Vele scheepswrakken in het Hoornse Hop gevonden

In oktober en november 2020 is in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed archeologische onderzoek uitgevoerd door de bodem van het Hoornse Hop in kaart te brengen. In dit gedeelte van het Markermeer, voor de kust van Hoorn en Edam, heeft in 1573 de Slag om de Zuiderzee plaatsgevonden. Hierbij werd de Spaanse vloot verslagen door de Watergeuzen, wat leidde tot een periode van bloei voor de Westfriese steden.

Het onderzoeksgebied is ruim 73 km2 groot en ligt deels in de provincie Noord Holland en deels in Flevoland. Het valt onder de gemeenten Hoorn, Edam/Volendam, Almere, Lelystad en Drechterland.
Het onderzoek werd in twee fases uitgevoerd: eerst is een grove scan van het gebied gemaakt, waarbij potentieel interessante locaties zijn gemarkeerd. Daarna zijn deze punten in zeer hoog detailniveau opgenomen. Hierbij zijn ook vondstlocaties meegenomen die eerder door vrijwilligers van de gemeente Hoorn zijn gevonden. Zij hebben jarenlang onderzoek uitgevoerd met een eigen schip dat uitgerust was met side scan sonar. Hierbij hebben zij tientallen potentieel interessante locaties gevonden, die nu ook in hoge resolutie zijn opgenomen.

In totaal zijn nu 35 locaties extra onderzocht. Hieruit blijkt dat er in ieder geval tien scheepswrakken in het Hoornse Hop liggen. Op nog 24 locaties zijn ook mogelijke wrakresten aangetroffen. Naast scheepswrakken zijn ook gebouwde resten gevonden. Daarnaast zijn tientallen andere objecten op de kaart gezet, zoals verloren autobanden, boeiankers en kabels.

Ook is nu een nauwkeurige bodemkaart gemaakt, waarop duidelijk zichtbaar is dat het grootste deel van de bodem bestaat uit zacht sediment en slib. Scheepswrakken zullen na het zinken snel in deze bodem wegzakken. Dit maakt het lastiger om ze op te sporen, omdat maar een klein deel van het wrak uit de bodem steekt.

De resultaten laten duidelijk zien dat deze methode goed werkt om snel grote gebieden in kaart te brengen. Dit is van belang, omdat grote delen van de Nederlandse waterbodem nooit eerder onderzocht zijn.

Mario Jacobs nieuwe dijkgraaf van waterschap Aa en Maas

Het algemeen bestuur van waterschap Aa en Maas heeft besloten om Mario Jacobs aan te bevelen bij de Kroon als nieuwe dijkgraaf per 23 april 2021.

Bij de installatie als dijkgraaf komt er een eind aan zeven jaar wethouderschap voor de gemeente Tilburg. Sinds april 2014 is Mario Jacobs (48) wethouder in Tilburg voor zijn partij GroenLinks.

Zijn portefeuille bevat onder andere de thema's openbare ruimte en klimaatadaptatie, groen, natuur en landschap, slimme en duurzame mobiliteit, grondzaken, de Omgevingswet, asielbeleid en de projecten Binnenstad, Koningsplein en stadsregionale parken Stadsbos013, Koningshoeven / Moerenburg en Park Pauwels. Daarnaast is hij wijkwethouder voor Noord, de Armhoefse Akkers en de Binnenstad.

Bij waterschap Aan en Maas liggen grote en complexe wateropgaven op Jacobs te wachten. Het veranderende klimaat met droogte, hitte en wateroverlast vraagt om stevige inspanningen. Door de zeespiegelstijging en waterafvoer is het voor de veiligheid van inwoners en bedrijven nodig om de Maasdijk te versterken. En ook CO2-reductie vraagt van het waterschap de nodige investeringen.

Werkzaamheden Sluis Eefde: einde komt in zicht

Aannemerscombinatie Lock to Twente heeft de afgelopen tijd samen met Rijkswaterstaat hard doorgewerkt in Eefde. Het resultaat mag er volgens Rijkswaterstaat zijn; een groot deel van het groot onderhoud van de Zuidersluis is al afgerond. De opgeknapte traversen en hefdeuren zijn na een afwezigheid van 5 maanden weer teruggeplaatst.

