Nieuw boek Stroomopwaarts: van getijden- tot golfslagenergie

Binnenkort dobbert hij voor de kust van Texel: de Slow Mill, naar een idee van de Nederlandse uitvinder Erwin Croughs. Hij ontwikkelde een installatie die golfslag omzet in groene stroom. De dobber van de Slow Mill heeft een onderwaterslinger van bladen die een stroomgenerator aandrijft en zo energie levert. De stroom die op deze wijze wordt opgewekt en opgeslagen kan eventueel worden gebruikt voor elektrische boten en boorplatforms. Croughs kwam op het idee toen hij als kelner op cruiseschepen werkte. ‘Als het stormde, ging ik naar het voordek en voelde je dat 90.000 ton werd opgetild. Die kracht wilde ik benutten om stroom op te wekken.’

Omdat hij geen ervaring had met het bedenken, ontwerpen en vermarkten van producten, besloot Croughs dat eerst maar eens onder de knie te krijgen. Hij boekte succes met de Doggy, een tafeltje voor de Amsterdamse horeca dat nooit wiebelt. Na jaren voorbereiding lijkt zijn droom alsnog realiteit te worden. Van het Waddenfonds, Friesland, Groningen en Noord-Holland kreeg Croughs 3,8 miljoen euro financiering en toestemming om voor de kust van Texel te experimenteren.

De Slow Moll een van de vele waterkrachtexperimenten die worden genoemd in het boek Stroomopwaarts, waarin verleden heden en toekomst van de elektriciteit worden belicht.

De elektriciteitsrevolutie die 130 jaar geleden in Nederland begon is nog altijd niet ten einde. We zitten midden in de volgende en tot nu toe veruit grootste energietransitie. Windmolens, zonnepanelen, zonneparken en elektrische auto’s zijn al alom zichtbaar, en de belofte van groene kernenergie, groene waterstof en waterkracht staat voor de deur.

Toekomst van delta’s vraagt interdisciplinaire aanpak

Het strategisch programma Pathways to Sustainability van de Universiteit Utrecht draagt via de Water, Climate and Future Deltas kennishub bij aan kennis over lange termijn delta ontwikkelingen en daaruit volgend consequenties voor korte termijn beslissingen in delta’s zoals Nederland. 

We kijken niet alleen naar water, maar juist naar een integrale multidisciplinaire aanpak. Het begrijpen van de interactie tussen het fysieke systeem van de delta en gevolgen daarvan voor de mensen die er wonen en vice versa zijn belangrijk voor het nemen van de juiste beslissingen en het implementeren daarvan.

Een recente casus in het Groene Hart laat zien dat een versnelling van de koersverandering, die op sommige plekken al is ingezet, nodig is om bodemdaling te beperken. Bij ruimtelijke ontwikkeling moet het watersysteem weer meer sturend worden; een deel van het gebied zullen we anders moeten gaan gebruiken, en we moeten nadenken of de baten van een nieuw gebruik niet alleen in economische termen, maar ook in natuurwaarden, biodiversiteit of CO2 opslag kunnen worden uitgedrukt. Daarbij kunnen we ook overwegen om bestuurlijke veranderingen in te zetten als ‘instrument’ om tot een oplossing te komen.

Overdracht voorhavendijken Prinses Irene- en Beatrixsluis en Koninginnensluis van Rijkswaterstaat naar De Stichtse Rijnlanden

Michèle Blom, directeur-generaal van Rijkswaterstaat, heeft op 15 september het beheer van zes voorhavendijken tijdens een digitale bijeenkomst overgedragen aan dijkgraaf Jeroen Haan van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.

Het gaat om het beheer van de voorhavendijken (de dijkgedeelten tussen sluis en Lek) bij de Prinses Irenesluis in Wijk bij Duurstede, Prinses Beatrixsluis en Koninginnensluis in Nieuwegein

Een groot voordeel van de overdracht is dat de versterking van de gehele Lekdijk tussen Amerongen tot Schoonhoven nu in één hand is.

Onderzoek naar renovatie- en investeringsopgave rioolwaterzuiveringen waterschap Hollandse Delta

Waterschap Hollandse Delta en Witteveen+Bos gaan de renovatie- en investeringsopgave van vier  rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) in kaart brengen. Het gaat om de installaties in Dordrecht, Heenvliet, Hellevoetsluis en Dokhaven in Rotterdam. RWZI Dokhaven is de enige ondergrondse waterzuivering van Nederland en zuivert het afvalwater van een half miljoen Rotterdammers.  

