Mbo-leerlingen in de voetsporen van oude watermeesters

Op 22 en 23 september organiseerde Waterschap Noorderzijlvest met Stichting Blauwe Lijn voor de tweede keer een hackathon voor technische mbo-leerlingen uit Groningen.

Ruim vijftig jongeren van drie technische mbo-opleidingen van het Alfa College Groningen deden mee aan dit tweedaags event om te werken aan nieuwe oplossingen voor water- en klimaatvraagstukken.

Het tweedaagse event is een zogenaamde hackathon, een evenement waarbij teams van deelnemers non-stop in een korte tijd samenwerken aan opdrachten. Als extra toevoeging ervaarden de leerlingen, via een toertocht, overnachting in tenten en een excursie over het wad, hoe het voelt om met de voeten in de klei te staan. Door de belevenissen krijgen de leerlingen een completer beeld van de waterproblemen om de opdrachten op hun eigen manier op te kunnen lossen.

Het doel van de hackathon is om de leerlingen een bijdrage te laten leveren aan de toekomstige wateruitdagingen. Daarbij worden zij geïnspireerd door kennis van de watermeesters uit het verleden. De oude plannen van Groninger Johan van Veen, bedenker van de Deltawerken en Eemshaven, blijken hierbij nog steeds heel relevant! Dit jaar ondersteunen Groningen Seaports, Provincie Groningen, de dijkwerkers van Heijmans en Noorderpoort Groningen het event.

Vechtstromen doet dringende oproep aan staatssecretaris Vijlbrief

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) heeft in juni het eindrapport ‘Herafweging verwerking productiewater Schoonebeek 2022’ uitgebracht. Hierin wordt het resultaat van een onderzoek naar alternatieven voor de injectie van productiewater in voormalige Twentse gasvelden gepresenteerd.

Staatssecretaris van mijnbouw, de heer Vijlbrief, heeft gevraagd uiterlijk medio september 2022 een reactie te geven op het onderzoeksrapport.

In zijn reactie op het onderzoeksrapport, roept het dagelijks bestuur van waterschao Vechtstromen de staatssecretaris op om de kans op verontreiniging van grond- en oppervlaktewater tot een minimum te beperken door vergaande zuivering van het productiewater met de best beschikbare technieken.

Ook wordt staatssecretaris gevraagd om voor te schrijven dat het gebruik van zogenaamde mijnbouwhulpstoffen (chemicaliën die aan het productiewater worden toegevoegd) tot een absoluut minimum beperkt wordt. Daarbij zou ingezet moeten worden op het gebruik van biologisch afbreekbare stoffen.

Daarnaast roept het dagelijks bestuur de staatssecretaris op om op korte termijn duidelijkheid te verschaffen over de toekomstige verwerking van het productiewater in Zuidoost-Drenthe, zodat belanghebbenden -waaronder ook wij- voldoende gelegenheid hebben om hun inbreng te leveren in het gebiedsproces dat hiervoor door het ministerie wordt georganiseerd.

De injectie van productiewater in leeg geproduceerde gasvelden in Twente door de NAM, is in 2011 van start gegaan. Op verzoek van de Minister van Economische Zaken en Klimaat vond na vijf jaar de eerste herafweging plaats. Geconcludeerd werd dat voortzetting van de waterinjectie in Twente op dat moment de meest geschikte verwerkingsmethode was.

In 2021 is de tweede herafweging gestart. Voor publicatie werden, op verzoek van Staatstoezicht op de Mijnen, eerst de resultaten van een aanvullend onderzoek naar de injectieputten afgewacht. De herafweging is daardoor uiteindelijk in het tweede kwartaal van 2022 afgerond.

Reparatie Haringvlietbrug (A29) afgerond

Met ingang van dinsdagavond 27 september 2022 is de parallelbaan ter hoogte van de Haringvlietbrug (snelweg A29) weer geopend voor alle verkeer. De parallelbaan was sinds 2 september gesloten voor gemotoriseerd verkeer in verband met gebroken en vermoeide bouten van de steunbalken onder de brug.

Het ging om afgebroken bouten in schoorverbindingen van de vaste brug. Een schoor is een schuine steunbalk, die het overhangende gedeelte van de Haringvlietbrug ondersteunt. Inmiddels zijn alle gebroken bouten hersteld.

