Icoon Afsluitdijk, het designinnovatieprogramma van ontwerper en innovator Daan Roosegaarde en zijn team van experts is officieel gelanceerd. In aanwezigheid van de directeur-generaal van Rijkswaterstaat Michèle Blom is op 16 november 2017 het startschot gegeven van het programma.
De met de hand gebouwde dijk, gerealiseerd in 1932, is een unieke plek in de wereld. Na 85 jaar intensief gebruik is het nu tijd voor een grootschalige renovatie. Met Icoon Afsluitdijk levert ontwerper Daan Roosegaarde, in opdracht van de Nederlandse overheid, een bijdrage aan het versterken van de iconische waarde van de Afsluitdijk. Alle ontwerpen van Icoon Afsluitdijk zijn vanaf heden voor iedereen na zonsondergang gratis te bezichtigen. Windvogel en Glowing Nature zijn tot 21 januari 2018 te zien, Lichtpoort is een permanente installatie.
Michèle Blom: 'De Afsluitdijk is een nationaal symbool van de Nederlandse omgang met water, vroeger, nu en in toekomst. De ontwerpen van Daan Roosegaarde benadrukken de waarde van de Afsluitdijk als nationaal én internationaal visitekaartje voor de Nederlandse waterbouw, innovatie en Dutch Design. Ik kan iedereen aanraden dit met een bezoek aan deze bijzondere plek zelf te komen ervaren.'
Daan Roosegaarde: 'De Afsluitdijk staat voor een stuk Nederlandse lef en innovatie. We leven met het water, we vechten met het water, we zoeken een nieuwe harmonie. De Afsluitdijk is de Madonna hierin. Door een subtiele laag van licht en interactie eraan toe te voegen, versterken we de schoonheid van de dijk en ontstaan er nieuwe koppelingen tussen mens en landschap, duister en licht, poëzie en praktijk. De dijk als een 32 km Zen-lijn in het water is een unieke ervaring die meer mensen zouden moeten zien.'
'Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst.' Deze woorden staan sinds 1932 op het Monument, ontworpen door Willem Dudok, op de Afsluitdijk. Een tekst die toen stond voor de grote prestaties van een klein land. Nu is deze tekst voor Roosegaarde een bron van inspiratie. Met 3 ontwerpen toont Icoon Afsluitdijk de kracht van de natuur als bron van energie en licht en vormt het een voorbeeld van een toekomstig groen landschap.
De nieuwe futuristische entree van de Afsluitdijk Lichtpoort brengt de architectuur van de 60 monumentale heftorens uit 1932 terug tot de essentie. De gebouwen zijn volledig gerestaureerd. In de avond wordt het originele ontwerp van architect Dirk Roosenburg, de grootvader van architect Rem Koolhaas, in een nieuw licht gezet door de koplampen van auto’s. Het licht van de koplampen wordt gereflecteerd door kleine prisma’s waardoor de kenmerkende contouren van de gebouwen oplichten. Als er geen auto’s rijden lichten de gebouwen niet op. Deze manier van licht gebruiken verbruikt geen stroom en geeft geen lichtvervuiling. De inspiratie om met retroreflectie te werken, ontstond door het lichtspel in de vleugels van vlinders te onderzoeken. Er ontstaat een dynamische entree, gevormd door een architectonisch oplichtend lijnenspel wat het monumentencomplex laat zweven alsof de automobilist door een sciencefictionfilm rijdt. Lichtpoort is een concreet voorbeeld voor hoe je de openbare ruimte op energie neutrale wijze kunt verlichten.
Slimme vliegers met speciaal ontworpen lichtgevende lijnen die potentieel tot 100 kW kunnen opwekken, genoeg voor 200 huishoudens. Het project is een eerbetoon aan de in 2014 overleden Nederlandse astronaut Wubbo Ockels die zijn energieopwekkende vliegers naar de Afsluitdijk wilde brengen. Roosegaarde brengt die droom nu tot leven met een combinatie van praktisch nut en een poëtische ervaring. In samenwerking met een team van ontwerpers en techneuten is de slimme vlieger zo ontwikkeld dat hij langdurig in de lucht kan blijven en de optimale wind zoekt. Door gebruik te maken van deze wind, beweegt de vliegerlijn heen en weer en wekt hierdoor stroom op zoals een dynamo op een fiets stroom opwekt, welke opgeslagen wordt in een grondstation. Roosegaarde ontwerpt de vliegerlijn met speciaal ontwikkelde licht uitstralende glasvezels die sterk en licht zijn. Met deze vliegerlijn ontstaat een spel van lichtgevende lijnen. Windvogel wordt op de Afsluitdijk getest als concreet voorbeeld voor groene energie, en creëert een uniek beeld van verticale lijnen op de horizontale lijn van de Afsluitdijk.
Glowing Nature toont de schoonheid van de natuur op de Afsluitdijk met een unieke ontmoeting tussen mens, biologie en technologie. De exclusieve presentatie, geplaatst in een historische Kazemat bij Kornwerderzand, is een interactieve en mysterieuze ervaring met levende lichtgevende algen, een van de oudste micro-organismen ter wereld. Uitsluitend wanneer ze onder perfecte condities worden onderhouden en verzorgd geven de eencellige algen langdurig natuurlijk licht wanneer ze worden aangeraakt. De alg is een bouwsteen voor onze circulaire economie. Zo leren wij van de natuur als nieuwe oplossingen voor de toekomst van energie en licht zoals openbare verlichting.