Het zuiveren van afvalwater is een van de kerntaken van het waterschap. Hollandse Delta heeft momenteel twintig rioolwaterzuiveringsinstallaties en een slibverwerkingsinstallatie (SVB) Sluisjesdijk in bedrijf. De meeste installaties zijn gebouwd tussen 1970 en 1990. Nadien zijn er wel aanpassingen uitgevoerd, maar gezien de leeftijd wordt voor de komende jaren een grote renovatie- en investeringsopgave verwacht. In 2013 voerde Witteveen+Bos al een vergelijkbare studie uit voor SVB Sluisjesdijk.
    

Rotterdamse Biënnale roept op tot uitvoeren maatregelen tegen droogte

Op 19 september startte de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) met de tentoonstelling ‘Droogte in de delta’, waarvoor vanuit COASTAR een belangrijke bijdrage is geleverd.

De IABR is een tweejaarlijkse internationale manifestatie over architectuur, gericht op de toekomst van de stad en haar regio. De negende editie heeft als thema ‘Down to Earth’.

COASTAR is de afgelopen jaren ontwikkeld – van idee, naar verkenning, naar pilots – in een TKI-kennisprogramma onder leiding van Arcadis, Deltares en KWR en samen met bedrijfsleven en overheden in Zuid-Holland.

De IABR-tentoonstelling ‘Droogte in de delta’ is tot en met zondag 18 oktober te zien in de Keilezaal, Keilestraat 9-K1, Rotterdam. Er wordt gewerkt met time slots, reserveren is noodzakelijk.

Tech Files: Water

Er komt een enorme hoeveelheid uitdagingen op ons af door klimaatverandering. Want hoe zorgen we ervoor dat Nederland veilig blijft achter de dijken? In alweer de laatste aflevering in de Tech Files komen de technologische ontwikkelingen en innovaties aan bod die bijdragen aan een veilig Nederland.

Stremming Stevinsluis in Afsluitdijk wegens spoedreparatie

De Stevinsluis bij Den Oever wordt van donderdag 24 september 06.00 uur tot vrijdag 25 september 22.00 uur 2020 gestremd wegens een spoedreparatie. De stremming geldt voor alle scheepvaart.

Vaarweggebruikers kunnen gebruik maken van de Lorentzsluis. Weggebruikers ondervinden geen hinder door de stremming.

Rijkswaterstaat voert een spoedreparatie uit aan de halsbeugellagers van de vloeddeur (Waddenzeezijde) in de schutkolk van de Stevinsluis bij Den Oever. Halsbeugellagers maken onderdeel uit van de ophanging van de deur aan de kolkwand.

De spoedwerkzaamheden bestaan uit het tijdelijk uitnemen van de vloeddeur zodat op het droge het defect aan de beugels kan worden hersteld. Direct na reparatie wordt de vloeddeur weer ingehangen zodat op vrijdagavond 22.00 uur de stremming opgeheven kan worden.

Spoedig herstel is noodzakelijk omdat de schade aan de halsbeugellager bij elke schutting toeneemt. Doorgaan met schutten zou kunnen leiden tot uitval en een langere stremming van de sluis. Ook gaat vanaf 1 oktober het stormseizoen in, en is het noodzakelijk om de stormvloeddeuren voor die tijd weer functioneel te hebben.

Foto MD van Leeuwen

Eembrug in Baarn krijgt opknapbeurt

Dit najaar is een aantal beweegbare provinciale bruggen toe aan een opknapbeurt. Een daarvan is de Eembrug in de Bisschopsweg (N414 tussen Baarn en Bunschoten.

Istimewa Elektro uit Vlissingen gaat het bedienings- en besturingssysteem vervangen in opdracht van de provincie Utrecht.

Op 7 september is Istimewa gestart met voorbereidende werkzaamheden. Het gemotoriseerde verkeer en de voetgangers/fietsers ondervinden hier geen hinder van. Vanaf maandag 21 september starten de echte werkzaamheden. Deze duren tot en met dinsdag 29 september.

‘De stad als spons’ door infiltrerende bestrating

Naast hevige regenval en wateroverlast waar Nederland regelmatig mee te kampen heeft, horen we de laatste zomers steeds meer over problemen met droogte. Hoe gaan we met beide klimaatproblemen om?
 

Onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) bieden oplossingen met zogeheten infiltrerende bestrating.

Infiltrerende bestrating bestaat al tientallen jaren. Door deze bestrating loopt het regenwater beter weg in de grond. Het water gaat door poreus gemaakte stenen of door de brede voegen die tussen de stenen liggen. Bovendien houdt het systeem dat onder de bestrating wordt aangelegd het water langer vast. Zo voorkom je wateroverlast en kun je water bewaren voor droge periodes.

En dat is nodig met drie opeenvolgende droge zomers en een toename in neerslagintensiteit.

Om tot wetenschappelijke data te komen over de waarde van infiltrerende bestrating hebben de onderzoekers grootschalig onderzoek gedaan. Zij deden zeventig praktijkproeven door heel Nederland om de infiltratiecapaciteit, de snelheid waarmee water de grond in zakt, te meten. Daaruit blijkt dat infiltrerende bestrating beter functioneert dan traditionele bestrating. De infiltratiecapaciteit varieert van 220 mm tot 740 mm per uur, ver boven de EU-norm van 200 mm. Piekbuien kun je daarmee goed wegwerken.

Nieuwe fase opknapbeurt rioolwaterzuivering Dordt

De rioolwaterzuivering van Dordrecht aan de Baanhoekweg wordt opgeknapt. In de tweede onderhoudsfase wordt de grote slibtank schoongemaakt en worden 11.000 beluchtingsschotels vervangen.

De compartimenten van de grote slibtank worden één voor één schoongemaakt. Dit is een behoorlijke klus want het slib maar ook grof vuil is lastig te verwijderen. Het vuil hoeft niet te worden afgevoerd want het wordt ter plekke verwerkt in een roostergoedinstallatie.

Na het schoonmaken van de grote slibtank worden 11.000 beluchtingsschotels vervangen. Deze schotels brengen zuurstof in het water voor de bacteriën die het rioolwater zuiveren. Met de hand worden de schotels één voor één gedemonteerd en gemonteerd. Ook wordt in de tank het beton geïnspecteerd en worden mechanische onderdelen vervangen.

18 miljoen voor aanpak bodemdaling Noord-Holland

Voor Laag Holland en het Noord-Hollandse deel van het Groene Hart komt 18 miljoen euro beschikbaar voor projecten om bodemdaling tegen te gaan. De provincie gaat in overleg met de lokaal betrokkenen over de besteding van dit bedrag.

De provincie investeert al fors in onderzoek en kennisontwikkeling over bodemdaling. Doel is om bodemdaling te stoppen en veengroei te herstellen waar dat nodig is. Zoals ook door de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur is geadviseerd in hun recent verschenen rapport ‘Stop bodemdaling in veenweidegebieden’, doet Noord-Holland dat gebiedsgericht.
 
In de veenweidegebieden Laag Holland en het Noord-Hollandse deel van het Groene Hart lopen al verschillende gebiedsprocessen. Naast bodemdaling spelen hier ook andere uitdagingen, zoals het tegengaan van stikstofneerslag en de afronding van het Natuurnetwerk Nederland. De provincie gaat in overleg met de betrokkenen in deze gebieden om de besteding van de 18 miljoen te bespreken, in samenhang met de andere uitdagingen.

'Grote problemen met digitale beveiliging waterbedrijf Waternet'

Stichting Waternet, dat verantwoordelijk is voor de drinkwatervoorziening, riolering en waterbeheer van ruim anderhalf miljoen huishoudens in de regio Amsterdam, heeft grote problemen bij de digitale beveiliging. Dat concludeert onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) op basis van interne documenten en gesprekken met medewerkers.

De IT'ers beschrijven dat voorgenomen maatregelen om de veiligheid op orde te krijgen, door managers weer worden teruggedraaid vanwege gebruiksgemak.

Ook krijgen medewerkers te veel rechten en kunnen ze daardoor bij meer data dan nodig is voor hun functie.

n een reactie zegt Waternet dat veel van de gemelde veiligheidsproblemen al zijn verholpen of dat eraan wordt gewerkt.

Herstel beekdal Oude Strijper Aa van start

Na een lange periode van voorbereiding is op donderdag 10 september 2020 symbolisch de eerste schop in de grond gegaan voor de herinrichting van het beekdal van de Oude Strijper Aa.