Omdat bij nadere inspectie bleek dat de overige bouten vermoeiingsverschijnselen vertoonden, hebben we bij elke schoorverbinding onder de brug (beide zijden) 10 bouten vervangen. In totaal komt dit neer op 2500 bouten. De reparaties zijn uitgevoerd met hijskranen vanaf een ponton in het water.

De bouten zijn zo snel als mogelijk vervangen om meer schade aan de brug te voorkomen. Gelukkig verliepen de werkzaamheden vlot en zonder grote tegenslagen, mede dankzij de inzet van de aannemerscombinatie STERK (SWARCO en Knook Staal en Machinebouw BV (KSM)). Hierdoor waren er geen extra maatregelen nodig op de hoofdrijbaan (richting Antwerpen).

Netwerk Medicijnresten uit Water Noord-Nederland ontvangt subsidie

Het Noord-Nederlandse Netwerk Medicijnresten uit Water gaat het komende jaar aan de slag met experimenten om minder medicijnen in het oppervlaktewater terecht te laten komen.

Het samenwerkingsverband met partijen uit de water- en zorgsector, bedrijven en kennisinstellingen, ontving op woensdag 7 september uit handen van de Drentse gedeputeerde Tjisse Stelpstra een subsidie van € 504.795,00. Doel van deze samenwerking is om experimenten mogelijk te maken.

Als gevolg van de vergrijzing komen steeds meer medicijnresten in de riolering terecht. Dit kan op termijn grote problemen opleveren voor het milieu en bij de waterzuivering. Daarom gaat het netwerk op zoek naar manieren om de hoeveelheid medicijnresten in water te verminderen. Bijvoorbeeld door in de zorgsector minder medicijnen met bepaalde grondstoffen voor te schrijven of door rioleringssystemen van zorginstellingen aan te passen.

Drinkwatersector slaat alarm: zonder actie meer knelpunten levering drinkwater

Uit onderzoek van Vewin (vereniging van waterbedrijven in Nederland) blijkt dat alle drinkwaterbedrijven al voor 2030 meer productiecapaciteit nodig hebben. Bij drie van de tien bedrijven is zelfs per direct meer productiecapaciteit noodzakelijk. Bij de andere zeven in aanloop naar 2030. Daarom is nu actie nodig van overheden om de drinkwatervoorziening zeker te stellen.

Als er nu geen maatregelen genomen worden krijgen op den duur alle drinkwaterbedrijven met knelpunten te maken in het nakomen van de leveringsplicht. De drinkwaterbedrijven stellen alles in het werk om overal drinkwater te kunnen blijven leveren, maar zij kunnen dat zeker niet alleen.

Vewin-voorzitter Peter van der Velden: 'Dat er water uit de kraan komt lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Het drinkwater van morgen vraagt vandaag al om extra maatregelen. Natuurlijk zetten wij in op bewust en zuinig drinkwatergebruik, maar ons land groeit de komende 20 jaar met zo'n 1,5 miljoen inwoners en misschien nog wel meer. Dat betekent dat we voorbereid moeten zijn op een verder groeiende drinkwaterbehoefte en daarmee willen én mogen we geen enkel risico nemen. Het gaat om belangrijke keuzes waardoor de watersector ook op langere termijn robuust kan blijven.'

De drinkwaterbedrijven hebben te maken met een toenemende watervraag door bevolkingsgroei, economische groei, en regionaal stedelijke uitbreiding. Daarom hebben alle drinkwaterbedrijven per direct of voor 2030 al meer productiecapaciteit nodig. De beschikbaarheid van water voor de drinkwatervoorziening staat echter onder druk. Daarnaast verslechtert de kwaliteit van de drinkwaterbronnen door vervuiling van landbouw, industrie en huishoudens. In een aantal regio's hebben we nu al knelpunten die het voldoen aan de drinkwatervraag bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken (zie bijlage kaart A). Wat verder in die toekomst kijkend, kunnen deze problemen zich in nog veel meer regio's voordoen als er niet tijdig actie wordt ondernomen. Drinkwaterbedrijven zetten zich in om bewust en zuinig waterverbruik te bevorderen, maar zij – en overheden – kunnen én mogen geen enkel risico nemen met het verzekeren van de toekomstige drinkwatervoorziening. De drinkwaterbedrijven hebben een leveringsplicht, de overheden een zorgplicht.