Het afgelopen half jaar (2020) heeft in het teken gestaan van het groot onderhoud van de Zuidersluis. In de zomer heeft men deze spreekwoordelijke oude dame voorzichtig uit elkaar gehaald en de afgelopen periode weer opgebouwd. De wanden van de heftorens zijn gerepareerd en voorzien van een nieuwe verflaag. Ook het beton van de sluiskolk is gerepareerd en kan er weer jaren tegenaan.

Voordat de Zuidersluis weer gebruikt kan worden, worden de vernieuwde technische installaties van de sluis en het nieuwe bediengebouw uitgebreid getest. Eerst gaat men droog oefenen, maar later ook met een testschip.

Versterking en natuurontwikkeling Lauwersmeerdijk

De Lauwersmeerdijk tussen Lauwersoog en de Westpolder bij Hornhuizen gaat op de schop. Waterschap Noorderzijlvest gaat de dijk versterken, zodat Groningen ook in de toekomst beschermd zijn tegen overstromingen.

Tegelijk met de versterking van de dijk wordt de natuur in het Lauwersmeergebied ook verder ontwikkeld. Zo ontstaat er een klimaatbestendig overgangsgebied tussen het Wad en het achterland.

De Lauwersmeerdijk is 9 kilometer lang en beschermt al meer dan 50 jaar het Lauwersmeergebied en het Groningse en Friese achterland tegen overstromingen. De dijk voldoet niet meer aan de normen voor waterveiligheid. Daarom gaat het waterschap dit stuk zeedijk verbeteren. Delen van de dijk worden opgehoogd en de dijkbekleding wordt vernieuwd.

Langs de Waddendijk bij Lauwersmeer worden duikers gegraven, waardoor natuurlijke, klimaatbestendige overgangen ontstaan tussen zoet en zout water. Hierlangs kunnen vissen straks van en naar de Waddenzee zwemmen. Dit gebied binnen de dijk moet 70 hectare groot worden en moet de natuur en de biodiversiteit verbeteren.

Subsidie voor waterberging in Amsterdam

De Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Centre of Expertise Urban Technology krijgen zes ton RAAK-publiek-subsidie van Regieorgaan SIA, voor twee onderzoeksprojecten. Met de subsidie gaat de HvA onderzoek doen naar ondergrondse waterberging in de weg van stedelijk gebied, om problemen omtrent wateroverlast én droogte tegen te gaan (De Waterbergende Weg); en naar structurele gedragsverandering omtrent afvalscheiding door huishoudens, om een boost te geven aan de circulaire stad (BASSTA).

Nederland staat voor een enorme uitdaging zich te beschermen tegen de gevolgen van extremer weer door een veranderende klimaat. Door hemelwater in de bodem te infiltreren en daar ondergronds vast te houden, kunnen problemen omtrent wateroverlast én droogte worden tegengegaan, terwijl de belasting op het stedelijke watersysteem wordt geminimaliseerd. Ruimte in de ondergrond is echter schaars.

De weg biedt een kansrijke mogelijkheid om ondergrondse waterberging in stedelijk gebied te realiseren op een ruimtelijk efficiënte en duurzame wijze. Er ontbreekt echter een overzicht van praktijkvoorbeelden.

Het project De Waterbergende Weg maakt aan de hand van praktijkgericht onderzoek inzichtelijk hoe de waterbergende weg functioneert als het gaat om stabiliteit, hydrologisch functioneren, duurzaamheid en (kosten-)effectiviteit; en wat de mogelijkheden en belemmeringen zijn wat betreft stedelijke opschaalbaarheid.

Het project heeft als doel om gemeentelijke professionals te ondersteunen in hun keuze voor de waterbergende weg. Het biedt de kennis nodig om per situatie kansen en knelpunten te beoordelen en deze om te zetten in concrete eisen voor ontwerp en implementatie van de waterbergende weg. Hiermee kunnen zij bij herinrichting (vervanging/energietransitie) van wegen problemen met wateroverlast, droogte en hitte beperken.

