,” aldus Ernest de Groot, onze waterschapsbestuurder. “Zo blijft dit bijzondere gebied behouden voor de toekomst.”

Met aanpassingen aan het watersysteem willen we het regenwater langer in het gebied vasthouden en zo het grondwater geleidelijk aanvullen. Dit maakt het Wijboschbroek natter, wat goed is voor de planten, dieren én de waterkwaliteit.

Daarnaast komt er 33 hectare nieuwe natuur bij. Een mooie uitbreiding voor Natuurnetwerk Brabant(verwijst naar een andere website) (opent in nieuw venster), waarvan Wijboschbroek deel uitmaakt. De provincie stelde hiervoor gronden beschikbaar en draagt bij in de kosten. Staatsbosbeheer zorgt voor de aanplanting van bomen, struiken en kruidenrijk grasland. 

GROHE viert 50 jaar groei en innovatie in Nederland

GROHE viert dit jaar zijn 50-jarig bestaan in Nederland met de campagnes 'Al 50 jaar gemaakt voor waterplezier' (B2C) en ‘Al 50 jaar jouw partner in sanitair' (B2B). Het van origine Duitse merk opende in 1975 haar eerste locatie in Nederland (Voorburg) en heeft zich sinds de introductie van de Skalatherm – de eerste thermostaatkraan die veilig douchen voor huishoudens mogelijk maakte – ontwikkeld tot wereldwijde marktleider. Als onderdeel van LIXIL loopt het merk voorop in innovatieve watertechnologie met tastbare resultaten: van marktleider in brand awareness tot waterbesparende douches die door GROHE Water Saving-technologie en slim design tot 20.000 liter water per jaar per persoon besparen. De merkpijlers technologie, kwaliteit, design en duurzaamheid vormen daarbij het fundament: ‘Pure Freude an Wasser’. De multichannel campagne loopt van 1 september tot 31 oktober 2025 en is te zien op tv, social en online kanalen.

GROHE vertaalt al decennialang de vraag aan comfort, veiligheid en duurzaamheid naar innovatie. Skalatherm voorkwam in 1956 verbranding met constante watertemperaturen, als ’s werelds eerste thermostaatkraan. De eengreepsmengkraan (1968) maakt het mogelijk om met één beweging zowel de waterstroom als de temperatuur te regelen, terwijl CoolTouch (2002) het kraanoppervlak altijd koel houdt. Recent introduceerde GROHE de Icon 3D (2019), die met minimaal materiaalgebruik maximale ontwerpvrijheid biedt.

Lauwersoog krijgt grootste kunstmatige rif langs Nederlandse zeedijk

De kunstmatige riffen en getijdenpoelen langs de Lauwersmeerdijk blijken een groot succes. Sinds de eerste plaatsing in 2021 is er een explosie van onderwaterleven ontstaan. Vissen, krabben, garnalen, schelpdieren en algen hebben zich inmiddels gevestigd in en rond de structuren.

In het najaar van 2025 breiden Waterschap Noorderzijlvest en Rijkswaterstaat het rif uit met 290 nieuwe rifelementen en 132 getijdenpoelen.

Daarmee krijgt het rif een definitieve plek aan de voet van de Lauwersmeerdijk en wordt dit het grootste kunstmatige rif langs een Nederlandse zeedijk. De voorbereidingen zijn nu in volle gang en duidelijk zichtbaar op de kade in Lauwersoog.

Tussen 2021 en 2024 is onderzocht hoe kunstmatige structuren kunnen bijdragen aan het herstel van de natuurlijke overgang en tegelijkertijd de dijk versterken.

Door de aanleg van dijken is de natuurlijke overgang tussen wad en land grotendeels verdwenen. Dit heeft gevolgen gehad voor de waterkwaliteit en biodiversiteit van de Waddenzee.

Van Hall Larenstein en Rijksuniversiteit Groningen onderzochten de ecologische ontwikkeling van de riffen. De resultaten van dit onderzoek zijn gebruikt voor het ontwerp van een groter rif langs de nieuwe Lauwersmeerdijk, waarin natuur en veiligheid hand in hand gaan.

Het project is onderdeel van de Dijkversterking Lauwersmeerdijk en wordt mede mogelijk gemaakt door de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) en het Waddenfonds. De riffen en poelen zijn van ReefSystems, Econcrete en Moreef. Aannemerscombinatie Waddenkwartier van GMB en Heijmans is verantwoordelijk voor de aanleg van de riffen en getijdenpoelen.

Nieuwe duiker onder de A4

Langs de A4 tussen De Hoek en Burgerveen voert Rijkswaterstaat deze zomer groot onderhoud uit. Een belangrijk onderdeel is de vervanging van een duiker: een betonnen buis die water onder de weg door leidt. Maar waarom is zo’n waterverbinding eigenlijk zo belangrijk?

De duiker vormt een van de drie ondergrondse verbindingen die het water in dit gebied, een polder van ongeveer 2.200 ha, van oost naar west afvoeren. 

