Eerste tunneldeel Blankenburgverbinding naar bodem van het Scheur

Op vrijdag 31 maart 2023 wordt, als de (weers)omstandigheden het toelaten, het eerste tunneldeel van Maasdeltatunnel afgezonken naar de bodem van het Scheur (Nieuwe Waterweg).

Een memorabel moment voor de bouw van de Blankenburgverbinding, de nieuwe snelweg (A24), die komt tussen de snelweg A20 bij Vlaardingen en de snelweg A15 bij Rozenburg. De Maasdeltatunnel is onderdeel van deze nieuwe weg en verbindt straks de 2 oevers van het Scheur met elkaar.

Eerder werden twee tunneldelen in het droogdok van Damen Verolme gebouwd. Het eerste stuk gaat nu naar zijn definitieve plek. Op zaterdag 15 april 2023 volgt het tweede deel. De tunneldelen zijn 185 en 205 m lang en komen op een diepte van ongeveer 28 m onder NAP te liggen.

Aan beide kanten van het water komt een tribune te staan. Op 31 maart 2023 kunt u vanaf die plek getuige zijn van het komen aanvaren van Alara, zoals het zuidelijke tunneldeel is genoemd. Ook kunt u het positioneren en uiteindelijk onder water verdwijnen van het ongeveer 50.000 ton wegende tunneldeel zien. Tussen 10.00 en 18.00 uur is de tribune open voor publiek en geven we ook regelmatig een toelichting op de operatie.

Isabella, het noordelijke deel, volgt twee weken later op 15 april. Ook dan is het mogelijk om de operatie vanaf een tribune te bekijken.

Dijkgraaf Hein Pieper opnieuw benoemd

Hein Pieper is officieel herbenoemd als dijkgraaf van Waterschap Rijn en IJssel. De benoeming is een Koninklijk Besluit. Commissaris van de Koning John Berends beëdigde hem in het Watermuseum Arnhem op maandag 27 maart 2023. De benoeming geldt voor een periode van zes jaar. Pieper is sinds 2011 dijkgraaf bij Waterschap Rijn en IJssel. Dit is dus de derde termijn dat hij deze functie mag uitoefenen.

Commissaris van de Koning John Berends sprak tijdens de bijeenkomst over het belang van schoon water, veilig water en goed waterbeheer. Hij sprak waardering uit voor het leiderschap en de betrokkenheid van de dijkgraaf in de afgelopen jaren, onder andere op het gebied van klimaat, duurzaamheid en internationale samenwerking.  

Een dijkgraaf is voorzitter van het waterschap. De functie is vergelijkbaar met die van een burgemeester bij een gemeente.  De dijkgaaf is voorzitter van het algemeen bestuur èn het dagelijks bestuur. De dijkgraaf wordt niet gekozen maar benoemd door de koning.

Voor de herbenoeming maakte het algemeen bestuur van het waterschap in juli 2022 een aanbeveling op. Hierin stelde het bestuur dat “de heer Pieper over de vereiste capaciteiten en persoonlijkheid beschikt die hem uitermate geschikt maken voor het uitvoeren van de werkzaamheden als dijkgraaf”. Sterke punten waren onder andere dat hij open, duidelijk en besluitvaardig optreedt, een man van de dialoog is, als boegbeeld optreedt voor de watersector. Ook heeft hij afgelopen periode zijn functie uitstekend vervuld. De aanbeveling is doorgezonden aan Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland en vervolgens naar de Minister van Infrastructuur en Milieu, die het Koninklijk Besluit heeft voorbereid. De herbenoeming geldt voor een periode van zes jaar.

ENKA-pluim ongezuiverd lozen op Nederrijn herzien

Recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van provincie Gelderland, gemeente Ede en Waterschap Vallei en Veluwe laat in de komende decennia drastisch lagere concentraties sulfaat in de ENKA-pluim zien. Zo laag dat het oppompen en ongezuiverd lozen van het saneringswater op de Nederrijn niet langer noodzakelijk is en wordt herzien. Uit het onderzoek van het brongebied, de exacte stromingsrichting en toekomstige concentraties van de verontreinigingspluim blijkt dat de risico’s veel lager uitvallen.

In zomer 2022 is de eindrapportage gepubliceerd van de uitgevoerde grondwater-sanering ter plaatse van het voormalige ENKA-fabrieksterrein. Deze sanering heeft van 2013 tot 2018 plaatsgevonden onder het voormalig ENKA-terrein en had als voornaamste doel om het teveel aan zink in het grondwater te verwijderen. Met goed resultaat: uit de resultaten blijkt dat het zinkgehalte in het grondwater geen bedreiging meer vormt.