Noord-Holland helpt zwemwater verbeteren

De provincie Noord Holland wil een waterkwaliteitsklasse die ‘goed’ of ‘uitstekend’ is voor alle zwemplekken in Noord-Holland. Beheerders van zwemlocaties kunnen met de subsidie problemen aanpakken zoals terugkerende blauwalg of bepaalde bacteriën. Dit kan door een veelvoud aan (meestal natuurlijke) oorzaken ontstaan, zoals vogelpoep of stilstaand water.

De maatregelen die beheerders hiervoor kunnen nemen zijn bijvoorbeeld: doorspoelen met schoon water, de locatie schoonmaken en voorlichting geven aan recreanten. De provincie heeft de subsidie voorgaande jaren ook verstrekt. 

Voor het zwemseizoen 2021 stelt de provincie  180.000 euro subsidie beschikbaar, voor nog beter zwemwater.

Europees project van start om de impact van onderwatergeluid te verminderen

Scheepslawaai verstoort en bedreigt het onderwaterleven. In het Europese project SATURN gaan twintig projectpartners uit tien landen de komende vier jaar werken aan een schonere, stillere maritieme sector.

Vanuit Nederland zijn TNO, MARIN en de Universiteit Leiden betrokken, naast Nederlandse vestigingen van de ondernemingen Wärtsilä en JASCO Applied Sciences.

Het bijzondere aan dit door Horizon 2020 gefinancierde project van 8,96 miljoen euro is dat het gebruik kan maken van een unieke geïntegreerde en interdisciplinaire aanpak met akoestici, mariene biologen, maritieme ingenieurs en klassenbureaus die samenwerken om innovatieve oplossingen te bedenken en te testen om de meest schadelijke effecten van onderwatergeluid te verminderen. Het project wordt geleid door onderzoekscentrum voor energie, klimaat en zee MaREI van University College Cork.

Haringvlietsluizen voor de 1000e keer op een kier

In de week van 14 december 2020 stonden de Haringvlietsluizen, sinds de eerste opening op 16 januari 2019, voor de 1000e keer op een kier. De openingsduur varieerde in de meeste gevallen van een kwartier tot anderhalf uur.

Omdat het twee keer per dag eb en vloed is, kan er in theorie bij voldoende rivierafvoer ook twee keer per dag worden gespuid (rivierwater lozen richting zee) en gekierd (zeewater inlaten in het Haringvliet).

In 2019 werd er in 89% van de eb-perioden gespuid en in 65% van de vloedperioden gekierd. Over 2020 gaat het om 87% spuien en 78% kieren.

Rijkswaterstaat onderzoekt of de sluizen vaker en langer open kunnen. En dat natuurlijk op een manier waarbij de veiligheid, zoetwatervoorziening en de diepgang voor de scheepvaart geborgd zijn.

Akkoord over duurzame mosselvisserij en natuurherstel Waddenzee

Om natuurlijke mosselbanken meer ruimte te geven, en daarmee de natuur te herstellen, is afgesproken om de bodemmosselzaadvisserij in de Waddenzee stapsgewijs terug te brengen.

Doel is om in 2029 de bodemmosselzaadvisserij in de Waddenzee geheel beëindigd te hebben.  

Onder leiding van Hans Alders hebben de Coalitie Wadden Natuurlijk, de PO Mosselcultuur en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) hierover afspraken gemaakt in het convenant Transitie mosselsector en natuurherstel Waddenzee. Met mosselzaadinvanginstallaties blijft de kweek van mosselen, en daarmee behoud van een gezonde mosselsector, mogelijk.

Het zogenoemde ‘Mosselconvenant’ is een vervolg op eerdere afspraken uit 2008, waarin voor het eerst de ambitie is uitgesproken om de traditionele bodemvisserij op mosselzaad in de Waddenzee te beëindigen. Hierdoor kunnen stabiele mosselbanken ontstaan op de bodem van de Waddenzee. Met het verduurzamen van de mosselzaadvisserij houdt de sector bovendien toekomstperspectief.

In het Mosselconvenant werken de betrokken partijen toe naar een verduurzaming van mosselzaadvisserij met behulp van mosselzaadinvanginstallaties (MZI’s). Deze installaties zorgen ervoor dat mosselzaad zich kan hechten aan touwen of netten en ingevangen kan worden. Het ingevangen zaad wordt vervolgens op percelen gekweekt. Zo kunnen natuurlijke mosselbanken de ruimte krijgen om te groeien, terwijl de kweek van mosselen mogelijk blijft.