Ten oosten van het Leenderbos, tussen de Riesten en de Gastelsche Heide, ligt het beekdal van de Oude Strijper Aa. Waterschap De Dommel gaat het beekdal herinrichten en herstelmaatregelen treffen, zodat de natuur in en rond het water verbetert, het natuurgebied vernat wordt en de natuurontwikkeling versterkt.

Hopelijk wordt hiermee voorkomen dat stukken bos en vennen verder verdrogen en de bijzondere planten en diersoorten in het van oorsprong moeras- en vennengebied verdwijnen. Het watersysteem wordt als het ware weer in een natuurlijke balans gebracht. Een belangrijke voorwaarde voor de instandhouding van het Natura 2000-gebied Groote Heide-Leenderbos & de Plateaux, waar Oude Strijper Aa een onderdeel van is.

Waterschap De Dommel is inmiddels gestart met het uitvoeren van de herstelmaatregelen in het beekdal Oude Strijper Aa. Het streven is om het project begin 2021 af te ronden.

Functioneringssluiting Maeslantkering op 20 september 2020

Eenmaal per jaar, voor aanvang van het stormseizoen, test Rijkswaterstaat de sluiting van de Maeslantkering en de Hartelkering. Deze zogenoemde functioneringssluiting vindt plaats op zondag 20 september 2020, vroeg in de ochtend.

Deze keringen hebben de taak om 2 miljoen inwoners van Zuid-Holland te beschermen tegen stormvloeden vanaf zee. Het Keringhuis, dat naast de Maeslantkering ligt, biedt bezoekers na reservering rondleidingen aan voor jong en oud. Ook bieden we de fans de sluiting van de Maeslantkering rechtstreeks te volgen via het YouTube-kanaal van Rijkswaterstaat vanaf 16:30 uur op 20 september.

De functioneringssluiting is bedoeld om de stormvloedkeringen integraal te testen, zowel de techniek als de mensen die de keringen bedienen. De jaarlijkse functioneringssluiting markeert dat Rijkswaterstaat klaar is voor het stormseizoen.

Rioolwateronderzoek op coronavirus uitgebreid

De waterschappen en het RIVM onderzoeken nu door heel Nederland het rioolwater op deeltjes van het coronavirus. Zo wordt het rioolwater van alle ruim 17 miljoen mensen in Nederland onderzocht. De gegevens staan op het vernieuwde Dashboard coronavirus van de Rijksoverheid en worden wekelijks bijgewerkt.

Het rioolwateronderzoek is in korte tijd flink uitgebreid. Van 29 meetpunten in april, naar 80 in augustus. En nu worden bijna alle 318 rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland wekelijks bemonsterd. De waterschappen nemen de monsters uit het rioolwater en stellen ze beschikbaar aan het RIVM. Die doet de analyse van de monsters en interpreteert de gegevens.

Onderzoekers testen rioolwater dat over 24 uur verzameld is. Er wordt geen infectueus virus gemeten, maar genetisch materiaal van het virus, genaamd RNA, dat de viruseigenschappen bepaalt. De testresultaten laten zien hoeveel virusdeeltjes in het rioolwater zitten. Niet bij alle mensen die COVID-19 hebben is het virus aan te tonen in de ontlasting en sommigen hebben meer virusdeeltjes in hun ontlasting dan andere.

Nieuwe bodemdalingskaart toont de (in)stabiliteit van Nederland

Scheve huizen, verzakkende straten, verschuivende dijken, en uitdrogende natuurgebieden. Ze zijn terug te vinden in vernieuwde interactieve bodemdalingskaart van Nederland.

De kaart, die het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica (NCG) samen met SkyGeo en de TU Delft publiek heeft gemaakt, toont de beweging van miljarden meetpunten over het hele land.

Terwijl dit soort gegevens vroeger met de hand moest worden ingewonnen, is nu gebruik gemaakt van overvliegende radarsatellieten, waardoor elke paar dagen een meetpunt opnieuw kan worden ingemeten. De gegevens zijn veel gedetailleerder dan de eerdere versie van de kaart. In de eerste versie werden de satellietgegevens sterk gemiddeld: tot vakjes van vier vierkante kilometer. In de nieuwe versie wordt elk individueel meetpunt getoond: meer dan 40 miljard meetpunten in totaal.

Waterschappen willen groen uit de crisis

De Miljoenennota staat dit jaar in het teken van investeren in de plaats van bezuinigen om de economische gevolgen van de coronacrisis het hoofd te bieden. 