Na een grondwatersanering heeft het grondwatersysteem tijd nodig om weer tot rust te komen. Dat was de aanleiding voor het projectteam om in de zomer van 2022 nogmaals de bronlocatie, het voormalig ENKA-terrein te bemonsteren op sulfaat. Uit dit recente onderzoek komt naar voren dat de sulfaatgehaltes drastisch lager zijn dan uit eerder onderzoek bleek.

De veel lagere sulfaatgehaltes op de bronlocatie waren aanleiding om de huidige concentraties van de verontreinigingspluim en de verwachte verspreiding nogmaals in beeld te brengen. Adviesbureau Tauw is gevraagd om de stoftransportberekening te actualiseren met de recente gemeten (2022) sulfaatgehaltes uit het brongebied en de pluim. Uitkomst laat zien dat de verontreinigingspluim veel minder sulfaat bevat en veel langzamer dan in 2012 berekend richting de Bennekomse Meent stroomt. Naar verwachting bereikt de pluim na 200 jaar het natuurgebied in gehalten die geen bedreiging meer vormen voor kwetsbare wateren en natuur.

Dijk langs Almeerderstrand wordt prachtig duinlandschap

Eind 2021 is al een klein stukje dijk naast de jachthaven van Almere als duinlandschap ingericht. Hierdoor loopt het landschap van DUIN mooi door tot op het Almeerderstrand. De aanleg van DUIN gaat de komende jaren door in de richting van de A6.

Om ook hier het landschap goed aan te laten sluiten op het strand, zal de komende maanden op het zuidelijk deel van de IJmeerdijk zand worden aangebracht. De werkzaamheden starten op 15 maart 2023 en zijn naar verwachting eind juli 2023 klaar. De planning is om eind dit jaar het aangebrachte zand verder te profileren om er een echt duinlandschap van te maken.

Vanaf 15 maart 2023 starten de werkzaamheden met het bekleden van het dijktalud met asfalt, zodat het profiel van de dijk - dat onder het zand verdwijnt - gemarkeerd blijft. Aansluitend zal circa 160.000 m3 zand worden aangevoerd. Dit zand wordt in het gebied op en rond de dijk verwerkt. Ook wordt op het meest zuidelijk deel van het gebied - ter hoogte van het spoor - een nieuwe parkeerplaats aangelegd voor bezoekers van het Almeerderstrand.

Het zand dat voor de werkzaamheden nodig is wordt per schip aangevoerd en op het strand bij de Hollandse brug overgeladen in vrachtwagens die het over zuidelijk deel van het strand naar de dijk rijden. Daarom is in de periode van 15 maart tot 15 juli 2023  dit deel van het strand tijdens de werktijden tijdelijk afgesloten voor bezoekers. Dit betekent dat ook het hondenstrand tijdens de werkzaamheden niet toegankelijk is.

De rest van het Almeerderstrand, Poortdok, StrandLAB, Stad & Natuur en Vis à Vis blijven gedurende de werkzaamheden bereikbaar via onder andere de Poortdreef en de Muiderzandweg. Eventuele tijdelijke parkeerplaatsen zullen met borden worden aangegeven.

Meer betalen voor drinkwater bij Waternet

Klanten van Waternet betalen voor het drinkwater dit jaar meer dan in 2022. Hoeveel hangt af van onder andere de gezinssituatie (verbruik) en of de woning een watermeter heeft. De prijs voor drinkwater stijgt bij Waternet gemiddeld met 4,40 euro per maand.

Een rekenvoorbeeld: een gezin van vier personen gebruikt per jaar ongeveer 195 m3 drinkwater. In 2022 betaalde dit gezin zo’n 351,50 euro voor hun drinkwater. In 2023 stijgt dit naar ongeveer 419,43 euro. Een stijging van ongeveer 5,60 euro per maand. Deze bedragen zijn inclusief 9 procent btw en belasting op leidingwater.

Bij klanten zonder watermeter rekent Waternet de drinkwaterkosten in eenheden.

Nieuw laadstation voor elektrische binnenvaartschepen in Alblasserdam

Een ketensamenwerking van Zero Emission Services (ZES), logistiek dienstverlener BCTN en de provincie Zuid-Holland bundelen haar krachten voor een nieuw laadstation voor elektrisch varen in de binnenvaart in Alblasserdam.

Het nieuwe laadstation, dat ZES ontwikkelt en exploiteert, beoogt met een mix van lokaal opgewekte energie en groene elektriciteit van het net de energiecontainers (ZESpacks) op te laden. Slim gebruik van het laadstation maakt het straks mogelijk om, naast de binnenvaart als hoofdgebruiker, ook aan andere gebruikers energiediensten te leveren (bijv. e-trucks). Of de batterijen in te zetten om het elektriciteitsnet te stabiliseren.