Damwanden Eem tussen Amersfoort en Bunschoten worden vervangen

De rivier de Eem tussen Amersfoort en Bunschoten krijgt nieuwe damwanden op vijf locaties. De provincie Utrecht is op 1 december begonnen met de klus die duurt tot het voorjaar van 2021.

De werkzaamheden betreffen het vervangen van 675 meter houten damwanden door duurzame stalen exemplaren op vijf locaties. Het gaat om twee locaties in Baarn (nabij Zuiderlicht en Zuidereind), één locatie in Soest (ter hoogte van de Grote Melm) en twee locaties in Eemdijk (bij de insteekhaven en ter hoogte van de Maatweg).

De huidige houten damwanden dateren uit de jaren tachtig van de vorige eeuw en zijn aan het einde van hun levensduur. Doel is om in 2030 alle houten damwanden in de Eem op die manier te hebben vervangen. De afgelopen jaren heeft de provincie al heel wat meters gemaakt. Tussen 2022 en 2030 is er nog 6.000 meter te gaan.

Nieuw rekenmodel voorspelt: grotere vissen hebben sneller ademnood

Grote vissen krijgen sneller ademnood in warm water dan kleinere soortgenoten, blijkt uit een nieuwe studie van onderzoekers van de Radboud Universiteit, McGill University en de University of Montana.

Het opwarmen van de oceanen door klimaatverandering zal daardoor impact hebben op de energiehuishouding van vissen met gevolgen voor de populatieopbouw van deze dieren.

De onderzoekers concluderen dit aan de hand van een nieuw model waarmee de invloed van activiteit, lichaamstemperatuur en -grootte op zuurstofverbruik beter uitgerekend kan worden.

Zuurstof is essentieel voor dieren om energie te genereren waarmee ze kunnen groeien, voortplanten en overleven. Het verbruik ervan hangt samen met factoren zoals hun lichaamstemperatuur of –grootte. Kleine dieren verbruiken bijvoorbeeld relatief meer zuurstof dan grote dieren van dezelfde soort. Ook weten we dat vissen die leven in warme gebieden meer zuurstof nodig hebben dan vissen in koude gebieden.

VEH: Eerlijker verdeling waterschapslasten dichterbij

De Unie van Waterschappen heeft vrijdag 11 december ingestemd met de herziening van het belastingstelsel. Het voorstel daartoe is naar minister Van Nieuwenhuizen (I&W) gestuurd. Hiermee komt een eerlijker lastenverdeling tussen woningen en bedrijfspanden dichterbij. Vereniging Eigen Huis roept de minister op om de wetgeving zo snel mogelijk aan te passen.  

De watersysteemheffing is gebaseerd op de WOZ-waarde van een gebouw. Uit cijfers van de Waarderingskamer blijkt dat de WOZ-waarden van woningen sinds 2015 met meer dan 26 procent zijn gestegen, terwijl de WOZ-waarden van niet-woningen, zoals kantoren, winkel- en bedrijfspanden, in dezelfde periode met bijna 3 procent daalden. Door de schaarste op de woningmarkt en het ruime aanbod aan bedrijfspanden mag bovendien worden verwacht dat deze ontwikkeling zich ook de komende jaren zal voortzetten.  

In tegenstelling tot gemeenten kunnen waterschappen nu geen onderscheid maken tussen tarieven voor woningen en bedrijfspanden. Hierdoor worden de waterschapslasten voor een steeds groter deel opgebracht door huishoudens. In het voorstel van de waterschappen wordt tariefdifferentiatie wel mogelijk gemaakt. Daarmee wordt volgens de vereniging een hardnekkige weeffout in het belastingsysteem hersteld.

Waterschappen unaniem voor aanpassing belastingstelsel

De waterschappen hebben een definitief voorstel voor de aanpassing van hun belastingstelsel vastgesteld. Het voorstel lost een aantal urgente knelpunten op en is aangeboden aan minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat.

De waterschappen zorgen voor veilige dijken, niet te veel en niet te weinig water, schoon oppervlaktewater en het zuiveren van rioolwater. Om deze taken te bekostigen, heffen zij belasting.
Het huidige belastingstelsel bevat enkele urgente knelpunten.