De waterschappen zijn positief over de toekomstgerichte crisisaanpak van het kabinet en dragen hier met hun jaarlijkse investeringen van 1,7 miljard euro graag een steentje aan bij.

Er wordt 200 miljoen euro extra gereserveerd voor de droogte-aanpak en klimaatadaptatie en 5 miljard euro voor stikstofmaatregelen.

Zelf investeren de waterschappen de komende jaren meer dan ooit tevoren, namelijk ruim 1,7 miljard euro per jaar in projecten voor sterkere dijken, betere waterhuishouding en schoon water.

Het kabinet onderstreept daarnaast op Prinsjesdag dat de woningbouwopgave in Nederland groot is en dat investeringen in de bouw nodig blijven. Het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen zijn het er over eens dat alleen door goed samen te werken deze grote opgave kan worden gerealiseerd. De waterschappen kunnen hierbij het belang van water niet genoeg onderstrepen en dringen erop aan om deze woningen slim en toekomstgericht te realiseren: wacht bij nieuwbouwprojecten een schrijnend watertekort of een verpletterende hoosbui niet af, maar maak preventief watervriendelijke en klimaatbestendige keuzes.

Forse uitdaging om de doelstellingen voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid te halen

De komende jaren ligt er een forse uitdaging om de doelstellingen voor waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie in 2050 te halen. Dat staat in het herijkte Deltaprogramma 2021.

Het Deltaprogramma 2021 laat zien dat de koers die is ingezet de goede is, maar dat de uitvoering moet versnellen. Opeenvolgende jaren met perioden van droogte en hitte en vele hoosbuien bevestigen die noodzaak.

Het Deltaprogramma 2021 met de herijkte deltabeslissingen en regionale voorkeursbeslissingen én concrete maatregelen op het gebied van waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie is vandaag namens het kabinet door de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer aangeboden. Het Deltaprogramma 2021 is onder de regie van deltacommissaris Peter Glas en in samenwerking met de waterschappen, de gemeenten, de provincies en het Rijk tot stand gekomen.

In de aanbiedingsbief van de deltacommissaris staat dat de urgentie van het werken aan waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie toeneemt. Dit komt door het veranderend klimaat, maar ook doordat deze investeringen juist nu cruciaal zijn om onze economie duurzaam te stimuleren en de maatschappij weerbaarder te maken. ‘We hebben nog 30 jaar te gaan tot 2050, maar er is weinig tijd te verliezen, want de opgaven zijn groot’ aldus Deltacommissaris Peter Glas. Hij roept alle keringbeheerders en betrokken partijen op om alles op alles te zetten om de doelen voor waterveiligheid te realiseren. Daarnaast doet hij het dringende verzoek aan het kabinet om te voorkomen dat de COVID19- crisis ertoe leidt dat het werk aan de delta stagneert door een eventueel gebrek aan financiën.

Provincie wil 23 brugwachtershuisjes nieuw leven in blazen

De provincie Zuid-Holland wil 23 brugwachtershuisjes een nieuwe bestemming geven. Het huisje bij de Oude Tolbrug in Voorburg is door gedeputeerde Floor Vermeulen van verkeer en vervoer symbolisch overgedragen aan de Stichting Brugwachtershuisjes. Volgens de stichting is de overdracht van 23 brugwachtershuisjes uniek in Nederland.

De huisjes worden niet meer gebruikt doordat steeds meer bruggen op afstand worden bediend. Ze worden vanaf nu door de provincie geschikt gemaakt voor een nieuwe rol. Het brugwachtershuisje bij de Oude Tolbrug is het eerste pandje uit de reeks dat is opgeknapt en door de Stichting Brugwachtershuisjes wordt verhuurd. In het huisje komt een coaching praktijk, waarbij mensen worden begeleid in het optimaal inzetten van hun talent.

erder dit jaar sloot de provincie hiervoor een overeenkomst met de Stichting Brugwachtershuisjes voor een periode van 5 jaar met de mogelijkheid om 5 keer 1 jaar te verlengen. De provincie blijft eigenaar van de huisjes en is verantwoordelijk voor het groot-onderhoud. De Stichting is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beheer en exploitatie en zal de exploitatie uit de huuropbrengst bekostigen. Voor het dagelijks beheer schakelt zij Villex in.

De polder wordt nat, houdt de boer het droog?