Al eerder hebben de drinkwaterbedrijven aangegeven zonder extra maatregelen niet te kunnen garanderen dat er op tijd goed drinkwater voor de ruim 900.000 nieuwe woningen, die het kabinet wil bouwen, beschikbaar is. Om deze en andere uitdagingen waar de drinkwatersector voor staat, aan te kunnen moet meer werk worden gemaakt van het tijdig aanwijzen, beschikbaar maken en beschermen van nieuwe (waaronder alternatieve) bronnen voor drinkwater.

Drinkwaterbedrijven moeten ruimte krijgen die bronnen ook daadwerkelijk te benutten. Daarnaast moet de kwaliteit van bestaande drinkwaterbronnen beter beschermd worden. De drinkwaterbedrijven willen ook meer ruimte als het gaat om vergunningverlening om water te winnen en deze vergunningen ook daadwerkelijk en volledig te kunnen gebruiken. Tenslotte is meer ruimte nodig voor de financiering van investeringen in nieuwe productie-, zuiverings- en distributiecapaciteit.

Nederlandse grondwater wordt door zeespiegelstijging steeds zouter

De omvang en de gevolgen van zeespiegelstijging voor de zoetwatervoorziening, de waterkeringen en de ruimtelijke inrichting voor Nederland is onderzocht. Met de uitkomsten van dit onderzoek kan de Nederlandse samenleving zich beter voorbereiden. Het onderzoek door Deltares laat zien dat de verwachte verzilting van het Nederlandse grondwatersysteem bij een stijgende zeespiegel serieuze consequenties heeft voor de zoetwatervoorziening.

Deltares heeft hiervoor het landsdekkend rekenmodel voor zoet en zout grondwater gebruikt, het LHM zoet-zout. Daarmee is gekeken waar, in welke mate en hoe snel de verzilting van het Nederlandse grondwatersysteem, en de daarmee gepaard gaande watervraag om sloten en kanalen zoet te houden, in de toekomst veranderen.

In de Nederlandse kustprovincies is het grondwater al op geringe diepte brak tot zout. Dit levert problemen op als we het grondwater willen gebruiken om drinkwater van te maken, voor de industrie of voor de landbouw. We spoelen de sloten voor de landbouw al sinds jaar en dag door, en dat vergt veel zoet water. Het is de vraag of dit in de toekomst nog op deze mate zoals we gewend zijn lukt”.

Door zeespiegelstijging neemt de kweldruk op het grondwatersysteem toe. De effecten hiervan zullen tot zo’n maximaal 10 tot 20 km uit de kust en meestijgende oppervlaktewateren merkbaar zijn. Door toenemende kweldruk vanuit de zee stroomt er meer en dieper grondwater naar de oppervlakte. Hierdoor neemt de verzilting van het oppervlaktewater toe. De zoutvracht naar het oppervlaktewater neemt met de helft toe bij 1 m zeespiegelstijging, en bij 3 m zeespiegelstijging is deze toename zelfs meer dan verdrievoudigd.

Sluis bij Blaricum weer vaker open

De sluis bij Blaricum gaat weer vaker open. De sluis werd sinds 17 augustus minder vaak geopend. Dat deden men om de waterkwaliteit in de Blaricummermeent te beschermen en de groei van blauwalg tegen te gaan. Nu de waterkwaliteit weer goed genoeg is, gaat het openen van de sluis weer zoals u gewend was.

Door de droogte en het tekort aan zoet water lieten men nog maar een paar keer per dag schepen door. Zo kon worden voorkomen dat er veel water van goede kwaliteit verloren ging bij het openen van de sluis. Dat water was hard nodig voor alles dat in, op en rond het water leeft in de Blaricummermeent.

Deltacommissaris: ‘Maak meer vaart met voorbereiding op klimaatverandering’

Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen moeten de komende jaren meer tempo maken met de uitvoering van de maatregelen uit het Nationaal Deltaprogramma zodat Nederland in 2050 en daarna beschermd is tegen hoogwater, weersextremen en zoetwatertekorten.

Dat is de boodschap van deltacommissaris Peter Glas bij het Deltaprogramma 2023(externe link) dat dinsdag 20 september 2022 door minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat is aangeboden aan de Tweede Kamer.

Deltacommissaris Peter Glas: ‘Vorige zomer werden Limburg en delen van Duitsland en België getroffen door extreme buien en overstromingen. Afgelopen zomer waren het de droogte en hitte die ons land en een groot deel van Europa parten speelden. Het klimaat verandert, en het gaat sneller dan we eerder hadden voorzien. De noodzaak om ons aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering wordt steeds groter.’