Na de realisatie van het eerste laadstation in Alphen aan de Rijn wordt Alblasserdam de volgende plek in Nederland waar elektrische schepen ZESpacks kunnen verwisselen om emissievrij te varen. De ambitie om de duurzame binnenvaart verder op te schalen naar een landelijk dekkend netwerk krijgt hiermee vorm.

Het nieuwe laadstation wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland, die in totaal een subsidie van 1,1 miljoen euro toekent

Waterschappen investeren meer vanwege klimaatverandering

De 21 waterschappen in Nederland investeren in de periode 2023-2026 gemiddeld 2,25 miljard euro per jaar. Dit is ruim 200 miljoen euro per jaar meer dan in de periode 2022-2025. De waterschappen investeren fors als antwoord op de klimaatverandering. Dit blijkt uit de digitale rapportage ‘Waterschapsbelastingen 2023 - Het hoe en waarom’, die op 21 maart gepubliceerd is.

Om bij te dragen aan een duurzamere wereld zijn de waterschappen bezig om zelf circulair, energieneutraal en in 2035 volledig klimaatneutraal te worden. De waterschappen moeten zich steeds aanpassen om hun taken goed en zo duurzaam mogelijk uit te voeren. Daar is geld voor nodig. De investeringen hebben invloed op de hoogte van de waterschapsbelasting.”

Waterschappen brengen in 2023 in totaal ongeveer 3,5 miljard euro aan belastingen in rekening. Een gezin van 4 personen met een eigen woning van 280.000 euro betaalt dit jaar gemiddeld 380 euro aan waterschapsbelasting. Dit is 27 euro meer dan in 2022 en daarmee een grotere verhoging dan in de vorige jaren. Een gezin van 4 personen in een woning van 400.000 euro betaalt dit jaar gemiddeld 413 euro. Naast de opgaven en investeringen waar de waterschappen voor staan, zijn de sterk gestegen prijzen een belangrijke oorzaak van de verhoging.

De waterschappen berekenen de investeringskosten niet in 1 keer door aan de belastingbetaler. Ze doen dat over een langere periode. Het waterschapsbestuur stelt de tarieven voor de waterschapsbelasting vast.

De Unie van Waterschappen maakt de belastingen, investeringen en kosten van de waterschappen helder via een interactief belastingendashboard. Hierin is per waterschap te zien wat er aan belasting wordt opgehaald, wat inwoners en bedrijven betalen en waar het geld aan wordt besteed.

Minder zoetwatergebruik en rioolwaterzuivering op peil

In 2021 is 4,3 procent minder zoet oppervlaktewater en grondwater onttrokken dan een jaar eerder. De laatste jaren wordt steeds meer zout in plaats van zoet water gebruikt als koelwater. Rioolwaterzuiveringsinstallaties verwijderden in 2021 evenveel vervuiling uit het afvalwater als in 2020 en gebruikten daarbij meer hernieuwbare energie. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over het watergebruik en waterzuivering

In 2021 werd 7,9 miljard kubieke meter water onttrokken uit de bodem (grondwater) of uit zoet oppervlaktewater zoals rivieren en meren, 4,3 procent minder dan in 2020. Daarnaast werd 6,6 miljard zeewater gebruikt door de Nederlandse economie, 11,7 procent meer dan in 2020. Dat er minder zoet water is gebruikt komt vooral doordat de landbouwsector en energievoorziening een lager verbruik hadden. Waterleidingbedrijven verwerkten 1 295 miljoen kubieke meter water, ruim een half miljoen olympische zwembaden.

In 2021 gebruikte de landbouwsector 124,4 miljoen kubieke meter water tegen 349,1 miljoen kubieke meter water het jaar ervoor. Dat is een daling van 64,4 procent. Het watergebruik in 2021 was daarmee weer op het niveau van 2017 en eerder. De jaren 2018, 2019 en 2020 hadden relatief droge lentes en zomers. Dit zorgde ervoor dat er meer grondwater en zoet oppervlaktewater is onttrokken voor het irrigeren van de gewassen. Het gebruik van drinkwater bleef in de periode van 2003 tot en met 2021 vrijwel gelijk. Drinkwater wordt vooral ingezet als drinkwater voor vee en schoonmaken van stallen.

Energiecentrales gebruikten 9,0 miljard kubieke meter koelwater in 2021. Vanaf 2012 is dat koelwater steeds minder vaak zoet. Dit komt door het beleid om nieuwe energiecentrales zoveel mogelijk aan de kust te vestigen, om zo de afhankelijkheid van zoet water te verminderen. In 2012 was het koelwater 62 procen

Nieuwbouw gemaal de Neust nu officieel geopend

Op 9 maart werd na vijf jaar van voorbereidingen en realisaties de nieuwbouw van gemaal de Neust in Tricht officieel geopend. Mathieu Gremmen opende voor het laatst samen met de omwonenden Otto van Verschuer en Henk Drost.