Veenweidegebieden zijn van nature natte gebieden. Het zijn de bekende Hollandse polders van het Groene Hart en Zuid-West Friesland. Om landbouw in het gebied mogelijk te maken, pompen waterschappen water uit de polders weg. Daardoor kunnen boeren met hun trekkers gras maaien of koeien in het land laten grazen.

Het ontwateren heeft tegelijkertijd ook negatieve gevolgen. Zo daalt de bodem in de veenweidegebieden, wat schade veroorzaakt aan bijvoorbeeld wegen. Door gebrek aan water, verbrandt bovendien het veen. Daarbij komt veel CO2 vrij.

Wageningen UR werkt in Zegveld met een grondwaterpeil dat 20 centimeter onder het maaiveld staat. Dat is vergeleken met de rest van Nederland extreem hoog. Men onderzoekt er de relaties tussen bodem, grondwaterpeil, draagkracht, bodemdaling, emissies van broeikasgassen en technisch / economische prestaties. Dat vergelekt men met twee grondwaterpeilen (-50 cm en -20 cm) en verschillende veerassen.

Samen (door)werken aan rioolbeheer in coronatijd

De komende jaren staan belangrijke opgaven op het gebied van rioolbeheer en klimaatadaptatie op de agenda: de omgang met extreem weer maakt dat goede zorg voor afvalwater, hemelwater en grondwater in steden en dorpen steeds nadrukkelijker op de kaart komt te staan.
 

Maar: hoe zorgen we er in coronatijd voor dat het werkaanbod stabiel blijft én de doelstellingen rond klimaatadaptatie gehaald worden?

Deze vraag is vertrekpunt voor een online sessie over rioolbeheer in coronatijd op donderdag 17 september.

De online sessie vindt plaats van 10.00 tot 12.00 uur en wordt georganiseerd door Bouwend Nederland in samenwerking met Vereniging Afvalbedrijven, NLingenieurs, NSTT en VNG. Voorafgaand aan de sessie zijn de organisatoren benieuwd naar de effecten van de coronaproblematiek op het rioolbeheer. Daarvoor is een enquête ontwikkeld die betrokkenen kunnen invullen. Tijdens het plenaire gedeelte van de online sessie komen de resultaten van de enquête aan bod.

Historische dijkenkaart online

Gedeputeerde Anita Pijpelink heeft op 3 september 2020 de historische dijkenkaart van Zeeland online gezet. De kaart bevat informatie over de historie van alle bestaande en verdwenen dijken in onze provincie. Amateur-archeoloog Bas Chamuleau heeft de afgelopen 20 jaar onderzoek gedaan naar de ligging, datering, functie en ontstaansgeschiedenis van alle dijken in Zeeland. Deze kennis is nu letterlijk in kaart gebracht.

Dijken horen bij Zeeland. Ze beschermen het land, maar de dijkenstructuur vertelt ook veel over de ontstaansgeschiedenis van onze provincie. Aan het patroon van slingerende dijken kun je aflezen hoe de zeearmen en kreken vroeger gelopen hebben - en hoe de vele inpolderingen plaatsvonden. Sommige binnendijken gaan zelfs terug tot de Romeinse tijd en zijn al meer dan 2.000 jaar oud. De dijken zijn daarmee van grote cultuurhistorische waarde.

De dijkenkaart is online te bekijken via www.zeeland.nl. Elke inwoner van Zeeland die geïnteresseerd is in dijken, kan in het GeoLoket een dijk aanklikken. Je krijgt dan direct alle informatie over de betreffende dijk. Ook overheden die werkzaamheden willen uitvoeren rondom een dijk, hebben hier baat bij. Als je weet wat er ligt op een plek, kun je het bestaande beter behouden en integreren in nieuwe plannen. Ook kunnen archeologen bij ingrepen in het landschap onderzoeken hoe oud een dijk is, hoe deze in de loop der eeuwen is opgebouwd en welke technieken er zijn gebruikt om de dijk te bouwen. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij verbreding van de Molendijk bij Oud-Vossemeer.

Eerste resultaten quickscan aquaduct Kootstertille en Schuilenburg bekend

In het kader van de opwaardering van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl denkt Rijkswatestaat samen met de provincie Fryslân en de gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen na over de toekomst van de bruggen bij Kootstertille en Schuilenburg.