Geen landelijk watertekort meer in Nederland

De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau ‘feitelijk watertekort’ (niveau 2) naar ‘dreigend watertekort’ (niveau 1).

Door de regen van de afgelopen weken is het neerslagtekort afgenomen tot een niveau onder de 5% droogste jaren. Het KNMI verwacht dat het tekort de komende weken verder zal afnemen.

Het Managementteam Watertekorten (MTW) komt door het afschalen naar niveau 1 niet meer bij elkaar. Dat schrijft minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) vandaag aan de Tweede Kamer.

De waterschappen en Rijkswaterstaat hebben de afgelopen maanden van noord tot zuid en oost tot west veel maatregelen genomen om de wateraanvoer te verbeteren, om meer water vast te houden en om schade te voorkomen. De organisatie van de waterverdeling is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat).

Enkele maatregelen zijn afgebouwd. Deze week worden weer nieuwe maatregelen opgeheven. Daarbij gaat het onder meer om het afbouwen van schutbeperkingen voor de scheepvaart en om het ontmantelen van tijdelijke pompinstallaties die nodig waren om extra water aan te voeren.

Nu de droogte afneemt, zullen alle betrokken partners de droogtecrisis evalueren. De wens is om het eindrapport ruim vóór 1 april 2023 gereed te hebben, omdat dan het droogteseizoen weer start.

Op een aantal plaatsen is nog steeds sprake van lage rivierafvoeren, lage grondwaterstanden en problemen met de waterkwaliteit en verzilting. Dit betekent dat de hinder voor scheepvaart nog niet voorbij is, want enkele schutbeperkingen blijven regionaal van kracht. Bijvoorbeeld in het zuiden op de Maas en bij de sluizen in IJmuiden. Hoewel de watervraag van de landbouw daalt (doordat het groeiseizoen ten einde komt), ervaart ook deze sector regionaal nog hinder. Bijvoorbeeld door regionale sproeiverboden in het zuiden en oosten.

Voor herstel van de natuur is een langere periode van neerslag nodig. De lage grondwaterstanden worden slechts langzaam aangevuld, dus zijn de problemen met de uitgedroogde natuur nog niet voorbij – zeker niet in de hogere delen van ons land. Daarnaast blijft verziltingsbestrijding een groot aandachtspunt, met name in het Noordzeekanaal, het IJsselmeer en in de regionale systemen van met name West-Nederland.

De Landelijk Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) blijft daarom ook actief om de situatie en de nog nodige maatregelen voor de waterverdeling te monitoren.

Floating Future, voedselproductie op water

Op 20 september organiseert Flevo Campus het Floating Future seminar. Daarin wordt gekeken hoe het telen van voedsel in meren, sloten, rivieren en ander oppervlaktewater in de toekomst een bijdrage kan leveren aan de (vers) voedselvoorziening in steden. Ook zullen de eerste bevindingen van het drijvende voedseleiland, dat sinds begin dit jaar in het Almeerse Weerwater ligt, worden gepresenteerd.

Met stijgende zeespiegels, een steeds schaarser wordende hoeveelheid geschikt land en droogte die de gangbare landbouw parten speelt, wordt de teelt van voedsel op oppervlaktewater steeds interessanter. De drijvende groenteteelt (onder andere paksoi) die Floating Future het afgelopen jaar op het Almeerse binnenwater realiseerde, laat zien dat er veel mogelijk is.

De eerste resultaten lijken veelbelovend en worden op 20 september van 10.00-12.00 uur in het gebouw van Aeres Hogeschool gepresenteerd. Tijdens de bijeenkomst wordt ook de brede toepassing van drijvende voedselproductie besproken met experts en betrokkenen. Informatie over het programma en aanmelden via de website van Aeres.

Rijkswaterstaat presenteert schetsontwerp aanleg getijdenatuur in het Gors en de Aanwas (Boven-Merwede)

Het Gors en de Aanwas is één van de unieke zoetwatergebieden in Nederland onder invloed van getijrivier de Merwede. Het gebied is door de aanleg van kribben en langsdammen aangeslibd en achter de oeverwallen is de invloed van het getij beperkt.

Op 20 september 2022 licht Rijkswaterstaat toe hoe de ontwikkeling van getijdenatuur in de Boven- en Beneden-Merwede er uit kan zien.

Men laat op die dag het conceptontwerp voor de aanleg van getijdenatuur zien tijdens een inloopavond in dorpshuis De Bolderik.