De buurtbewoners hebben actief bijgedragen aan de realisatie van dit gemaal. Gezamenlijk is nagedacht op welke plek het gemaal gebouwd zou moeten worden en hoe deze eruit zou komen te zien. Deze nauwe samenwerking is erg goed geweest en heeft bijgedragen aan het succes aan dit project.

Transportleiding rioolwaterzuivering Asten met succes verlegd

Samen met aannemer Vissers Ploegmakers startte waterschap AA en Maas in de zomer van 2022 een traject om het gezuiverde water (effluent) van de rioolwaterzuivering Asten aan de Waardjesweg te verbeteren.

Doordat men de riooltransportleiding tot de rioolwaterzuivering verlengd heeft, wordt stankoverlast aan de Albert van Cuijckstraat voorkomen.

In de verzamelput aan de Albert van Cuijckstraat komen het zogenoemde gemeentelijke vrijvervalstelsel uit de gemeente Asten en onze riooltransportleiding vanuit Ommel en Vlierden samen. Een vrijvervalriolering maakt gebruik van de zwaartekracht om het water naar de plaats van bestemming te laten lopen. Het stroomt dus gewoon ‘vanzelf’ naar de zuivering toe.

De rioolbuizen worden onder een kleine helling aangelegd, waardoor het regen- en afvalwater via natuurlijke stroming de juiste kant op gaat (vrij verval). Een vrijvervalstelsel bestaat uit een systeem van putten, leidingen en constructies zoals pompen, overlaten, doorlaten en gemalen.

Maar door dit type stelsel trad H2S-vorming (waterstofsulfide) op in de eerder genoemde verzamelput aan de Albert van Cuijckstraat. H2S-vorming tastte langzaam het beton van de leiding aan. Hierdoor was stankoverlast (vergelijkbaar met een rotte eieren lucht) in de woonwijk merkbaar.

Project ‘Visie op Vuurtorens’ van start

 

Rijkswaterstaat vindt een goede omgang met cultureel erfgoed belangrijk. Van het totaal van 6.600 bouwwerken die we beheren, hebben ongeveer 170 de status van rijksmonument. En een bijzondere categorie rijksmonumenten is de groep van 18 vuurtorens. Deze monumentale objecten zijn niet meer weg te denken uit hun omgeving.

Bij beschermde bouwwerken hebben we ook de wettelijke verplichting om rekening te houden met de cultuurhistorische waarde van het gebouw. Ook wanneer het gebouw niet langer actief in gebruik is.

Om uit te zoeken hoe men dit voor de vuurtorens kan doen, werken Rijkswaterstaat samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). En zo is onlangs gestart met het project ‘Visie op Vuurtorens’. Deze visie beoogt een praktische invulling te geven aan de toekomst van de monumentale vuurtorens.

Opblazen dijk als noodmaatregel bij hoogwater

Eind februari is op het oefenterrein van het ministerie van Defensie in Marnewaard, Groningen, een demolitieproef uitgevoerd. Tijdens deze proef is met explosieven een gat (bres) gemaakt in een dijk. Dit kan een noodmaatregel zijn bij een hoogwatercrisis. De proef is onderdeel van het internationale EU INTERREG Polder2C’s project. Het doel van deze proef is kennis over noodmaatregelen bij een hoogwatercrisis vergroten.

Tijdens de watersnood in 2011 in de staat Missouri is deze maatregel, het opblazen van een dijk om een benedenstrooms gelegen dijksysteem te ontlasten, succesvol geweest. Deze dijk was ontworpen, door middel van een buizensysteem, om met explosieven verwijderd te worden. Om zo het water de ruimte te geven en New Orleans te beschermen. Nederland heeft de maatregel in het verleden genomen als verdedigingsmaatregel: om tegenstanders uit een gebied te weren.

Het inzetten van het slaan van een gat in een dijk in vredestijd, juist om schade te beperken is nieuw. Het maken van een gat in een dijk moet snel, met lichte middelen en gecontroleerd gebeuren. Dit wordt tijdens de proef onderzocht en getest. Uiteindelijk bepaalt de Veiligheidsregio samen met het waterschap en Rijkswaterstaat welke noodoplossing gekozen wordt tijdens een hoogwatercrisis.