De snelle veranderingen die zich in het takenpakket en de omgeving van de waterschappen voordoen vragen om een flexibeler belastingstelsel. In het licht van de opgaven waarvoor het waterbeheer momenteel staat is het daarnaast nodig om breder te kijken dan alleen het belastingstelsel van de waterschappen. Men vraagt de minister om gezamenlijk een traject vorm te geven waarin men de volgende stappen kan zetten in het nog toekomstbestendiger maken van de bekostiging van het Nederlandse waterbeheer.

Shayp haalt 1,9 miljoen euro op voor intelligente waterlekdetectie

Shayp ontwikkelt slimme sensoren waarmee vastgoedeigenaars hun waterverbruik met meer dan 20 procent terugschroeven.  

Twee Europese venture capital investeerders, gespecialiseerd in proptech, bieden Shayp de nodige ruggensteun om zijn waterbesparende diensten in heel Europa te versnellen en uit te rollen bij private en openbare vastgoedeigenaars en -beheerders. Het Berlijnse Signa Innovations leidde de financieringsronde met deelname van het Belgische AMAVI Capital, eerdere investeerders en Finance&Invest.brussels. De ronde klokte af op 1,9 miljoen euro.

Shayp identificeert in real-time lekken en afwijkingen in de volledige watervoorziening van een gebouw. Het maakt daarvoor gebruik van een ‘plug-and-play’ sensor op basis van zelflerende artificiële intelligentie, die in minder dan vijf minuten wordt geïnstalleerd.  

Een intuïtieve webapp waarschuwt onmiddellijk de beheerder en helpt kostenefficiënt te bepalen welke interventies prioritair zijn. Gebruikers kunnen de historiek van de ondernomen acties en het bespaarde water opvolgen en eventuele verdere maatregelen bepalen om het waterverbruik te optimaliseren.

Voorbereidingen dijkversterking Stenendijk Hasselt in volle gang

De Dijkzone Alliantie Stenendijk (DAS) heeft het project ‘dijkversterking Stenendijk Hasselt’ definitief gegund gekregen en is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Waterschap Drents Overijsselse Delta.

TAUW en Fugro ondersteunen deze alliantie die bestaat uit Ploegam, Dura Vermeer en Gebroeders De Koning.

De Stenendijk is een monumentale stenen muur van ruim één kilometer lang die niet meer voldoet aan de huidige eisen voor waterveiligheid. De dijk ligt in Hasselt aan het Zwartewater en het project maakt onderdeel uit van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

De planuitwerkingsfase is inmiddels gestart en de voorbereidende werkzaamheden in volle gang. TAUW ondersteunt in het ontwerp, de vergunningen en is verantwoordelijk voor het omgevingsmanagement. Naar verwachting zal de restauratie van de stenenmuur (door Koninklijke Woudenberg) plaatsvinden in de zomer van 2021. In de zomer van 2022 start dan de eigenlijke dijkversterking, waarna de dijk eind 2022 weer voldoet aan alle geldende eisen.

Provincie laat vaarweg Heerenveen baggeren

Om voldoende diepgang te houden voor de scheepvaart baggert de provincie de vaarweg naar Heerenveen.

Het gaat om het gedeelte tussen haven de Welle vlakbij Heerenveen en het Prinses Margrietkanaal.

Het te baggeren stuk is ongeveer 11 kilometer lang. De vaarweg is tien jaar geleden voor het laatst gebaggerd.

Een speciaal schip, de Albatros, haalt ongeveer 33.500 m3 bagger uit de vaarweg. Ippel Dredging uit Koudum is de aannemer.

Het slib gaat naar de provinciale depots Meersloot (bij Warten) en de Koevorde (bij Langweer). Het ingedroogde slib kan de provincie hergebruiken bij het maken van kaden en dammen elders.

Rijkswaterstaat en partners zetten autonoom vliegende drones in bij incidenten op het water

Rijkswaterstaat heeft recentelijk een nieuw praktijkgebied voor drones in gebruik genomen langs de Waal, tussen Tiel en Nijmegen.

In dit gebied gaan Rijkswaterstaat en hulpdiensten onder de naam ‘Drone2Go’ testen en vliegen met autonome drones om sneller een overzichtsbeeld te krijgen van een incident op de vaarweg.