Datum: 20 september 2022

Tijd: inloop tussen 19.00 en 20.30 uur

RIWA: doel 30 procent minder lozingen in de Rijn nog buiten beeld

RIWA-Rijn pleit voor extra inspanningen om het 30 procent-reductiedoel voor emissies naar de Rijn in 2040 te halen, nu duidelijk is dat voor 41 procent van de stoffen het halen van die doelstelling buiten beeld blijft.

Ook in 2021 werden weer tientallen stoffen in de Rijn aangetroffen in hogere concentraties dan de streefwaarden uit het European River Memorandum (ERM). Het betreft industriële chemicaliën, restanten van geneesmiddelen, bestrijdings¬middelen en hun afbraakproducten.

Dit meldt RIWA-Rijn in het jaarrapport over 2021 waarin de waterkwaliteit in het Nederlandse deel van het Rijnstroomgebied in kaart is gebracht. RIWA is het samenwerkingsverband van drinkwaterbedrijven die oppervlaktewater, zoals rivierwater, gebruiken voor de bereiding van drinkwater.

De Rijnministerconferentie concludeerde op 13 februari 2020 dat microverontreinigingen een steeds grotere uitdaging voor aquatische ecosystemen en de drinkwaterwinning zijn. Daarom werd de doelstelling geformuleerd dat emissies van microverontreinigingen naar de Rijn in 2040 in totaal met minstens 30 procent verminderd zijn ten opzichte van de periode 2016-2018. Om de emissiereductie op gezette tijden kwantitatief te kunnen controleren heeft de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn de opdracht gekregen om een beoordelingssysteem te ontwikkelen.

De toetsing van het doelbereik betreft zowel de totale reductie over de voorgaande periode als de gemiddelde reductie per jaar. Stoffen waarvan de vracht elk jaar gemiddeld met 1,5 procent of meer afneemt zullen in 20 jaar tijd de gestelde 30 procent reductie bereiken, andere stoffen niet.

Uit een eerste toetsing blijkt dat 23 van de 56 getoetste parameters het gestelde reductiedoel zonder extra inspanning niet gaat halen, omdat de emissies onvoldoende afnemen of zelfs stijgen. Voor 20 van de 56 getoetste parameters wordt het reductiedoel wel ruimschoots gehaald in het huidige tempo.

In de periode 2016-2021 zien we voor deze stoffen een afname van de vracht van meer dan 30% en het ligt in de verwachting dat deze reductie zich nog enige tijd voortzet. Het zou daarom passend zijn om, overeenkomstig de verklaring van de Rijnministersconferentie, voor deze stoffen een aanvullend reductiedoel vast te stellen.

Uit het jaarrapport 2021 blijkt ook dat de zuiveringsopgave van de Rijn bij Lobith in 2021 is toegenomen, zowel door stijging van de (maximum)concentratie van bepaalde stoffen als door het overschrijden van opkomende stoffen. Dit ondanks het feit dat de bijdrage van een aantal andere parameters juist afnam.

De zuiveringsopgave is het verschil tussen de huidige concentraties van stoffen in de Rijn en hun normen in het Drinkwaterbesluit. De grootste bijdrage aan de zuiveringsopgave wordt gevormd door de groep industriële stoffen en consumenten¬producten, en deze groep is ook de grootste veroorzaker van de toename. Ook als de bijdrage van opkomende stoffen buiten beschouwing gelaten wordt, is de zuiveringsopgave-index in 2021 op hetzelfde hoge niveau als in de jaren 2017 en 2018.  

Zeven sluizen in Noord-Holland weer 100 jaar veilig

Vanaf 2018 heeft TAUW samen met Friso Civiel gewerkt aan de verbetering van zeven kunstwerken in Noord-Holland. Deze waterkerende kunstwerken waren vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) afgekeurd. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft hiervoor de verkenningsfase, planuitwerkingsfase en uitvoeringsfase als één opdracht aanbesteed.

Inmiddels is ook de uitvoeringsfase ook achter de rug en zijn alle zeven sluizen weer waterveilig.

Het HWBP had als deadline meegegeven dat de zeven sluizen (Den Helder, Enkhuizen, Broekerhaven, Hoorn en drie in Schardam) in juni 2022 weer waterveilig moesten zijn. De sluizen waren afgekeurd op de betrouwbaarheid van sluiting. Bij een superstorm met veel wind en regen was het onvoldoende zeker dat de sluizen, als deze dicht stonden, het opstuwende water konden keren. Daarom zijn de sluizen gezamenlijk opgepakt binnen één Hoogwaterbeschermingsproject 'Pilot 7 Kunstwerken'.