Deze demolitieproef gebeurt binnen het internationale EU INTERREG-project Polder2C’s en geïnitieerd door het Ministerie van Defensie in nauwe samenwerking met Waterschap Noorderzijlvest. Veertien organisaties die zich bezighouden met waterveiligheid uit België, Nederland, Frankrijk en Engeland hebben hun krachten gebundeld om ons beter te wapenen tegen de effecten van klimaatverandering, zoals de stijgende zeespiegel. Focusgebieden zijn: waterkeringen, noodmaatregelen en kennisdeling over de sterkte van waterkeringen en crisisbeheersing. De lead partners van Polder2C’s zijn het Nederlandse STOWA, Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, en het Vlaamse Waterbouwkundig Laboratorium.

Dunea stopt met gebruik water uit Maas

Drinkwaterbedrijf Dunea gebruikt voorlopig geen water uit de Maas meer. In het water van de rivier is een vervuilingspiek van een bestrijdingsmiddel iaangetroffen.

Voor het drinkwater is Dunea overgeschakeld op water uit de Lek.

Dicht bij de grens met België is het onkruidbestrijdingsmiddel tebutylazine in het water aangetroffen. Die stof is schadelijk voor bijvoorbeeld vissen en waterplanten.

De stof lost niet goed op in water en zou nog in de rivier aanwezig kunnen zijn bij het innamepunt van Dunea.

Waddenmusea gaan bezoekers verleiden naar de Groninger Waddenkust

Zes musea langs de Groninger Waddenkust gaan nog meer samenwerken om mensen naar het gebied te trekken. De komende twee jaar ontwikkelen de Waddenmusea onder andere busarrangementen in het waddengebied en komt er een lezingenreeks met bekende sprekers. De provincie draagt € 40.000 subsidie bij om de campagne twee jaar voort te zetten.

De website waddenmusea.nl wordt omgevormd naar de huisstijl van Marketing Groningen en uitgebreid met verhalen over bijzondere aspecten van het Waddengebied. Ook komen er zes lezingen van bekende sprekers die de bijzonderheden van het gebied benadrukken.

De musea willen toeristen bereiken via de veerdienst tussen de Eemshaven en het Noorse Kristiansand. Ook gaan ze samen met Arriva busarrangementen ontwikkelen en zijn er plannen voor een speciale busdienst met themaroutes vanuit de stad Groningen. Verder gaan de musea mogelijk samenwerken op het beheer en onderhoud van de monumentale panden, energie, fondsenwerving en personeels- en vrijwilligersbeleid.

De deelnemende musea zijn de Menkemaborg in Uithuizen, landgoed Verhildersum in Leens, visserijmuseum in Zoutkamp, museum Wierdenland in Ezinge, openluchtmuseum het Hoogeland in Warffum en kloostermuseum St. Bernardushof in Aduard.

PFAS in Nederlands drinkwater

Er komt PFAS uit de kraan. Volgens UvA-promovendus Mohammad Sadia van het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics (IBED) overschrijdt het gehalte PFAS in drinkwater uit oppervlaktewater de veiligheidsnorm.

Ook drinkwater uit grondwater bevat PFAS. Het notoir moeilijk af te breken 'forever chemical' wordt onder meer gebruikt voor potten, pannen en voedselverpakkingen en stapelt zich op tot een steeds grotere zorg voor het milieu. 'Bescherming van het grondwater tegen PFAS is noodzakelijk.'

PFAS breken niet gemakkelijk af in het milieu en zijn zeer moeilijk te vernietigen. Deze eigenschappen hebben geleid tot een aanzienlijke accumulatie van PFAS in onze omgeving sinds de chemicaliën voor het eerst werden geïntroduceerd in de jaren veertig

Men heeft ruw en geproduceerd drinkwater bemonsterd op achttien verschillende locaties in Nederland, waaronder verschillende drinkwaterbronnen en verschillende behandelingsprocessen. Uit de resultaten bleek dat PFAS wordt aangetroffen in alle drinkwater en drinkwaterbronnen in heel Nederland. Door hun unieke chemische eigenschappen zijn PFAS zeer moeilijk te behandelen en te verwijderen met conventionele waterbehandelingsprocessen. Het nieuwe onderzoek toonde ook aan dat er een discrepantie bestaat tussen verschillende zuiveringsstations, ook al gebruiken zij hetzelfde zuiveringsproces.’

Er bestaan verschillende voorschriften en richtsnoeren om de hoeveelheid PFAS in het milieu te beperken. In Nederland volgt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de aanbevolen maximale PFAS-drempel die door het Europees Agentschap voor Voedselveiligheid (EFSA) is ingevoerd, maar heeft het ook de verplichting om de bindende nieuwe EU-drinkwaterdrempels tegen 2023 toe te passen.

Die PFAS-veiligheidsdrempel is gebaseerd op de risicobeoordeling van een beperkt aantal PFAS, terwijl andere PFAS buiten beschouwing worden gelaten. In dit nieuwe onderzoek overschreden meerdere locaties (8 van de 11) drinkwater uit oppervlaktewater het door de EFSA ingevoerde veilige niveau. Al het drinkwater voldeed weliswaar aan de eis uit de EU-drinkwaterrichtlijn.