Zo geeft een drone bij aanvaringen, lozingen, drenkelingen, brand aan boord van een schip, afgevallen lading of olieverontreinigingen snel realtime-overzichtsbeelden vanuit de lucht.

Een zelfstandig vliegende drone wordt voorgeprogrammeerd en kan met 1 klik op de kaart precies daar uitkomen, waar Rijkswaterstaat hem wil hebben.

Het praktijkgebied aan de Waal is de eerste  locatie die hiervoor in gebruik genomen wordt. In dit gebied werkt Rijkswaterstaat samen met politie, brandweer, ILT aerosensing en de NVWA onder de naam ‘Drone2Go’.

Het is de bedoeling dat de dronebeelden live beschikbaar komen voor de operators in verkeerspost aan de Waal. Daarnaast kunnen ook de mobiel verkeersleiders op het water, de politie en de brandweer deze beelden zien op hun eigen schermen, om zo direct gericht tot actie over te kunnen gaan.

Toename bruinvissen in de Noordzee

Tussen 1991 en 2019 is de bruinvispopulatie in het Nederlandse deel van de Noordzee met ten minste een factor zeven toegenomen. Wel nemen de laatste jaren de aantallen vlak bij de kust juist af. Dit blijkt uit nieuwe analyses van het CBS, in samenwerking met Wageningen Marine Research (WMR).

Eeuwenlang was de bruinvis een algemene soort in het Nederlandse deel van de Noordzee. Vanaf 1940 nam het aantal echter sterk af. De populatieontwikkeling van bruinvissen vertoont in 1991–2019 een sterk opwaartse trend. In 2019 telde de populatie ruim zeven keer zoveel dieren als in 1991. De toename van het aantal bruinvissen in het Nederlandse deel van de Noordzee hangt samen met een verschuiving van dieren vanuit de noordelijke Noordzee naar het zuiden.

Tegelijk met de toename van het aantal bruinvissen in de kustzone is het aantal strandingen van dode bruinvissen na 1991 sterk toegenomen. Dit aantal ging van hooguit enkele tientallen begin jaren 90 naar enkele honderden per jaar vanaf 2004. De grootste aantallen strandingen sinds het begin van de registratie bedroegen 962 in 2011 en 980 in 2012. Na deze piek daalde dit aantal weer, hetgeen overeenkomt met de lagere waargenomen aantallen vlak bij de kust.

Foto Marcus Wernicke

MARIN: ook kleinere containerschepen kunnen containers verliezen boven Wadden

Na het onderzoek met de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) rond het verlies van 342 containers boven de Waddeneilanden door de MSC ZOE, heeft MARIN vervolgonderzoek gedaan voor het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W).

Naast zeer grote containerschepen zoals de MSC ZOE, zijn een kortere en smallere ‘PANAMAX’ en een kleinere container ‘Feeder’ onderzocht.

Het nieuwe onderzoek bevestigt dat ook kleinere containerschepen containers kunnen verliezen boven Wadden, met name door ‘groenwater’. Groenwater is massief zeewater dat tegen de zijkant van de containers kan klappen in hogere golven.

Op basis van de huidige onderzoeksresultaten heeft MARIN voorlopige beperkende golfhoogtes afgeleid voor deze scheepstypes en routes. Bij golfhoogten boven deze voorlopige beperkende golfhoogtes kunnen de belastingen op dit soort schepen en hun lading de veilige waarden overschrijden.

In het algemeen zijn de voorlopige beperkende golfhoogtes in de ondiepe zuidelijke route lager dan in de diepere noordelijke route: het risico op het verliezen van containers in de zuidelijke route is hoger dan in de noordelijke route. Maar ook voor de noordelijke route heeft MARIN voorlopige beperkende golfhoogtes afgeleid om het verliezen van containers te voorkomen. Deze beperkingen treden op bij dwarsgolven.

Aanpassing voor dijkontwerp in Belfeld

Het nieuwe dijkontwerp voor Belfeld in Limburg is nu in de planuitwerkingsfase. Uit een herijking blijkt dat de hoogte van de dijk lager kan dan is opgenomen in het Voorkeursalternatief (VKA) uit de verkenningsfase.