Op woensdag 31 augustus werd het project op een feestelijke manier afgesloten. De monumentale Sassluis in Enkhuizen was het decor voor dit bestuurlijke eindevent. In aanwezigheid van alle betrokken bestuurders zijn de zeven sluizen officieel waterveilig verklaard.

Methaanuitstoot meren kan fors verminderd worden met nieuwe aanpak

Meren en andere zoetwatersystemen zijn verantwoordelijk voor de uitstoot van veel methaan. Door regelmatig te baggeren en Phoslock (een fosfaatbindend kleideeltje) in te zetten kan de uitstoot in deze meren met meer dan de helft teruggedrongen worden.

Dat blijkt uit bevindingen van onderzoekers van de Radboud Universiteit.

Methaan is grotendeels afkomstig van natuurlijke systemen, en komt voor 49 procent uit zoetwatersystemen. De wereldwijde emissie van methaan neemt daarnaast alleen maar verder toe door opwarming en door eutrofiëring (een overvloed aan voedingsstoffen in het water). Onderzoekers van de Radboud Universiteit zochten uit of de methaanemissie teruggedrongen kon worden door deze eutrofiëring te verminderen.

Voor het onderzoek werd een opstelling van zestien testvijvers gebruikt: bij een deel van de vijvers werd de bodem gebaggerd, bij een deel werd Phoslock ingezet en bij de laatste groep werd een combinatie van beide technieken gebruikt.

Beide methodes blijken voor een dramatische beperking van de uitstoot te zorgen. Phoslock zorgt voor minder fosfaat in het water, wat het aantal drijvende planten vermindert. Invasieve planten zoals Azolla (ook wel bekend als kroosvaren) groeien met phoslock minder snel, waardoor er ook minder methaan geproduceerd wordt in de bodem. En door te baggeren neem je de organische stof die in de bodem zit weg, de koolstof die zorgt voor methaan. Uit ons onderzoek blijkt dat beide methodes de eutrofiering in een meer verminderen, en dat daarmee dus ook de emissie vermindert.

Inspraak peilbesluit Portengen Laag van start

Het aanpassen van het waterpeil in een groot deel van de polder en het afsplitsen van het gebied Joostendam. Dat zijn de belangrijkste wijzigingen die het waterschap Stichtse Rijnlanden voorstelt in de plannen voor de polder Portengen Laag. Deze polder in de gemeente Stichtse Vecht kampt met de gevolgen van bodemdaling en is kwetsbaar voor wateroverlast.

De inspraak voor het ontwerp-peilbesluit is gestart op 5 september 2022 voor een periode van zes weken. Tijdens deze periode kunnen belanghebbenden reageren op de plannen. Op 19 september organiseert het waterschap een inloop bijeenkomst in zaal Het Lokaal in Kockengen.

In een peilbesluit staat hoe hoog het water in de sloot mag staan. In het nieuwe peilbesluit staan plannen om in het grootste deel van het peilgebied het peil aan te passen. Het maaiveld is door de bodemdaling lager komen te liggen. De verlaging van het peil zorgt voor meer waterberging in de sloten.

De peilaanpassing maakt ook de infiltratie van water in de bodem mogelijk. Vier agrariërs leggen een waterinfiltratiesysteem aan, een soort ondergrondse slootjes. Doel van het systeem is de bodemdaling van het veen te remmen en daarbij ook de CO2-uitstoot te verminderen. Het zorgt ook voor een verbetering van de biodiversiteit in het gebied. De verlaging van het peil is minder groot dan de opgetreden bodemdaling.

Stolperbasculebrug afgesloten van 9 september tot en met 2 oktober

In opdracht van de provincie vervangt aannemer WaakSaam tussen 9 september 20.00 uur en 2 oktober de dekplanken van de Stolperbasculebrug aan de N248 in Schagen.

Deze werkzaamheden zijn noodzakelijk om de brug in stand te houden tot de geplande vervanging van de brug in 2024.

De brug is tijdens deze periode afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Voor scheepvaart is alleen onderdoorvaart mogelijk (maximale hoogte 4,5 meter). (Brom)fietsers en voetgangers kunnen de brug blijven gebruiken. De werkzaamheden zijn noodzakelijk, zodat iedereen de brug kan blijven gebruiken tot de geplande vervanging van de brug.