Als een van die verbindingen niet goed werkt, raakt de balans in het peilgebied verstoord. Dat kan leiden tot wateroverlast en tot verslechtering van de waterkwaliteit. Beide situaties zijn ongunstig voor het gebruik van het gebied en verstoren de ecologische balans.

Ook onder drukke infrastructuur zoals een snelweg moet het watersysteem blijven functioneren. Een duiker maakt dat mogelijk. Ook bij droogte of juist hevige regenval speelt de duiker een sleutelrol. 

De duiker onder de A4 is ongeveer 130 m lang en 3 bij 2 m in doorsnede, en zorgt voor de verbinding tussen verschillende delen van de polder. Aan de westkant zitten wellen. Dat zijn plekken waar zout grondwater naar boven komt. Als men dat niet kan doorspoelen met zoet water, verzilt het gebied langzaam. Dat heeft grote gevolgen voor de ecologie, want veel planten en dieren zijn gevoelig voor brak water. Maar ook voor de landbouw: als het water niet voldoende ververst wordt, kunnen agrariërs het bijvoorbeeld niet gebruiken om hun gewassen te beregenen.

Dunea legt eerste duurzame drinkwatertransportleiding aan in Zevenhuizen

In het ontwikkelgebied Swanladriehoek in Zevenhuizen vervangt Dunea een bestaande transportleiding voor drinkwater. De werkzaamheden zijn onderdeel van de herontwikkeling van het gebied, waar zo’n 200 nieuwe woningen en een sportterrein worden gerealiseerd. De vernieuwing van de leiding is niet alleen noodzakelijk vanwege de bouwwerkzaamheden, maar biedt ook kansen voor duurzame innovatie.

De gemeente Zuidplas vroeg Dunea eind 2023 om een oude transportleiding in het gebied te verplaatsen. Deze leiding zou anders letterlijk in de weg liggen bij de aanleg van de nieuwe woonwijk. Omdat Dunea ook een proactief vervangingsbeleid voert, is besloten de leiding volledig te vervangen over een lengte van 836 meter, tussen twee afsluiters. Projectmanager Paul Kivit: “In plaats van verplaatsen én later weer repareren, kiezen we nu voor een toekomstbestendige oplossing. Zo combineren we de vraag van de gemeente met ons eigen beleid.”

Bij dit project zijn de leidingen die Dunea gebruikt, voor het eerst op een andere manier geproduceerd, wat zorgt voor een forse CO₂-besparing. De buizen zijn geleverd door Saint-Gobain PAM Nederland B.V. en vervaardigd met behulp van een elektrische oven, waardoor de CO₂-uitstoot aanzienlijk lager is dan bij productie in traditionele hoogovens. Daardoor wordt 60% minder CO₂ uitgestoten. Ook bestaat het materiaal voor 40% uit gerecycled staal. “De kwaliteit is hetzelfde, maar de impact op het klimaat veel lager,” vertelt Kivit. “Voor ons is dit een belangrijke stap richting duurzamer werken.”

Bij elk project kijkt Dunea niet alleen naar techniek, maar ook naar de impact op de omgeving. In het gebied stonden 67 bomen langs het tracé van de leiding. In eerste instantie zouden deze moeten worden gekapt, maar dankzij bodemonderzoek en aanpassingen in het ontwerp konden 63 bomen behouden blijven. De vier bomen die wel verwijderd moesten worden, worden na het broedseizoen opnieuw geplant.

Handreiking AI-verordening helpt waterschappen op weg

De AI-verordening van de Europese Unie is sinds 1 augustus 2024 van kracht. Deze wetgeving stelt duidelijke eisen aan het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) binnen publieke organisaties. Voor waterschappen betekent dit een nieuwe stap in verantwoord, datagedreven werken.

Om waterschappen te ondersteunen bij de implementatie van de AI-verordening, heeft de Unie van Waterschappen samen met het Waterschapshuis en diverse waterschappen een implementatiedocument opgesteld. Deze handreiking biedt praktische uitleg over de verplichtingen uit de verordening en geeft aan waterschappen hoe hieraan kunnen voldoen. 

De AI-verordening kent een gefaseerde invoering. Sinds februari 2025 geldt een verbod op bepaalde AI-systemen en is AI-geletterdheid verplicht. Vanaf augustus 2025 start het toezicht op AI voor algemeen gebruik. In 2026 volgen de eisen voor hoogrisico-AI en transparantie, waarna de verordening in 2027 volledig van kracht wordt. 

De handreiking sluit aan bij sectorinitiatieven zoals ‘De Vaarkaart – Digitaal op koers’ en het AI-kompas. Hiermee wordt AI op een ethische, uitlegbare en toekomstgerichte manier ingebed in de organisatie. Waterschappen worden opgeroepen om het document te gebruiken als leidraad bij de implementatie van AI en om actief bij te dragen aan een veilige en verantwoorde inzet van technologie.