In opdracht van het ministerie heeft men als eerste stap onderzocht of beide bruggen mogelijk vervangen kunnen worden door 1 aquaduct. Hiervoor is onlangs een quickscan uitgevoerd.

Uit de quickscan is duidelijk geworden dat de bouw van een aquaduct als vervanging van de twee bruggen bij Kootstertille en Schuilenburg ontwerptechnisch en verkeerstechnisch mogelijk is. Daarnaast is een aquaduct vanuit het vaarwegbelang gunstig. Scheepvaartverkeer kan namelijk door het verdwijnen van de bruggen altijd ongehinderd gebruik maken van de vaarweg. Ook zijn aanvaringen als gevolg van bruggen niet meer mogelijk. Voor de sociale economische relaties in het gebied heeft 1 aquaduct wel nadelige gevolgen.

Aanbesteding A12 IJsselbruggen van start

Rijkswaterstaat start met de aanbesteding van het project A12 IJsselbruggen. Het onderhoud aan deze bruggen wordt op een nieuwe manier aanbesteed.

Ervaring opdoen met deze zogeheten 2-fasen-aanpak is één van de maatregelen uit het plan van aanpak ‘Op weg naar een vitale infrasector’ en onderdeel van het traject om de samenwerking met marktpartijen te verbeteren.

De IJsselbruggen moeten op korte termijn worden gerenoveerd. Zoals veel Rijkswaterstaat-projecten kent ook deze renovatie een aantal onzekerheden. De 2-fasen-aanpak moet ervoor zorgen dat die onzekerheden niet pas naar boven komen als het werk al is aanbesteed en gegund.

De stalen IJsselbruggen in de A12 worden dagelijks gebruikt door ruim 62.000 voertuigen, waarvan 10.000 vrachtwagens en is daarmee een belangrijke verbinding in het hoofdwegennet. Dit intensieve gebruik is tegelijk ook de oorzaak van de vermoeiingsverschijnselen in de hoofddraagconstructie. Daarom is in november 2019 besloten versneld over te gaan tot renovatie.

Informatiebijeenkomst brug en stuw bij Junne

Op dinsdag 8 september 2020 organiseren waterschap Vechtstromen en gemeente Ommen een informatiebijeenkomst om burgers informeren over de stand van zaken van de plannen voor de stuw en brug bij Junne.

In verband met extra tijd die nodig is voor de vergunningprocedures voor de droogzetvoorziening wordt niet in 2020, maar in 2021 de stuw onderzocht. Voor de brug zijn in de afgelopen periode de onderdelen voor de omgevingsvergunning uitgewerkt: de inpassing van de brug in de omgeving, het ontwerp van de brug en de bijbehorende zaken zoals verkeersmaatregelen rondom de brug.

Dijkgraaf kondigt vertrek aan

Dijkgraaf Lambert Verheijen legt na een periode van ruim 15 jaar zijn ambt als dijkgraaf neer. Sinds 2005 is hij voorzitter van het algemeen en dagelijks bestuur van waterschap Aa en Maas.

Verheijen blijft dijkgraaf tot april 2021. Het algemeen bestuur van het waterschap is nu aan zet om een opvolger te vinden.

In 2005 startte Verheijen als dijkgraaf bij waterschap Aa en Maas en hij zit nu in zijn derde ambtstermijn. Vanaf 1987 was hij lange tijd lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant, en vanaf 1992 ook lid van Gedeputeerde Staten. Van 2015 tot 2019 zat Lambert Verheijen namens de PvdA in de Eerste Kamer.

Veel natuur verloren door droogte

Boswachters constateren dat opnieuw veel natuur verloren gaat door de extreme droogte. Beken, vennen en venen verdrogen. Bomen staan al in de herfststand en de heide verdort.

Natuurmonumenten heeft in samenwerking met LandschappenNL en het Wereld Natuur Fonds een overzicht gemaakt van droogte-effecten in natuur en pleit voor een structurele aanpak van verdroging met natuurlijke oplossingen.

De heide kleurde afgelopen weken prachtig paars, maar de droogte laat ook sporen na. Op veel plekken is de heide deels afgestorven, vooral op de hogere zandgronden in Drenthe, Friesland, Gelderland en Noord-Brabant. Het zorgt voor dode, grijsbruine plekken waar weinig leven te bespeuren is.