Drinkwater in Nederland wordt geproduceerd uit oppervlaktewate en grondwater als ruwe waterbron. Tien openbare drinkwaterbedrijven in Nederland zijn verantwoordelijk voor de levering van veilig, schoon en voldoende drinkwater aan de bevolking. Zij gebruiken een reeks behandelingstechnieken om verontreinigingen uit het ruwe water te verwijderen. Naar verwachting zullen nieuwe en geavanceerde technieken, zoals membraan- en GAC-filtratie, de verontreinigingen efficiënter verwijderen dan de traditionele technieken zoals beluchting en zandfiltratie.

Olielekkage industrieterrein Tappersheul Oudewater

In een sloot op het industrieterrein Tappersheul in Oudewater is dieselolie terecht gekomen. Het waterschap houdt met olieschermen de olievlek op zijn plek.  De opruimwerkzaamheden zijn gestart en gaan volgende week door.

De olie is gelekt tijdens het vullen van een tankinstallatie en is vervolgens via het perceel in de naastgelegen sloot terecht gekomen.

De olievlek bevindt zich in het water tussen het industrieterrein en het volkstuinencomplex. Het kan zijn dat u in de directe omgeving van de sloot een dieselgeur ruikt.

Vrijdagochtend 10 maart is een gespecialiseerd bedrijf begonnen met het opruimen van de olie. Omdat het om een aanzienlijke hoeveelheid gaat, gaan de opruimwerkzaamheden ook volgende week door.  De dieselolie zit niet alleen in het water maar ook in de berm en oever. De vervuilde grond wordt afgegraven.

Waterschappen heffen ruim 3,5 miljard euro in 2023

De waterschappen verwachten meer dan 3,5 miljard euro te heffen in 2023. Dat is 260 miljoen euro meer dan werd begroot voor 2022. De heffingen worden betaald door huishoudens, boeren, natuurbeheerders en bedrijven in het gebied van het waterschap.

Voor waterzuivering, vooral van afvalwater, begroten waterschappen 1,6 miljard euro aan heffingen. Vijf waterschappen beheren ook nog een deel van de wegen en fietspaden in hun regio. De kosten die waterschappen hiervoor maken, dekken zij grotendeels uit een wegenheffing. De laatste waterschapsbelasting is de verontreinigingsheffing, die in rekening gebracht wordt als er afvalwater rechtstreeks in oppervlaktewater wordt geloosd. De wegen- en verontreinigingsheffing nemen we niet mee in onderstaande analyse.

Huishoudens betalen een groot deel van de heffingsopbrengsten voor 2023. Elk huishouden betaalt via de lokale heffingen mee aan het waterschap. De hoogte van deze heffingen verschilt per waterschap en hangt af van de WOZ-waarde van de woning en het aantal bewoners. In het Waterschap Scheldestromen in de provincie Zeeland betaalt bijvoorbeeld een meerpersoonshuishouden met een koopwoning, met een WOZ-waarde van 370.000 euro, het meest: 551 euro per meerpersoonshuishouden. In het Waterschap De Dommel in de provincie Noord-Brabant betaalt een meerpersoonshuishouden met een koopwoning met dezelfde WOZ-waarde het minst; 288 euro.

Eenpersoonshuishoudens in de Dommel betalen de helft zoveel als Friese huishoudens
Ook voor eenpersoonshuishoudens verschillen de heffingstarieven van de waterschappen. Eenpersoonshuishoudens in het Waterschap De Dommel betalen de helft in vergelijking tot de heffingen van een eenpersoonshouden in Wetterskip Fryslân.

Sluis Heel weer open

De reparaties aan de oostkolk van sluis Heel zijn inmiddels afgerond. De verwachting was dat de werkzaamheden eind maart klaar zouden zijn, maar sinds 7 maart 2023 is de grote kolk weer actief.

Sinds 8 februari 2023 was de kolk gestremd vanwege een stuk hout dat tussen de sluisdeur en de deurkas terecht was gekomen.

De westkolk van sluis Heel was gedurende de stremming van de oostkolk wel in gebruik. Ook kon er omgevaren worden via alternatieve routes via de sluizen Linne en Roermond.

Ozoninstallatie zuiveringsinstallatie Houten in gebruik

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft een ozoninstallatie in gebruik genomen bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Houten. Deze installatie is de eerste in zijn soort en verwijdert medicijnresten uit het afvalwater. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet in het verbeteren van de waterkwaliteit van het afvalwater, dat na zuivering terugvloeit in het Amsterdam-Rijnkanaal.