Gemotoriseerd verkeer kan omrijden via de Kooybrug en volgt hiervoor de N9, N99 en N249. Omrijden kan ook via de Schoorldammerbrug via de N9, N504 en N245. Verkeer vanuit Alkmaar wordt op de N9 richting de N245 gestuurd.

Warme weer veroorzaakt meer blauwalg in Bredaas water

Blauwalgen komen op dit moment in veel van ons Bredase water voor. Niet alleen in het centrum, maar in alle delen van de wijken en dorpen.

Op verschillende plekken staan al wekenlang  de gele waarschuwingsborden. Door de warmte die al langere tijd aanhoudt, komen er meer waterplekken waar de bekende blauwgroene laag op drijft. Het is niet haalbaar bij al die plekken borden te plaatsen. Houd er dan ook de komende tijd rekening mee dat de blauwalgen in veel water voorkomt.

Al eerder is in het water van de Haven, in de omgeving van de Hoge Brug richting de Mark, blauwalg geconstateerd. Een dezer dagen maakte waterbeheerder Waterschap Brabantse Delta bekend dat de blauwalg zich verder verspreid heeft in de singels: vanaf de Nieuwe Haagdijk richting de Tramsingel en Willem Alexanderbrug.

MARIN bouwt meest realistische simulatorcentrum voor maritieme operaties

Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat startte deze week met een virtuele druk op de knop de nieuwbouw van MARIN’s Seven Oceans Simulatorcentrum (SOSc).

Met deze nieuwe onderzoeksfaciliteit wil MARIN maritieme operaties veiliger en efficiënter maken door de meest realistische simulatie van het gedrag van en de interactie tussen maritieme constructies, schepen, de omgeving en de mens. Begin 2024 is het SOSc operationeel.

De veiligheid van scheepvaart vraagt om nieuwe oplossingen: de containerschepen worden groter, de drukte op zee neemt toe en de weersomstandigheden veranderen. De simulator speelt bij die noodzakelijke innovaties een belangrijke rol.

Het onderzoekscentrum krijgt bolvormige en bewegende simulatoren, een virtual / augmented reality experimenteerruimte en human factor meet- en observatietechnieken die flexibel ingezet kunnen worden voor het simuleren van complexe maritieme operaties.

Geen brug te ver in herstel John Frostbrug

Precies op tijd voor de herdenking van Operatie Market Garden in september 2022 is de opknapbeurt van de John Frostbrug in Arnhem straks klaar. Veel belangrijke onderdelen van de monumentale brug zijn dan vernieuwd en gerepareerd.

De John Frostbrug is een icoon. Het verbindt de stadsdelen ten noorden en zuiden van de Nederrijn, maar ook de Arnhemmers met ‘hun’ stad. Alle reden voor Rijkswaterstaat en de gemeente om samen het groot onderhoud uit te voeren zodat zij er weer jaren tegenaan kan.

De John Frostbrug heeft een roemrucht verleden. De brug werd gebouwd tussen 1932 en 1935 als onderdeel van het Rijkswegenplan, een nationaal project om de Nederlandse wegen te verbeteren. De brug kreeg een lichte boogconstructie om de lage stadsbebouwing niet te domineren.

Omdat het voor Rijkswaterstaat toen gebruikelijk was om een brug te vernoemen naar de rivier die er onderdoor liep, kreeg de brug de naam ‘Rijnbrug’. ‘De bogen van geklonken staal vind ik erg indrukwekkend’, vertelt Overbeek. ‘Maar ook kleinere details zoals de afwerking van de chique trapopgangen met basaltlava vind ik heel mooi.’

In de oorlog, die kort na de opening begon, werd de brug twee keer opgeblazen en weer hersteld. De eerste keer, in 1940, vernietigden de Nederlandse strijdkrachten de brug om de opmars van de Duitse bezetter te stoppen. Tijdens de bezetting werd de brug weer gerepareerd door de Duitsers.

Kort na de heropening werd de brug het middelpunt van hevige gevechten in de laatste fase van de Operatie Market Garden in september 1944. Pogingen om de brug te veroveren mislukten. De brug bleek ‘een brug te ver’.

Droogte en hitte helpen exotische planten ontsnappen uit de stad

In nieuw onderzoek tonen wetenschappers van de universiteiten van Luik en Antwerpen aan dat Belgische steden andere uitheemse plantensoorten herbergen dan het platteland.