De ontwerphoogte van de groene dijken, gelegen tussen de Rijksweg en de Maas, kan circa 60 centimeter lager.

De daar tussenin gelegen harde kering, parallel gelegen aan de Maas, kan 90 centimeter lager. Hiermee wordt ook tegemoetgekomen aan de Bestuursopdracht Waterveiligheid Maas van de Provincie Limburg. De dijkversterking bij Belfeld is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

Het verschil in dijkhoogte ten opzichte van het VKA wordt vooral veroorzaakt door het beschikbaar komen van nieuwe uitgangspunten waarop dijken worden ontworpen, zoals windstatistiek, waterafvoercijfers, faalkansbegroting (bezwijken van een dijk). Daarnaast is op basis van de Bestuursopdracht, bij wijze van uitzondering, gekeken naar een kortere levensduur van de dijk. Verkorten van de levensduur van 50 jaar naar 25 jaar betekent dat de hoogte van de groene dijk in Belfeld circa 20 centimeter lager wordt omdat de verwachte waterstandstijging als gevolg van klimaatverandering ook maar voor 25 jaar wordt berekend. De benodigde grondoppervlakte voor de breedte van de dijk blijft wel op 50 jaar.  

De levensduur van de harde kering wordt volgens het beleid van Waterschap Limburg teruggebracht van 100 naar 50 jaar. In het ontwerpproces van de andere Limburgse dijkversterkingen worden de meest recente inzichten ook meegenomen. Per plek kan dat tot een andere uitkomst leiden.

Werkzaamheden zorgen voor stevige dijk Drongelens Kanaal

Tot 30 december vinden er werkzaamheden plaats aan een deel van het Drongelens Kanaal. Waterschap Aa en Maas laat de bosrand langs het kanaal uitdunnen, zodat er graszoden ontstaan en er ruimte komt voor een variatie aan planten en bloemen.

De werkzaamheden bestaan uit het weghalen van begroeiing onder bomen en het verwijderen van dood hout en enkele bomen aan de kanaalzijde van de dijk. De werkzaamheden vinden dit jaar plaats aan de zuidzijde van het kanaal tussen de Nieuwkuijkseweg in Cromvoirt en de Overlaatweg in Drunen.

In de loop der jaren zijn de bomen te veel richting het Drongelens Kanaal gegroeid waardoor graszoden deels zijn verdwenen. Zonder graszoden is de dijk kwetsbaar voor uitspoeling in tijden van hoog water. Door het uitdunnen van de bosrand verbetert de kwaliteit van het gras. Het stevigere gras maakt de dijk bestendig tegen slijtage door water en weersomstandigheden.

Plaatsing eerste XL Vislift in de Hertogswetering

Half november is de eerste XL Vislift van de wereld geplaatst ter hoogte van de stuw Oijense Hut in de Hertogswetering nabij Oss. Een Vislift is een slimme vispassage waardoor vissen langs de stuw verder de Hertogswetering op kunnen zwemmen. Momenteel zijn er meerdere werkzaamheden in uitvoering langs de Hertogswetering van Gewande tot Lithoijen. Medio 2021 zijn alle werkzaamheden gereed.

De XL Vislift is geplaatst langs een stuw in de Hertogswetering zodat deze stuw geen barrière meer vormt voor vissen.

Een Vislift is een slimme vispassage. Het is een kunststof koker in de grond in de oever van de Hertogswetering. Binnenin die koker zit een ronde passage waarin vissen via een soort wenteltrap naar boven kunnen zwemmen en hun weg kunnen vervolgen langs de stuw.

De snelheid wordt aangepast aan het type vis dat op dat moment in de migratieperiode zit. Zo wordt de juiste stroomsnelheid ingesteld die ook inspeelt op wisselende waterstanden en afvoeren bij verschillende weersomstandigheden.

Ook bekijkt deze vispassage automatisch met een camera de vissen die er doorheen zwemmen en meet het de waterkwaliteit. Hij geeft vervolgens een alarmmelding bij een (dreigende) slechte waterkwaliteit. Op meerdere locaties in Nederland zijn al Visliften geplaatst. De XL variant in de Hertogswetering is de eerste in de wereld. Deze variant is extra groot omdat de stuw een groot waterstandsverschil heeft en de normale Vislift dat verschil niet kan overbruggen.