De bouw van de installatie is onderdeel van de inzet van het waterschap om meer waarde te halen uit de waterketen, zoals vorig jaar vastgesteld in de Zuiveringsvisie 2050. Hierin zijn concrete stappen vastgelegd om te zorgen dat er zoveel mogelijk afvalstoffen uit het afvalwater worden gehaald en waar mogelijk hergebruikt. Andere voorbeelden van dit beleid zijn de bouw van een aquathermie-installatie in RWZI Utrecht, waarmee warmte wordt teruggewonnen, en een installatie om cellulose terug te winnen uit het afvalwater bij RWZI Leidsche Rijn.

Ook bij het Rijk staat het verbeteren van de waterkwaliteit hoog in het vaandel. Recent is de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 ondertekend, daarmee wordt al bij productie, voorschrijven en gebruik van medicijnen aandacht besteed aan het terugdringen van medicijnresten in het water. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een financiële bijdrage geleverd voor de bouw van de ozoninstallatie in Houten. Het verwijderen van medicijnresten kan met verschillende soorten technologie, die de komende jaren verder moet worden uitontwikkeld.

Op Schiphol in beslag genomen glasaal vrijgelaten

De jonge palinkjes die afgelopen week op Schiphol in beslag zijn genomen– zogenaamde glasalen – zijn vrijdag weer vrijgelaten in de natuur. De douane nam op de luchthaven vier koffers met glasaal in beslag . Twee Maleisiërs die ze naar Azië probeerden te smokkelen, zijn gearresteerd.

Experts van Stichting DUPAN ontfermden zich in samenwerking met de NVWA over de 170.000 jonge palingen. Afgelopen vrijdagmiddag zijn ze vrijgelaten in de Randmeren, in de omgeving van Harderwijk.

De smokkel van glasaal is een lucratieve ‘wildlife crime’. Jaarlijks halen koeriers uit Azië ze weg uit Europa om ze voor veel geld te verkopen aan kwekerijen in met name China. Paling staat echter op de Cites-lijst Appendix II en is export buiten de EU streng verboden, om de palingstand in Europa te beschermen. Stichting DUPAN werkt in internationaal verband samen met de Sustainable Eel Group (SEG) om deze smokkel te voorkomen. Onderzoeker Florian Stein ontving voor dat werk in december de “Partnership in Conservation”-award van de Interpol Wildlife Crime Working Group.

Sinds 2019 worden regelmatig smokkelbendes opgerold. Controle van de vangst en handel door middel van een gecertificeerde standaard voor de ‘chain of custody’, maakt legale glasaal overal traceerbaar waardoor illegale export wordt bemoeilijkt. Zo’n 90% van de gehele vangst en handel is inmiddels gecertificeerd.

Waterschap neemt beheer en onderhoud van water in Kloosterveen over

Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) verzorgt vanaf 1 januari 2023 het beheer en onderhoud van de hoofdwatergangen in Kloosterveen. Eerder was dit in beheer van ons. Omdat dit eigenlijk bij het waterschap hoort, hebben zij dit overgenomen per 1 januari. Samen met WDODelta hebben we hierover afspraken gemaakt.

Dit betekent dat inwoners met vragen, opmerkingen of klachten over het waterbeheer vanaf nu contact kunnen opnemen met het waterschap. Wethouder Bert Jan ten Oever en Hans Wijnen, lid dagelijkse bestuur WDO Delta, ondertekenden vanochtend de overeenkomst om de afspraken vast te leggen. De overdracht geldt alleen voor het beheer en onderhoud van de hoofdwatergangen (de grotere watergangen) in Kloosterveen. Dit is de enige wijk in Assen die in het werkgebied van WDODelta ligt. Het onderhoud bestaat onder meer uit maai- en baggerwerkzaamheden en het verwijderen van waterplanten voor een goede aan- en afvoer van water.

WDODelta houdt een informatieavond op 6 maart in De Kloosterveste in Assen. Geïnteresseerden zijn van 17.00 tot 20.00 uur van harte welkom voor een toelichting. Er is ruimte voor het stellen van vragen.

Groen licht voor Delta Climate Center in Vlissingen

Wereldwijd wonen meer dan 500 miljoen mensen in delta’s. Hun leefbaarheid staat onder druk door onder andere zeespiegelstijging en aantasting van ecosystemen.

Hoe creëren we duurzame, klimaatbestendige en welvarende delta’s? Over die vraag gaat het Delta Climate Center (DCC) zich buigen. De Universiteit Utrecht is een van de zes oprichters van het centrum dat halverwege 2023 van start gaat in Vlissingen. Het centrum start met een budget van 88 miljoen euro, afkomstig van de rijksoverheid en de provincie Zeeland.