Die stedelijke soorten komen typisch uit warme en droge inheemse klimaten en zijn beter aangepast aan droogte en hitte. Door zomers als de huidige zouden soorten zoals de hemelboom wel eens overal kunnen gaan domineren.

Het is al lang duidelijk dat het in de stad warmer is dan op het platteland. We noemen dit verschijnsel het "stedelijk hitte-eiland"-effect. De grote hoeveelheden geplaveide oppervlakken in de stad absorberen overdag veel warmte.

De indeling van de gebouwen vormt bovendien 'stedelijke canyons' met verminderde windsnelheid, die gemakkelijk warmte vasthouden. Die warmte wordt geaccumuleerd door de zon, maar ook door menselijke activiteiten zoals airconditioners.

Tot voor kort waren bomen van warmere origine noodgedwongen beperkt tot de stad, omdat de klimatologische omstandigheden op het platteland gewoon niet geschikt waren. Nu onze zomers echter steeds droger en warmer worden, maar ook onze winters niet meer zo koud zijn, breiden de juiste omstandigheden voor hun ontwikkeling zich uit.Daardoor neemt de kans toe dat deze stedelijke exoten, zoals de hemelboom of de Anna Pauwlonaboom, ook op het platteland meer en meer aanwezig zullen zijn. Die verspreiding kan dan ten koste gaan van de inheemse biodiversiteit op het platteland, die toch al verzwakt is door droogte en hittegolven.

Muiderslot 'onder water'

Iedere vrijdagavond in oktober verdwijnt Rijksmuseum Muiderslot onder water door het laten zien van een film op de muren. Een mogelijke ramp die door de stijgende zeespiegel steeds dichterbij komt. Precies 350 jaar geleden werd de omgeving rondom het kasteel expres onder water gezet om vijanden tegen te houden. Benieuwd hoe dat is gegaan? En wilt u zien hoe het Muiderslot in 2022 onder water verdwijnt? Kom dan langs op een vrijdagavond in oktober en mis deze unieke kans niet.

Het Muiderslot heeft al eeuwen te maken met het water in de omgeving. Het kasteel is de oudste waterburcht van Nederland en is gebouwd op een slimme plek aan het water. Het water was vroeger ook belangrijk om in leven te blijven. Zo werd het water gebruikt om bier te brouwen en om de groenten en kruiden in de tuinen te laten groeien.

Het Muiderslot maakt deel uit van de Hollandse Waterlinies en de Stelling van Amsterdam. Deze verdedigingslinies zijn zo bijzonder dat ze op de UNESCO Werelderfgoedlijst staan. Benieuwd naar meer verhalen over water? Kom dan ‘s avonds naar het Muiderslot op 7, 14, 21 of 28 oktober.

Kans op neerslag geeft mogelijk verlichting, maar watertekort blijft

De effecten van de droogte blijven voelbaar. De waterstand in de rivieren is laag, de grondwaterstand daalt, de waterkwaliteit gaat achteruit en de natuur verdroogt. De komende weken wordt er neerslag in de stroomgebieden van de Rijn en Maas én in Nederland verwacht. Dit geeft enige verlichting, maar is bij lange na geen structurele oplossing voor alle problemen. Daarvoor is veel langdurige neerslag nodig.

Vorige week besloot het Managementteam Watertekorten (MTW) om bij stuw Driel-Amerongen extra water door te laten om zo verhoging van het waterpeil van de Nederrijn te realiseren. Dit is succesvol geweest, hiermee is optimaal gebruik gemaakt van het extra water dat via Duitsland ons land in kwam. Dit heeft afgelopen week geleid tot enige verlichting voor de scheepvaart, het tegengaan van verzilting en tot wateraanvoermogelijkheden.

In de gebieden waar geen water aangevoerd kan worden, nemen de effecten van de droogte verder toe. Dit geldt met name voor de natuur en de landbouw. Beken vallen droog en de waterkwaliteit verslechtert. In veel regio’s blijven sproeiverboden gelden en hebben inmiddels drie waterschappen onttrekkingsverboden voor grondwater ingesteld om schade aan de natuur te beperken.

De waterschappen en Rijkswaterstaat hebben in de afgelopen weken veel maatregelen genomen voor de wateraanvoer, het vasthouden van water en het voorkomen van schade. Zo beregent Waterschap Aa en Maas in Cuijk bijvoorbeeld lokaal de dijken om droogteschade tegen te gaan.

De organisatie van de waterverdeling is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries (LNV, EZK en IenW).