De droogte is dan ook een klap voor veel vlinders die onder andere op de hei leven, zoals de heivlinder, kommavlinder, de zilveren maan en het heideblauwtje. Het zeldzame gentiaanblauwtje werd deze zomer in onze Brabantse natuurgebieden nauwelijks gezien.

Ook zien boswachters veel sterfte in de bossen door de droogte. Vorig jaar zagen ze voornamelijk dat oude eiken, beuken, naaldbomen door droogte in combinatie met andere factoren omvielen, maar dit jaar is dit erger en sterven ook steeds meer loofbomen.

'Kabinet moet bodemdaling in veenweidegebieden tegengaan'

Bodemdaling in veenweidegebieden zorgt voor steeds meer problemen. Het kabinet moet dat tegen gaan, bijvoorbeeld door op landelijk niveau doelen voor de afname van bodemdaling vast te stellen. Dit adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Stop bodemdaling in veenweidegebieden: het Groene Hart als voorbeeld’ dat is aangeboden aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

In landelijke veenweidegebieden daalt de bodem. Dit komt doordat het grondwaterpeil wordt verlaagd om intensief landbouwgebruik mogelijk te maken. Verlaagd waterpeil leidt tot veenoxidatie, met bodemdaling als gevolg. Dat geeft aanleiding tot verdere verlaging van het waterpeil en daarmee tot verdere oxidatie van het veen.

Deze neergaande spiraal moet volgens de raad worden doorbroken. Bodemdaling heeft nadelige effecten (onder andere voor natuur- en waterkwaliteit) en het leidt tot oplopende kosten voor waterbeheer. Met het oog op het tegengaan van de klimaatverandering is terugdringing van de bodemdaling zelfs onvermijdelijk. Bij de oxidatie van veen komt CO2 vrij, terwijl die uitstoot volgens het Klimaatakkoord van Parijs en de nationale Klimaatwet de komende dertig jaar juist sterk moet worden beperkt (voor Nederland met 95% in 2050 ten opzichte van 1990).

Om bodemdaling tegen te gaan is er volgens de adviesgroep een omslag nodig in het waterbeheer van de veenweidegebieden: van peilverlaging naar peilverhoging. Om deze omslag te realiseren moet de rijksoverheid hier gericht op sturen. Dat gebeurt nu onvoldoende. De raad adviseert om 50 procent bodemdalingsreductie wettelijk verplicht te stellen in 2030, en om voor 2050 een streefdoel van 70 procent bodemdalingsreductie vast te leggen. Deze doelen vloeien rechtstreeks voort uit de verplichtingen in de Klimaatwet. Ook moet het Rijk investeren in een solide kennisbasis en een meetnetwerk voor bodemdaling in veenweidegebieden.

Verkenningenkaart zoet water online

De provincie Zeeland is dit jaar gestart met het opstellen van een Deltaplan Zoet Water. In dit plan worden bestaande regionale initiatieven, pilots en studies rond de beschikbaarheid van zoet water samengebracht.

Innovaties en bevindingen krijgen een plek in de verkenningenkaart, waarvan nu een eerste versie online staat. Het is de bedoeling dat de kaart het komende jaar verder wordt ingevuld.

Een belangrijk resultaat dat het Zeeuws Deltaplan zoet water moet opleveren, is een kaart met perspectiefrijke maatregelen. Een eerste versie van deze kaart is nu gemaakt op basis van desk-research.

Peilbeheer Drentsche Hoofdvaart en Meppelerdiep van provincie naar waterschap

Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) heeft het peilbeheer van de Drentsche Hoofdvaart en het Drentse deel van het Meppelerdiep overgenomen van de provincie Drenthe.

Dit betekent dat het waterschap zes gemalen en zogeheten aflaatwerken overneemt en nu naast de waterkwaliteit ook verantwoordelijk is voor de waterpeilen op de kanalen tussen Meppel en Assen.

Een aflaatwerk is een ‘schuif' waarbij water van een hoger gelegen deel naar een lager gedeelte wordt ‘afgelaten', te vergelijken met een stuw.

Namens de betrokken partijen ondertekenden de bestuurders Cees Bijl (provincie Drenthe), Joost de Ruig (Rijkswaterstaat Noord-Nederland) en Hans Pereboom (WDODelta) de overeenkomst.

Eerder droeg de provincie het peilbeheer van de Zuidoost-Drentse kanalen al over aan de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen. Hiermee kan het waterbeheer op de kanalen tussen Meppel en Coevorden ook beter worden afgestemd.