Het DCC gaat aan de slag met onderwijs en onderzoek over water- en energiebeheer, en over nieuwe vormen van voedselvoorziening. Voor studenten van het mbo, hbo en wo ontwikkelt het DCC een doorlopende leerlijn. Daarnaast komen er nieuwe opleidingen bij Zeeuwse kennisinstellingen. In het onderzoek ligt de focus op de thema’s water, energie, voedsel en bio-grondstoffen. Ook stimuleert het DCC business-development en startups die zich bezighouden met water, voedsel en energie. De Zeeuwse delta is het living lab van het DCC: met verschillende partijen wordt hier gezamenlijk gewerkt aan oplossingen voor klimaat- en duurzaamheidsvraagstukken in delta’s.

De UU zal twee nieuwe hoogleraren aanstellen, die samen met PhD’s gaan werken aan de uitvoering van de onderzoeksagenda. Tevens ontstaan er nieuwe kansen voor Utrechtse studenten om in Zeeland te werken aan interdisciplinaire onderzoeksprojecten, bijvoorbeeld als onderdeel van de masterthesis. Met de deelname van de UU aan het DCC ontstaan nieuwe kansen om fundamenteel wetenschappelijk onderzoek te verbinden met toegepast onderzoek en met daadwerkelijke toepassingen. De ontwikkeling van de doorlopende leerlijn verbindt het wetenschappelijk onderwijs met hbo en mbo.

'Provincies en waterschappen moeten aan de slag met de 3-30-300-groennorm'

Waterschappen en provincies moeten de komende jaren veel meer gaan investeren in vergroening van de openbare ruimte om de effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Met de Provinciale Staten– en waterschapsverkiezingen voor de deur is het belangrijk dat de verschillende politieke partijen duidelijk laten weten hoe zij problemen als gevolg van extreme weersituaties zoals hevige regenval en lange periodes van droogte anderzijds het hoofd willen gaan bieden.

Dat zegt Daan Bleichrodt, projectleider Tiny Forest bij IVN Natuureducatie.

Door de klimaatverandering gaan we ze steeds vaker te maken krijgen met extreem weer. Daar moet dus op geanticipeerd worden. De ideale manier hiervoor is via de 3-30-300-norm van Cecil Konijnendijk, directeur van het Nature Based Solutions Institute. Deze norm komt op het volgende neer: mensen moeten uitzicht hebben op drie bomen, 30 procent van het stadoppervlak moet in de schaduw van bomen liggen en elke bewoner moet binnen 300 meter toegang hebben tot een park of stadsbos.

Momenteel lijkt dat nog heel ver weg, maar het is goed als de politiek hier de komende jaren de schouders onder gaat zetten. Het aanleggen van veel meer groen is belangrijk in het kader van de klimaatverandering, maar daarnaast doet natuur nog veel meer voor de mens. Tal van studies tonen aan dat natuur mensen gezonder en gelukkiger maakt.

Zo toonde de Japanse onderzoeker Takano aan dat ouderen langer gezond leven als er een park in de buurt is. Daarnaast analyseerden onderzoekers van de Universiteit van Glasgow gegevens over de volksgezondheid in 268 stadsgebieden in Engeland. Zij vonden een directe relatie met de aanwezigheid van parken en boszones. Meer groen kwam overeen met een langere levensduur en minder zelfmoorden. Hoe groter een nabijgelegen groenzone hoe groter ook het effect.

In 2021 minder otters doodgereden

Sinds de herintroductie van de otter in Nederland in 2002 wordt de populatie in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit jaarlijks gemonitord. Ook afgelopen jaar is door Wageningen Environmental Research onderzoek gedaan naar de genetische vitaliteit van de populatie en de rol van het verkeer bij de sterfte van otters. Het aantal doodvondsten lag in 2021 voor het eerst lager dan het jaar ervoor, waarschijnlijk door een lagere verkeersdruk door coronamaatregelen.

De otterpopulatie heeft zich de afgelopen twintig jaar succesvol in Nederland uitgebreid en wordt inmiddels als levensvatbaar beschouwd. Het jaarlijkse monitoringsprogramma is daarom afgeslankt. De nadruk ligt nu op monitoring van risico’s in relatie tot de hoge verkeersmortaliteit en een mogelijke afname van de genetische variatie als gevolg van inteelt.

De afgelopen jaren verongelukte jaarlijks naar schatting 30 procent van de populatie door aanrijdingen in het verkeer. In 2021 was de verkeersmortaliteit lager dan in 2020, maar is met 117 verkeersslachtoffers nog steeds hoog. De afname van het jaarlijks aantal doodgereden otters in 2021 is waarschijnlijk te verklaren door de coronamaatregelen. Vooral de avondklok in het voorjaar en de lockdown in de laatste maanden van 2021 zorgden voor minder doodvondsten.